Matematika haqida qiziqarli faktlar:
1. Nol soni qadimdan mavjud bo‘lmagan – Nolni mustaqil son sifatida hind matematigi Brahmagupta VII asrda kiritgan. Ungacha matematiklar nol tushunchasisiz hisob-kitob qilishgan.
2. Eng kichik tub son – 2 – Tub sonlar faqat 1 va o‘ziga bo‘linadigan sonlardir. Barcha tub sonlar toq bo‘lsa-da, 2 – yagona juft tub sondir.
3. Pi (π) soni cheksiz – Pi ning qiymati 3.14159... bilan boshlanadi va cheksiz davom etadi. Uni aniq hisoblab bo‘lmaydi, lekin hozirga kelib milliardlab raqamlari topilgan.
4. Matematikada eng ko‘p ishlatiladigan raqam – 7 – Tadqiqotlarga ko‘ra, odamlar 1 dan 10 gacha bo‘lgan raqamlar orasida 7 ni eng ko‘p tanlashadi.
5. Eng katta kashf qilingan tub son – 2023-yil holatiga ko‘ra, eng katta tub son 2⁷⁷²³²⁹¹⁷ - 1 ko‘rinishida bo‘lib, u 23 milliondan ortiq raqamdan iborat.
6. Fibonachchi ketma-ketligi – Bu ketma-ketlikda har bir son oldingi ikkita sonning yig‘indisidan hosil bo‘ladi (1, 1, 2, 3, 5, 8, 13…). Bu ketma-ketlik tabiatda ham uchraydi, masalan, gul barglari va chig‘anoqlar shaklida.
7. Matematika musiqaga bog‘liq – Musiqadagi tovush chastotalari va ritmlar matematik nisbatlarga asoslanadi. Mashhur kompozitor Bax o‘z asarlarida matematik naqshlardan foydalangan.
8. Dunyo bo‘yicha eng qadimgi matematik yozuvlar – Miloddan avvalgi 1900-yillarga tegishli bo‘lgan Vavilon gil taxtachalarida hisob-kitoblar yozilgan.
9. Biror sonning kvadrati har doim musbat – Matematikada manfiy sonni kvadrat qilish natijasi har doim musbat bo‘ladi, chunki ikki manfiy son bir-biriga ko‘paytirilsa, ijobiy natija hosil bo‘ladi.
10. Matematika hayotning har bir sohasida bor – Fizika, iqtisod, muhandislik, tibbiyot va hatto san’at ham matematik asoslarga tayanadi.
@math_station_uz