Kredit olib kontrak toʻlasa boʻladimi ?
Ta’lim krediti haqida batafsil
Hozirda oliy ta'lim muassasalarida kontrakt to'lashning ayni vaqti bo'lgani bois juda ko'pchilik ta'lim krediti haqida ma'lumot berishimizni so'ragan edi. Quyida ta'lim krediti haqida batafsil ma'lumot keltirishga harakat qildik.
Huquqiy asos: Vazirlar Mahkamasining 26.07.2001-yildagi “Oliy o‘quv yurtlarida to‘lov-kontrakt asosida o‘qish uchun ta’lim kreditlari berish to‘g‘risida”gi 318-sonli qarori
Kredit miqdori: talaba va OTM o‘rtasida tuzilgan to‘lov-kontrakt shartnomasi miqdorida
Muddati: bakalavr bosqichi uchun - 10 yilgacha, magistratura bosqichi uchun - 5 yilgacha.
Foizi ikki xil kategoriya bo‘yicha turli foizlarda beriladi:
a) chin yetimlarga, “Mehribonlik uylari”da tarbiyalanganlarga hamda bolalikdan I va II guruh nogironlariga - nol foiz stavkasi (foizsiz kredit);
b) talabalarning qolgan toifalariga – Markaziy bankning amaldagi qayta moliyalash stavkasidan yuqori bo‘lmagan miqdorda (hozir 14%).
Kimlarga beriladi: OTMlarga to‘lov-kontrakt asosida qabul qilingan talabalarning o‘zlariga, ularning ota-onalariga yoki vasiylariga.
Kredit ta’minoti: kredit ta’minoti sifatida quyidagilardan biri yoki bir nechtasi taqdim etilishi mumkin:
a) mol-mulk yoki qimmatli qog‘ozlarni garovga qo‘yish;
b) bankning kafolati;
v) uchinchi shaxsning kafilligi;
g) sug‘urta kompaniyasining qarz oluvchining kreditni qaytara olmasligi xavfi sug‘urta qilinganligi to‘g‘risidagi sug‘urta polisi;
d) fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining kafilligi (faqat chin yetimlar va «Mehribonlik uylari»da tarbiyalanganlar, bolalikdan I va II guruh nogironlari va kam ta’minlangan oilalardan chiqqanlar uchun).
Qanday hujjatlar kerak?
Ta’lim kreditini olish uchun bankka quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:
a) ariza;
b) talaba va OTM o‘rtasidagi shartnoma (kontrakt);
v) mahalladan yashash joyi to‘g‘risida ma’lumotnoma:
g) kreditni qaytarishning ta’minlanishi to‘g‘risida hujjat;
d) imtiyozli ta’lim kreditlari olish huquqiga ega bo‘lgan shaxslar tegishli tasdiqlovchi hujjat.
Ariza qancha vaqtda ko‘rib chiqilishi kerak?
Ariza bank tomonidan 10 ish kunida ko‘rib chiqilishi va kredit shartnomasi imzolanishi kerak. Agar kredit berilmasligi to‘g‘risida qaror qabul qilingan taqdirda arizachiga kredit berishning rad etilishi sababi ko‘rsatilgan yozma xulosa berishi lozim. Sizga shunchaki og‘zaki rad javobi berishlariga yo‘l qo‘ymang. Yozma ariza qoldiring va banklar albatta asoslangan yozma javob berishsin. Bu kelgusida asossiz rad qilinganlik uchun shikoyat qilish huquqini beradi.
Kam ta’minlanganlar uchun imtiyoz bormi?
Kam ta’minlangan oilalardan bo‘lgan talabalar uchun kredit bo‘yicha qo‘shilgan foizlarning 50 foizi tuman Bandlikka ko‘maklashish va aholini ijtimoiy muhofaza qilish markazlari tomonidan Ish bilan ta’minlashga ko‘maklashish davlat jamg‘armasi mablag‘laridan to‘lanadi.
Maxsus sirtqi, kechki va sirtqi ta’lim uchun ham ta’lim krediti olsa bo‘ladimi?
Nizomga ko‘ra, ta’lim krediti faqat kunduzgi bo‘limlarda o‘qiyotgan talabalarga beriladi. Shunga ko‘ra, maxsus sirtqi, kechki va sirtqi bo‘limlar uchun ta’lim krediti ajratish nazarda tutilmagan.
Xorijlik fuqarolar ham ta’lim krediti olishi mumkinmi?
Yo‘q. Nizomga ko‘ra, ta’lim krediti faqat O‘zbekiston fuqarolariga beriladi. Fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar ham Nizomda nazarda tutilmagan.
Super-kontrakt uchun ta’lim krediti olish mumkinmi?
Yo‘q. Lekin banklar super-kontrakt uchun kattaroq foizlarda oddiy kredit berishi mumkin. Buni o‘zlari hal qiladi.
@GulistonDavlatUniversiteti
