Аллоҳ бекорга Мадинада олиб қолмайдиНега китоб кўп, олим кам биласизми? Чунки исломда олимлик китобдаги маълумотлар эмас, балки ўша илмлар билан яшаш, зийнатланиш ҳисобланади. Нега мусулмон инсоннинг қалби олимларга талпинади? Чунки уларда Расулуллоҳнинг сиймоси бўлади. Расулуллоҳга қизиққан инсонгина аҳли илмларни танишга қизиқади.
Кеча вафот этган устоз
Раббимқули домла ҳам
Расулуллоҳнинг меросхўрлари эдилар. У зотга сўзда ва амалда эргашган уммат эдилар.
Али розияллоҳу анҳу айтадилар:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни биринчи марта кўрган инсон у зотдан қўрқар эди. Яқиндан танигач, яхши кўриб қоларди” (Термизий “Шамоил”да ривоят қилган). Дарҳақиқат,
Раббимқули домла ҳам худди шу сифат билан зийнатланган эдилар. Ўн дақиқа гаплашган одам у кишини яхши кўриб қолар эди.
Ҳинд бинти Абу Ҳола айтади: “
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кўзларини кўпроқ пастга қаратар эдилар. Аксар назарлари тааммул бўларди” (Термизий “Шамоил”да ривоят қилган).
Раббимқули устоз ҳам ўзидан ёши, илми, мавқеи анча қуйида бўлган одам билан гаплашсалар ҳам кўзига тик қарамас, назарларини тааммул ила пастга қаратар эдилар. Ўзлари гапирганлари ё ўзгани эшитаётганларида унга боқардилар.
Домла фурсатни ғанимат билардилар. Ҳатто намоздан кейин дуо қилганларида ҳам бир ҳадис матнини айтиб, уни таржима қилиб, бироз шарҳлаб берардилар. Бир неча сонияларни ҳам дин хизматидан холи ўтказмасдилар. Дин ходими шундай бўлади. Бу буюк уламоларнинг суннати эди.
Иёз ибн Ҳимор розияллоҳу анҳу айтади:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Аллоҳ “Тавозели бўлинглар” деб менга ваҳий қилди” дедилар (Абу Довуд ривояти).
Раббимқули домла обрўли, илмли, ўзига тўқ бўлишларига қарамасдан жуда камтар одам эдилар. Одатда инсон домлада жамланган мазкур нарсалардан биттасига эга бўлиб қолса ҳам босар тусарини билмай қолади. Аммо домла ҳамма жиҳатдан мақтанишга арзигули ҳолатда бўлсалар ҳам камтарин одам эдилар. Аллоҳнинг “Тавозели бўлинглар” деган хитобига амал қилган мусулмон эдилар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Мунзир ибн Оизга: “Сенда Аллоҳ яхши кўрадиган икки хислат бор экан: ҳалимлик-босиқлик ва салобат”, деганлар. У киши: “Мен бу хислатларни ўзим касб қилганманми ё Аллоҳ мени шундай яратганми?”, деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ сени шундай яратган”, дедилар (Муслим ривояти).
Дарҳақиқат,
Раббимқули домлада ҳам айни шу икки хислат топиларди. У кишидек ҳалим, вазмин одамни кўрмаганмиз. Бир оғиз ҳам бировга қўпол гапирмасдилар. Шу билан бирга шошиб иш қилмас, виқор ва салобатли аҳли илм эдилар.
Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳу: "
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам гўшангасидаги келиндан ҳам ҳаёлироқ эдилар”, деган (Аҳмад ривояти). Дарҳақиқат,
Раббимқули домланинг сийратларига боққан инсон Расулуллоҳнинг мана шу ҳадисда назарда тутилган ҳаёларига гувоҳ бўларди. Насиб қилганлар гувоҳ бўлиб қолди...
Жобир розияллоҳу анҳу айтади:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Менга энг суюкли ва қиёматда энг ўрни яқинингиз хулқингиз гўзал бўлганингиздир” дедилар (Термизий ривояти).
Аллоҳ таоло нега
Раббимқули домламизни (роҳимаҳуллоҳ)
Расулуллоҳнинг ёнларида олиб қолганини бироз тушунгандек бўлдик. Шояд биз ҳам домладек ахлоқли бўлсак, Мадинада қўним топармиз...
Абдулбосит Абдулвоҳид ўғли,
Ҳадис илми мактаби ўқитувчиси
t.me/muhaddisuz