Bu masalada Achemoglu haq emas deb o’ylayman. Qisqasi, Daron AQShga malakali ishchi immigrantlar sonini qisqartirish tarafdori ekan. Unga ko’ra, AQShdagi korxonalar hozirgidan ko’ra kamroq xorijdan kelgan yuqori malakali immigrant ishchilarni olishi kerak. Ya’ni, kamroq H1B vizalar berilishiga argumentlarni beribdi. Yuqori malakali deganda STEM yo’nalishida tahsil olganlar nazarda tutilmoqda. O’zining nazariy va empirik tadqiqotlariga tayangan holda quyidagi argumentlarni beribdi:
1. AQShdagi korxonalar yuqori malakali H1B viza ishchilarini olishlari natijasida innovatsiya darajasi oshishi inkor qilinmayabdi. Lekin, innovatsiyaning yo’nalishi yaxshi emas demoqchi. H1B vizali ishchilarni qabul qilgan korxonalar o’sha ishchilar ishlata oladigan va yarata oladigan texnologiyalarga ko’proq sarmoya qiladilar va natijada kamroq malakali ishchilar va keng aholi foydalanadigan texnologiyalar qolib ketadi. Bu esa o’z o’rnida tengsizlikka olib keladi (buni eksplitsit aytmasa ham, shunday xulosaga kelinmoqda)
2. AQShdagi korporatsiyalarning chet eldan kelgan yuqori malakali (STEMda o’qigan) va H1B viza olgan ishchilarga tayanib qolishi natijasida o’sha korporatsiyalar mahalliy aholining STEM yo’nalishida o’qishiga va umuman AQShdagi ta’lim tizimini yaxshilashga yetarlicha urg’u bermaydilar deyapti.
Ikkala argument ham biroz g’alati, Noah Smith ham yozibdi. Birinchidan, AQShda yiliga atiga 85 mingta H1B viza beriladi, lekin bu STEM yo’nalishida diplom oladiganlarning 11% tashkil etadi. Ya’ni juda kichik raqamlar haqida gap ketmoqda. Bundan tashqari, innovatsiyalar kamroq malaka talab qilinadigan ishlarni ham samaraliroq qilishi, bir-birini to'ldirishi bir necha bor tadqiqotlarda tasdiqlangan. Ikkinchidan, AQShda ta’lim tizimini isloh qilish, yoki ta’lim tizimini isloh qilishga chaqirishlar korxonalar tomonidan bo’lmaydi. Chet eldan kelgan STEMdagi ishchida bor malakani AQShda maktabdan boshlab mahalliy aholiga o’rgatish, uni moliyalashtirish, uni tashkiliy nuqtai nazardan yaxshilash korporatsiyalarning vazifasi ham emas, vakolati ham emas. Ta’lim mahalliy boshqaruv, shtat va federal hukumatning bo’ynida va qaramog’ida. Bu korxonolarning to’g’ridan-to’g’ri ishi emas, kamida o’sha H1B viza bilan ishchi yollayotganlarida.
Daronning yakuniy xulosasi shundan iboratki, agarda AQShda xorijiy malakali ishchilar ko'payishi natijasida ilg'orlashgan innovatsiya o'sha ishchilar kelgan mamlakatlarga ham yetib boradi va natijada AQShning qiyosiy ustunligi pasayadi. Xitoyni misol qilmoqda. Shuning uchun, ko'p yuqori malakali ishchilar o'z mamlakatlarida qolishsa barcha uchun win-win ssenariy bo'lar edi deyapti.
Menimcha, Daron bu masalani chuqur tushunmayapti va shunchaki AQShda yangi administratsiyasi qilishi kutilayotgan immigratsion siyosatdagi o'zgarishlarni ratsionalizatsiya qilishga urinmoqda. Yana bilmadim.
AQShga kamroq emas, yana ko'proq immigrantlar, ayniqsa yuqori malakali immigrantlar kerak. Faqat AQShga emas, istalgan qiyosiy ustunlikka ega bo'lmoqchi bo'lgan mamlakatga.
@uzbekonomics
1. AQShdagi korxonalar yuqori malakali H1B viza ishchilarini olishlari natijasida innovatsiya darajasi oshishi inkor qilinmayabdi. Lekin, innovatsiyaning yo’nalishi yaxshi emas demoqchi. H1B vizali ishchilarni qabul qilgan korxonalar o’sha ishchilar ishlata oladigan va yarata oladigan texnologiyalarga ko’proq sarmoya qiladilar va natijada kamroq malakali ishchilar va keng aholi foydalanadigan texnologiyalar qolib ketadi. Bu esa o’z o’rnida tengsizlikka olib keladi (buni eksplitsit aytmasa ham, shunday xulosaga kelinmoqda)
2. AQShdagi korporatsiyalarning chet eldan kelgan yuqori malakali (STEMda o’qigan) va H1B viza olgan ishchilarga tayanib qolishi natijasida o’sha korporatsiyalar mahalliy aholining STEM yo’nalishida o’qishiga va umuman AQShdagi ta’lim tizimini yaxshilashga yetarlicha urg’u bermaydilar deyapti.
Ikkala argument ham biroz g’alati, Noah Smith ham yozibdi. Birinchidan, AQShda yiliga atiga 85 mingta H1B viza beriladi, lekin bu STEM yo’nalishida diplom oladiganlarning 11% tashkil etadi. Ya’ni juda kichik raqamlar haqida gap ketmoqda. Bundan tashqari, innovatsiyalar kamroq malaka talab qilinadigan ishlarni ham samaraliroq qilishi, bir-birini to'ldirishi bir necha bor tadqiqotlarda tasdiqlangan. Ikkinchidan, AQShda ta’lim tizimini isloh qilish, yoki ta’lim tizimini isloh qilishga chaqirishlar korxonalar tomonidan bo’lmaydi. Chet eldan kelgan STEMdagi ishchida bor malakani AQShda maktabdan boshlab mahalliy aholiga o’rgatish, uni moliyalashtirish, uni tashkiliy nuqtai nazardan yaxshilash korporatsiyalarning vazifasi ham emas, vakolati ham emas. Ta’lim mahalliy boshqaruv, shtat va federal hukumatning bo’ynida va qaramog’ida. Bu korxonolarning to’g’ridan-to’g’ri ishi emas, kamida o’sha H1B viza bilan ishchi yollayotganlarida.
Daronning yakuniy xulosasi shundan iboratki, agarda AQShda xorijiy malakali ishchilar ko'payishi natijasida ilg'orlashgan innovatsiya o'sha ishchilar kelgan mamlakatlarga ham yetib boradi va natijada AQShning qiyosiy ustunligi pasayadi. Xitoyni misol qilmoqda. Shuning uchun, ko'p yuqori malakali ishchilar o'z mamlakatlarida qolishsa barcha uchun win-win ssenariy bo'lar edi deyapti.
Menimcha, Daron bu masalani chuqur tushunmayapti va shunchaki AQShda yangi administratsiyasi qilishi kutilayotgan immigratsion siyosatdagi o'zgarishlarni ratsionalizatsiya qilishga urinmoqda. Yana bilmadim.
AQShga kamroq emas, yana ko'proq immigrantlar, ayniqsa yuqori malakali immigrantlar kerak. Faqat AQShga emas, istalgan qiyosiy ustunlikka ega bo'lmoqchi bo'lgan mamlakatga.
@uzbekonomics