Menopauza: Gormonal o‘zgarishlar va ularning ta’siri
Menopauza odatda 45-55 yosh oralig‘ida kuzatiladi va estrogen darajalarining pasayishi bilan bog‘liq. Estrogen va progesteron sekretsiyasi kamayganligi tufayli bir qator fiziologik va klinik o‘zgarishlar rivojlanadi.
Gormonal o‘zgarishlar:
● Estrogen va progesteron sekretsiyasi pasayadi, LH va FSH gormonlarining kompensator ko‘tarilishi kuzatiladi.
● Qalqonsimon bez va boshqa endokrin organlarning faoliyati menopauza jarayoniga ta’sir qilishi mumkin.
● Estradiolning pasayishi asosiy simptomlarga sabab bo‘ladi, bu suyak va yurak-qon tomir tizimiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi.
Fiziologik o‘zgarishlar:
● Suyaklar: Estrogen suyaklarining zichligini saqlashga yordam beradi. Menopauzadan so‘ng osteoporoz rivojlanish xavfi oshadi.
● Qon tomir tizimi: Yurak-qon tomir kasalliklari xavfi ortadi, chunki estrogen darajasi pasayishi tomirlar elastikligini pasaytiradi va aterosklerozni tezlashtirishi mumkin.
● Metabolizm: Yog‘ to‘qimalarining to‘planishi va tana vaznining oshishi kuzatiladi, bu esa qandli diabet va metabolik sindrom xavfini oshiradi.
Klinik belgilari:
● "Issiq bosishlar" (hot flashes): Ayollarning 75%ga yaqini menopauza davrida issiq bosishlarni his qiladi. Bu qisqa muddatli tana haroratining ko‘tarilishi va terlash bilan namoyon bo‘ladi.
● Uyqu buzilishlari: Melatonin sekretsiyasining pasayishi tufayli uyquning buzilishi ko‘p uchraydi.
● Vaginal atrofiyasi: Estrogen yetishmasligi vaginal to‘qimalarni yupqalashtirib, qurib qolish va og‘riq bilan kechadigan jinsiy aloqaga olib kelishi mumkin.
@uzmeditsina 🫀
Menopauza odatda 45-55 yosh oralig‘ida kuzatiladi va estrogen darajalarining pasayishi bilan bog‘liq. Estrogen va progesteron sekretsiyasi kamayganligi tufayli bir qator fiziologik va klinik o‘zgarishlar rivojlanadi.
Gormonal o‘zgarishlar:
● Estrogen va progesteron sekretsiyasi pasayadi, LH va FSH gormonlarining kompensator ko‘tarilishi kuzatiladi.
● Qalqonsimon bez va boshqa endokrin organlarning faoliyati menopauza jarayoniga ta’sir qilishi mumkin.
● Estradiolning pasayishi asosiy simptomlarga sabab bo‘ladi, bu suyak va yurak-qon tomir tizimiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi.
Fiziologik o‘zgarishlar:
● Suyaklar: Estrogen suyaklarining zichligini saqlashga yordam beradi. Menopauzadan so‘ng osteoporoz rivojlanish xavfi oshadi.
● Qon tomir tizimi: Yurak-qon tomir kasalliklari xavfi ortadi, chunki estrogen darajasi pasayishi tomirlar elastikligini pasaytiradi va aterosklerozni tezlashtirishi mumkin.
● Metabolizm: Yog‘ to‘qimalarining to‘planishi va tana vaznining oshishi kuzatiladi, bu esa qandli diabet va metabolik sindrom xavfini oshiradi.
Klinik belgilari:
● "Issiq bosishlar" (hot flashes): Ayollarning 75%ga yaqini menopauza davrida issiq bosishlarni his qiladi. Bu qisqa muddatli tana haroratining ko‘tarilishi va terlash bilan namoyon bo‘ladi.
● Uyqu buzilishlari: Melatonin sekretsiyasining pasayishi tufayli uyquning buzilishi ko‘p uchraydi.
● Vaginal atrofiyasi: Estrogen yetishmasligi vaginal to‘qimalarni yupqalashtirib, qurib qolish va og‘riq bilan kechadigan jinsiy aloqaga olib kelishi mumkin.
@uzmeditsina 🫀