Adolf Hitlerning chizgan rasmlari san’atshunoslar, tarixchilar va jamoatchilik tomonidan turli xil munosabatlarga sabab bo‘lgan. Umuman olganda, uning san’atga bo‘lgan urinishlari past baholangan va jiddiy san’at olamida katta ahamiyat kasb etmagan. Quyida turli guruhlarning unga bo‘lgan munosabatini ko‘rib chiqamiz:
1. San’atshunoslarning bahosi
Texnik jihatdan qoniqarli, lekin ijodiy emas – Hitlerning rasmlari texnik asoslarda to‘g‘ri chizilgan, ayniqsa, me’moriy va shahar manzaralari aniq tasvirlangan. Ammo ularning san’atiy qiymati past baholangan.
Ijodkorlik yetishmovchiligi – Rassomlar va san’atshunoslar uning ishlarini ijodiy cheklangan deb hisoblashgan. Asarlari hayotiy va hissiyotli emas, chunki u inson qiyofalarini deyarli chizmagan.
Akademiya tomonidan rad etilishi – 1907 va 1908-yillarda Venadagi San’at akademiyasiga ikki marta hujjat topshirgan, lekin qabul qilinmagan. Akademiya unga tavsiya sifatida me’morchilikka o‘tishni maslahat bergan.
2. Tarixchilarning munosabati
San’atdagi muvaffaqiyatsizlik uning siyosiy yo‘liga ta’sir qilgan – Ba’zi tarixchilar Hitlerning san’at sohasida qabul qilinmagani uning natsizm yo‘lini tanlashiga sabab bo‘lgan deb hisoblashadi.
San’atga bo‘lgan qiziqishi siyosatiga ham ta’sir ko‘rsatgan – U Ikkinchi Jahon urushi davrida natsistlarning "Degenerativ san’at" (o‘ziga yoqmagan modern san’at asarlari) ni taqiqlashiga sabab bo‘lgan.
3. Zamonaviy jamiyatning munosabati
Ayrimlar tarixiy qiziqish sifatida ko‘radi – Bugungi kunda Hitlerning chizgan rasmlari ba’zi odamlar uchun shunchaki tarixiy eksponat sifatida qiziqish uyg‘otadi.
Ba’zilar axloqiy jihatdan qabul qilmaydi – Uning san’at asarlarini sotib olish yoki ko‘rgazmaga qo‘yish ko‘pincha bahs-munozaralarga sabab bo‘ladi. Ba’zi auksion uylari axloqiy sabablar tufayli uning rasmlarini sotishga rozi bo‘lmaydi.
Qimmatbaho auksionlarda sotiladi – Shunga qaramay, uning rasmlari kolleksionerlar orasida sotiladi va ayrim auksionlarda katta narxlarga chiqadi (ba’zan 100 000 dollardan ortiq).
Xulosa
Hitler rassom sifatida jiddiy tan olinmagan. Uning san’at olamidagi muvaffaqiyatsizligi keyinchalik siyosiy va harbiy yo‘lni tanlashiga ta’sir qilgan bo‘lishi mumkin. Bugungi kunda uning asarlari tarixiy kontekstda o‘rganiladi, lekin ularning san’atiy qiymati unchalik yuqori emas.
ChatGPT
1. San’atshunoslarning bahosi
Texnik jihatdan qoniqarli, lekin ijodiy emas – Hitlerning rasmlari texnik asoslarda to‘g‘ri chizilgan, ayniqsa, me’moriy va shahar manzaralari aniq tasvirlangan. Ammo ularning san’atiy qiymati past baholangan.
Ijodkorlik yetishmovchiligi – Rassomlar va san’atshunoslar uning ishlarini ijodiy cheklangan deb hisoblashgan. Asarlari hayotiy va hissiyotli emas, chunki u inson qiyofalarini deyarli chizmagan.
Akademiya tomonidan rad etilishi – 1907 va 1908-yillarda Venadagi San’at akademiyasiga ikki marta hujjat topshirgan, lekin qabul qilinmagan. Akademiya unga tavsiya sifatida me’morchilikka o‘tishni maslahat bergan.
2. Tarixchilarning munosabati
San’atdagi muvaffaqiyatsizlik uning siyosiy yo‘liga ta’sir qilgan – Ba’zi tarixchilar Hitlerning san’at sohasida qabul qilinmagani uning natsizm yo‘lini tanlashiga sabab bo‘lgan deb hisoblashadi.
San’atga bo‘lgan qiziqishi siyosatiga ham ta’sir ko‘rsatgan – U Ikkinchi Jahon urushi davrida natsistlarning "Degenerativ san’at" (o‘ziga yoqmagan modern san’at asarlari) ni taqiqlashiga sabab bo‘lgan.
3. Zamonaviy jamiyatning munosabati
Ayrimlar tarixiy qiziqish sifatida ko‘radi – Bugungi kunda Hitlerning chizgan rasmlari ba’zi odamlar uchun shunchaki tarixiy eksponat sifatida qiziqish uyg‘otadi.
Ba’zilar axloqiy jihatdan qabul qilmaydi – Uning san’at asarlarini sotib olish yoki ko‘rgazmaga qo‘yish ko‘pincha bahs-munozaralarga sabab bo‘ladi. Ba’zi auksion uylari axloqiy sabablar tufayli uning rasmlarini sotishga rozi bo‘lmaydi.
Qimmatbaho auksionlarda sotiladi – Shunga qaramay, uning rasmlari kolleksionerlar orasida sotiladi va ayrim auksionlarda katta narxlarga chiqadi (ba’zan 100 000 dollardan ortiq).
Xulosa
Hitler rassom sifatida jiddiy tan olinmagan. Uning san’at olamidagi muvaffaqiyatsizligi keyinchalik siyosiy va harbiy yo‘lni tanlashiga ta’sir qilgan bo‘lishi mumkin. Bugungi kunda uning asarlari tarixiy kontekstda o‘rganiladi, lekin ularning san’atiy qiymati unchalik yuqori emas.
ChatGPT