“Нафси ҳакалак отди”: ҳакалак нима?
Бу ибора тилда кўп қўлланади. Ибора таркибидаги ҳакалак сўзининг туб маъносига кўп ҳам эътибор бермаймиз. Бу сўз ўзбек тилида икки хил маънода ишлатилади:
1️⃣ Бир оёғи йўқ.
Чап оёғингизни кесишармиш. Икки оёқ билан сиздан кўрганим шу бўлса, энди ҳакалак бўлганда нима қилардингиз...
С. Кароматов, Бир томчи қон.
2️⃣ Болалар ўйини. Ерга чизилган катаклар бўйлаб бир оёқлаб сакраб ўйналадиган болалар ўйини.
Ҳакалак ўйнамоқ.
❗️ Мана шу ўйин номини эсда сақлаб қолинг. Кўпчилик уни русчалаб классики деб қўя қолади. Аслида ўзбекчада бу ўйиннинг бир нечта номлари бор.
Ўзбекча-русча луғат ҳакалак сўзини русча жёлудь, яъни чўчқаёнғоқ маъносида ҳам изоҳлаган.
Ҳакалак отмоқ ибораси бир оёқлаб ирғиб-ирғиб юришни билдиради.
Нафси ҳакалак отмоқ ибораси эса икки хил маънога эга:
1️⃣ Иштаҳаси жуда очилиб, ейиш, ичишдан ўзини тўхтатолмаслик.
2️⃣ Ўзиники қилиш, ўзлаштиришда иштаҳаси карнай бўлмоқ.
Ушбу иборанинг нафси ҳайкалак отмоқ, нафси ҳаккалак отмоқ вариантлари ҳам бор. Лекин бир нарсани эътиборга олиш керак. Матн тузаётганда вариантдош сўзларнинг жонли тилда энг кўп ишлатиладигани, ҳамма биладиганини қўллайвериш керак. Ёзишдан мақсад – билимдонликни кўрсатиш эмас, фикрни ўқувчига етказиб бериш. Китобхонга ётроқ сўзни қўллаш матнни ҳам, мазмунни ҳам ўқувчи онги ва қалбидан бир қадар узоқлаштиради. Албатта, махсус илмий-тадқиқий, хос матнлар бундан мустасно.
📌 Демак:
Нафси ҳакалак отмоқ, нафси ҳайкалак отмоқ, нафси ҳаккалак отмоқ ✅
@oriftolib
Бу ибора тилда кўп қўлланади. Ибора таркибидаги ҳакалак сўзининг туб маъносига кўп ҳам эътибор бермаймиз. Бу сўз ўзбек тилида икки хил маънода ишлатилади:
1️⃣ Бир оёғи йўқ.
Чап оёғингизни кесишармиш. Икки оёқ билан сиздан кўрганим шу бўлса, энди ҳакалак бўлганда нима қилардингиз...
С. Кароматов, Бир томчи қон.
2️⃣ Болалар ўйини. Ерга чизилган катаклар бўйлаб бир оёқлаб сакраб ўйналадиган болалар ўйини.
Ҳакалак ўйнамоқ.
❗️ Мана шу ўйин номини эсда сақлаб қолинг. Кўпчилик уни русчалаб классики деб қўя қолади. Аслида ўзбекчада бу ўйиннинг бир нечта номлари бор.
Ўзбекча-русча луғат ҳакалак сўзини русча жёлудь, яъни чўчқаёнғоқ маъносида ҳам изоҳлаган.
Ҳакалак отмоқ ибораси бир оёқлаб ирғиб-ирғиб юришни билдиради.
Нафси ҳакалак отмоқ ибораси эса икки хил маънога эга:
1️⃣ Иштаҳаси жуда очилиб, ейиш, ичишдан ўзини тўхтатолмаслик.
2️⃣ Ўзиники қилиш, ўзлаштиришда иштаҳаси карнай бўлмоқ.
Ушбу иборанинг нафси ҳайкалак отмоқ, нафси ҳаккалак отмоқ вариантлари ҳам бор. Лекин бир нарсани эътиборга олиш керак. Матн тузаётганда вариантдош сўзларнинг жонли тилда энг кўп ишлатиладигани, ҳамма биладиганини қўллайвериш керак. Ёзишдан мақсад – билимдонликни кўрсатиш эмас, фикрни ўқувчига етказиб бериш. Китобхонга ётроқ сўзни қўллаш матнни ҳам, мазмунни ҳам ўқувчи онги ва қалбидан бир қадар узоқлаштиради. Албатта, махсус илмий-тадқиқий, хос матнлар бундан мустасно.
📌 Демак:
Нафси ҳакалак отмоқ, нафси ҳайкалак отмоқ, нафси ҳаккалак отмоқ ✅
@oriftolib