Pul | Moliya | Iqtisodiyot

O‘zbekiston Jahon savdo tashkiloti (JST) ga kiradimi?

Ko‘pchilik uchun, shu jumladan men uchun ham bu juda qiziqarli va dolzarb mavzuga aylandi oxirgi paytlarda. Kelin birgalashib o‘rganib chiqamiz, agar JST tashkilotiga a’zo bo‘lsak, nimalar o‘zgaradi va biz, oddiy aholiga qanday ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

O‘zbekitining JST ga qo‘shilish harakati uzoq 1994-yilda boshlangan edi, biroq 2005-yilda bu tashabbus vaqtinchalik "pauzaga" qo‘yilgan, buning sababi o‘laroq Respublikaning ichki bozorini, ishlab chiqaruvchilarini himoya qilish bo‘lgan. Oddiy qilib aytganda, proteksionizm siyosati olg‘a surilgan edi. 2016-yilda prezident tashabbusi bilan savdo-sotiq sohasini liberallashtiruvi va modernizatsiyasi shiori ostida to‘xtab qolingan "ish", yana davom ettiriladigan bo‘ldi va 2018-yili JST kotibiyatiga rasmiy ariza topshirilishi asosida JSTga a’zo bo‘lish jarayoni qayta boshlanib ketdi. Nega hali hanuz qo‘shilib bo‘lmadik, ma’nosidagi savollar tug‘ilishi mumkin, lekin shuni aytib o‘tish lozimki, bu jarayon oson ish emas, juda katta resurslar talab etiladigan va vaqt nuqtayi nazarida uzoq davom etadigan jarayondir. Umuman olganda eng qisqa muzokaralar davom etgan davlat - Qirg‘iziston (2 yil-u 10 oy) va eng uzoq muzokaralar esa - Rossiya (19 yil-u 2 oy) amalga oshirilgan.

Hozirgi kunda amalga oshirilgan ishlardan, O‘zbekiston bir necha JST ishtirokchilari bilan o‘zaro memorandum almashishga ulgurgan, va import proteksionizmidan bosqichma-bosqich voz kechishda davom etmoqda (JST ga a’zo bo‘lishning asosiy talablaridan biri). Hozirgi kunga kelib JST ga a’zo davlatlar soni 166 davlatni tashkil qiladi va jahon yalpi ichki mahsulotining 98 foizi to‘g‘ri keladi.

Shiddat bilan qo‘shilishga harakat qilayotgan tashkilotimiz bizga nimani beradi? Aslida bu siyosiy va iqtisodiy jihatdan juda katta reforma hisoblanadi, ayniqsa bizda, O‘zbekistonimizda. O‘zbekiston deganda, uning sinonimi so‘zi bo‘lib ulgurgan monopoliya, odamlarning miyasiga mahkam joylashib olgan ibora keladi. Bu narsaga tez orada JST ga qo‘shilish orqali barham berilishi mumkin va o‘z-o‘zidan monopoliya yo‘qolishiga olib keladi. Monopoliya yo‘qolsa, narx belgilash siyosati ham boshqacha bo‘ladi. Agar JSTga qo‘shiladigan bo‘lsak, qisqa muddatda mahalliy ishlab chiqaruvchilarga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin, biroq, uzoq muddatda kuchli raqobatga istiqbol yaratib beradi, nafaqat tayyor mahsulotlar, balkim xom-ashyolarni ham liberal narxlarda olib kirgan ishlab chiqaruvchilar narxlarni keskin pasaytirib, aholiga arzon va sifatli mahsulotlar yetkazishi mumkin. O‘zbekiston bor potensialini ishga solib mahalliy ishlab chiqaruvchilarni qo‘llab-quvvatlasa, JST ga qo‘shilish eksport potensialini ham ochib berishi mumkin.

Albatta, tepada yozilib o‘tgan narsalar muallifning shaxsiy xulosalari edi. Sizlar qanday fikrdasizlar? Izohlarda yozib o‘tib keting, menga qiziq.

Pul | Moliya | Iqtisodiyot

Orzular byudjeti: istaklar ro‘yobga chiqadi.

Hayotingizni rejalashtirish va moliyaviy byudjetlashtirishning ahamiyati haqida qanchalik ko‘p gapirilmasin, bu so‘zlar o‘z dolzarbligini hech qachon yo‘qotmaydi. Men ham doim aytganman va yana takrorlayman: rejalashtirish va byudjetlashtirish bilan shug‘ullanish kerak. Buni sinab ko‘ring, chunki bu kamida juda qiziqarli mashg‘ulotdir.

"Orzular byudjeti" moliyaviy maqsadlarga erishishda qanday yordam beradi? U ongimizni ko‘zlangan narsaga qaratib, yechim izlashga undaydi.

Qanday tuzish kerak:

🟡Real byudjetni rejalashtiring (daromadlar, xarajatlar, yirik xaridlarni hisobga oling).

