🪙 Bitcoin uchun asosiy tahdid topildi
Yaqinda Google kompaniyasining kvant chipi Willow ishga tushirilgani kripto hamjamiyatida bahslarga sabab bo‘ldi:
"Kvant kompyuteri Bitcoin’ni yo‘q qila oladimi?"
Bu murakkab savol, shuning uchun uchta mutaxassisning fikrlarini ko‘rib chiqamiz.
🔐 Haqiqiy tahdid bormi?
Spoiler: Hozircha Bitcoin xavfsiz.
Ammo uzoq muddatda tahdid mavjud. Mana asosiy xulosalar:
1️⃣ Kvant kompyuterlari hali yetarlicha kuchli emas.
Hozirgi texnologiyalar, jumladan Willow chipi, Bitcoin’ning hashing yoki raqamli imzolarini buzishga qodir emas.
2️⃣ Nega Satoshi’ning pullari xavf ostida?
Bir million bitcoin uchun ishlatilgan ilk ochiq kalit formati (P2PK) kvant hujumlarining nishoniga aylanishi mumkin.
Boshqa formatlar, masalan, P2PKH yoki P2SH, yanada barqarorroq.
3️⃣ Hamjamiyat nimalarni taklif qilmoqda?
Kvant hujumlariga chidamli kriptografiyani joriy etish (masalan, lattislarga asoslangan echimlar).
Himoyasiz aktivlarni muzlatish uchun ehtimoliy hardfork o‘tkazish.
💡 Mutaxassislar fikri
🪙 Emin Gyun Sirer, Avalanche asoschisi:
Kvant kompyuterlari ayrim vazifalarda, masalan, faktorizatsiyada yaxshi ishlaydi, ammo bir yo‘nalishli hash funksiyalarini qaytarishda qiynaladi.
Bitcoin tranzaksiyalariga kvant hujumlari uchun zaif davr juda qisqa: 5–30 daqiqa, Avalanche uchun esa atigi 1 soniya.
Texnologiya deyarli tayyor, ammo kattaroq imzo hajmlarini talab qiladi.
📊 Jeffrey Hu, HashKey Group investitsiyalar tadqiqotlari bo‘limi rahbari:
Faqat eski imzo formatlari xavf ostida.
Foydalanuvchilar manzillarni takroran ishlatmaslik va SegWit’ga o‘tish orqali o‘zlarini himoya qilishlari mumkin.
📚 Hu Yilin, Tsinghua universiteti dotsenti:
"Unutilgan" pullar uchun tahdid real: kvant kompyuterining birinchi egasi ularni egallab olishi mumkin.
Bunday aktivlarni hardfork orqali muzlatish kabi keskin choralar zarur.
🔭 Bu biz uchun nimani anglatadi?
Kvant kompyuterlari qiyinchilik tug‘diradi, ammo bu falokat emas.
Satoshi tvit tashladi 🔑
Yaqinda Google kompaniyasining kvant chipi Willow ishga tushirilgani kripto hamjamiyatida bahslarga sabab bo‘ldi:
"Kvant kompyuteri Bitcoin’ni yo‘q qila oladimi?"
Bu murakkab savol, shuning uchun uchta mutaxassisning fikrlarini ko‘rib chiqamiz.
🔐 Haqiqiy tahdid bormi?
Spoiler: Hozircha Bitcoin xavfsiz.
Ammo uzoq muddatda tahdid mavjud. Mana asosiy xulosalar:
1️⃣ Kvant kompyuterlari hali yetarlicha kuchli emas.
Hozirgi texnologiyalar, jumladan Willow chipi, Bitcoin’ning hashing yoki raqamli imzolarini buzishga qodir emas.
2️⃣ Nega Satoshi’ning pullari xavf ostida?
Bir million bitcoin uchun ishlatilgan ilk ochiq kalit formati (P2PK) kvant hujumlarining nishoniga aylanishi mumkin.
Boshqa formatlar, masalan, P2PKH yoki P2SH, yanada barqarorroq.
3️⃣ Hamjamiyat nimalarni taklif qilmoqda?
Kvant hujumlariga chidamli kriptografiyani joriy etish (masalan, lattislarga asoslangan echimlar).
Himoyasiz aktivlarni muzlatish uchun ehtimoliy hardfork o‘tkazish.
Hardfork — blokcheyn kodidagi katta o‘zgarishlarni anglatadi.
💡 Mutaxassislar fikri
🪙 Emin Gyun Sirer, Avalanche asoschisi:
Kvant kompyuterlari ayrim vazifalarda, masalan, faktorizatsiyada yaxshi ishlaydi, ammo bir yo‘nalishli hash funksiyalarini qaytarishda qiynaladi.
Bitcoin tranzaksiyalariga kvant hujumlari uchun zaif davr juda qisqa: 5–30 daqiqa, Avalanche uchun esa atigi 1 soniya.
Avalanche kvant hujumlariga chidamli lattislarga asoslangan kriptografiyani joriy qilishni rejalashtirmoqda.
Texnologiya deyarli tayyor, ammo kattaroq imzo hajmlarini talab qiladi.
📊 Jeffrey Hu, HashKey Group investitsiyalar tadqiqotlari bo‘limi rahbari:
Faqat eski imzo formatlari xavf ostida.
Foydalanuvchilar manzillarni takroran ishlatmaslik va SegWit’ga o‘tish orqali o‘zlarini himoya qilishlari mumkin.
📚 Hu Yilin, Tsinghua universiteti dotsenti:
"Unutilgan" pullar uchun tahdid real: kvant kompyuterining birinchi egasi ularni egallab olishi mumkin.
Bunday aktivlarni hardfork orqali muzlatish kabi keskin choralar zarur.
🔭 Bu biz uchun nimani anglatadi?
Kvant kompyuterlari qiyinchilik tug‘diradi, ammo bu falokat emas.
BTC kabi kriptovalyutalarda kvant davriga moslashish uchun vaqt va imkoniyatlar mavjud.
Satoshi tvit tashladi 🔑