🟡"Orzular"ni qo‘shing: hozircha yetishmayotgan narsalar (ta’til, gadjet, ko‘chmas mulk, o‘qish kabi). O‘zingizni cheklamang.

Foydasi:

🪙Istaklarni tasavvur qilish.

🪙Harakatga undovchi kuch.

🪙Daromad topish yoki tejash uchun yangi imkoniyatlarni izlash.

Sinab ko‘ring va orzularingiz qanday amalga oshishini o‘z ko‘zingiz bilan ko‘rasiz.

Pul | Moliya | Iqtisodiyot

📊 Biznesingiz uchun analitika o’rganing!

Agar biznes analitika sizni qiziqtirsa, “Raqamda Gaplashamiz” kanaliga qo‘shiling! Bu yerda siz:

✅ Biznes analitikaning oddiy va tushunarli tushunchalarini o‘rganasiz
✅ Kichik va o‘rta biznes uchun amaliy maslahatlar olasiz

Raqamlar yordamida biznesingizni rivojlantirishni boshlang!

📲 Kanalga o‘tish:
@raqam da_gaplashamiz

Qo'shnilarda Kriptobanklar joriy qilinmoqda!

Qirg‘iziston parlamenti kriptobanklarni tashkil etish to‘g‘risidagi qonun loyihasini ko‘rib chiqmoqda. Ushbu tashabbus Iqtisodiyot va tijorat vazirligiga tegishli bo‘lib, u o‘sib borayotgan kripto-aktivlar bozorini qonuniylashtirish va tartibga solishga intiladi, deb xabar beradi 24.kg mahalliy nashri.

Kriptobanklar Milliy bank tomonidan beriladigan litsenziya asosida faoliyat yuritadi.

Ularning funksiyalariga virtual aktivlar bilan bog‘liq xizmatlar kiradi:

🔵kripto hisobvaraqlarini ochish va yuritish;
🔵raqamli aktivlarni ayirboshlash va saqlash;
🔵hisob-kitoblar va to‘lovlarni amalga oshirish;
🔵chet el valyutasi hamda qimmatbaho metallar bilan operatsiyalarni bajarish.

Juda qiziq🧐. Sizlar nima deb o‘ylaysizlar, kriptobanklar iqtisodiyotning rivojiga hissa qo‘shishi mumkinmi? To‘g‘risi men birinchi marta eshitishim, qaysidir davlat kriptobanklar joriy qilganini.

Pul | Moliya | Iqtisodiyot

Muvaffaqiyat siri nimada?

Yaqinda bir video ko‘rib qoldim, unda aytilgan gaplar meni chuqur o‘yga soldi, chunki yoshligimizdan bizga bu videoda aytilgan gaplarning aksi o‘rgatilib kelgan, sizlarga bilmadim-ku, menda shunaqa bo‘lgan. Oylab ko‘rdim, tahlil ham qilib ko‘rdim, videoda aytilgan jumlalar haqiqatga juda yaqin bo‘lib chiqdi. U videodagi odam shunday derdi: "Muvaffaqiyatga ko‘p ishlab erishib bo‘lmaydi, aql bilan erishib bo‘lmaydi, muvaffaqiyatga faqatgina ikki narsa bilan etishadi, birinchisi - risk (tavakkal), ikkinchisi - sabr (muntazamlik va kutish)". Agar o‘qimagan bo‘lsangiz tepada bo‘ylik siri haqidagi postimni o‘qib ko‘rin-a, bu postda, ilmiy tadqiqotlarga asoslangan ma’lumot berilgan, unda ham IQ darajasi bo‘y bo‘lishda katta ahamiyatga ega emasligini yozib o‘tganman.

Videodagi muallifni gapini "mag‘izini chaqadigan" bo‘lsak, bu gaplarga mas’uliyatni ola bilishlikni qo‘shimcha qilgan bo‘lar edim. Endi tasavvur qilin, siz qandaydir bir korxonani rahbarisiz, tasavvurni chuqurroq qilib ko‘rin. Siz nimani his qilyapsiz? Katta mas’uliyat-a? Siz shu narsani ko‘tarishga tayyormisiz? Tabriklayman, kelajakda sizdan muvaffaqiyatli odam chiqish ehtimoli yuqori. Demak, mas’uliyat, risk (tavakkallik), sabr va sizda juda katta imkoniyatlar bor. Mas’uliyatni bo‘yinga olish risk bilan parallel tarzda yuradi desam mubolag‘a bo‘lmaydi, Chunki tavakkal qilib bir ishga qo‘l urmoqchi bo‘lgan odam, oqibatlarini ham ko‘tara olishi kerak, aks xolda hamma risk qilib, mas’uliyatni bo‘yniga olmasa juda ayanchli holat yuzaga keladi.

Bu motivatsion post emas, shunchaki fikrlarim bilan bo‘lishgim keldi, agar sizlarda o‘zgacha fikrlar bo‘lsa, izohlarda qoldiring, birga muhokama qilamiz.

Pul | Moliya | Iqtisodiyot