Kitoblar qachon paydo bo‘lgan?
🌋 XV asrning oʻrtalariga kelib papirus oʻrnini pergament (hayvon terisi) egalladi. U qoʻy va echki terisidan, eng nozik pergament esa buzoq terisidan tayyorlangan. Uning bir tomoniga matn yozilgan, soʻngra bir xil oʻlchamdagi varoqlar kesilib, charm kamarlar bilan mahkamlangan. Agar biz buni kitob deya olsak, birinchi kitoblar shu shaklda boʻlgan.
🏰 Ammo zamonaviyga oʻxshash kitoblar birinchi marta oʻrta asrlarda yaratilgan. Pergamentning toʻrtta boʻlagi oʻrtasidan teng ikkiga buklangan, shunda har birida ikkitadan varoq hosil boʻlgan. Keyin ular ustma-ust joylashtirilgan, natijada jami 8 varoq yoki bitta qism kelib chiqqan.
📜 Tayyor qismlar xattotga yuborilgan. U matn yozgan. Xattot varoqlarni ajratib, har bir sahifa ustida alohida ishlagan. Pergament ikki tomondan ham yozish uchun yetarli darajada qalin boʻlgan.
Keyin tugallangan qismlar muqovachiga joʻnatilgan. U har bir qismni buklangan chiziq boʻylab chilvirlar (ingichka arqon) bilan tikib chiqqan. Soʻngra yogʻoch muqovalar tayyorlangan.
🔗 Qismlarni biriktirish uchun chilvir uchlari yogʻochdagi teshiklardan oʻtkazilgan, keyin qismlarning birlashgan joylarini yopish uchun yogʻoch muqovaga katta teri parchasi yopishtirilgan.
📚 Tayyor kitoblar bezatilgan va ehtiyotkorlik bilan saqlangan.
@kitobdornashr
Biz bilgan kitoblar oʻrta asrlarda paydo boʻlgan. Naycha shaklida oʻralgan papirus¹ ularning oʻrnini bosgan. Papirus varoqlari bir-biriga yopishtirilib oʻralgan. Rim aholisi ularni “volyumen” deb atashgan. Inglizcha “volume”, yaʼni “jild” soʻzi shundan kelib chiqqan.
🌋 XV asrning oʻrtalariga kelib papirus oʻrnini pergament (hayvon terisi) egalladi. U qoʻy va echki terisidan, eng nozik pergament esa buzoq terisidan tayyorlangan. Uning bir tomoniga matn yozilgan, soʻngra bir xil oʻlchamdagi varoqlar kesilib, charm kamarlar bilan mahkamlangan. Agar biz buni kitob deya olsak, birinchi kitoblar shu shaklda boʻlgan.
🏰 Ammo zamonaviyga oʻxshash kitoblar birinchi marta oʻrta asrlarda yaratilgan. Pergamentning toʻrtta boʻlagi oʻrtasidan teng ikkiga buklangan, shunda har birida ikkitadan varoq hosil boʻlgan. Keyin ular ustma-ust joylashtirilgan, natijada jami 8 varoq yoki bitta qism kelib chiqqan.
📜 Tayyor qismlar xattotga yuborilgan. U matn yozgan. Xattot varoqlarni ajratib, har bir sahifa ustida alohida ishlagan. Pergament ikki tomondan ham yozish uchun yetarli darajada qalin boʻlgan.
Keyin tugallangan qismlar muqovachiga joʻnatilgan. U har bir qismni buklangan chiziq boʻylab chilvirlar (ingichka arqon) bilan tikib chiqqan. Soʻngra yogʻoch muqovalar tayyorlangan.
🔗 Qismlarni biriktirish uchun chilvir uchlari yogʻochdagi teshiklardan oʻtkazilgan, keyin qismlarning birlashgan joylarini yopish uchun yogʻoch muqovaga katta teri parchasi yopishtirilgan.
📚 Tayyor kitoblar bezatilgan va ehtiyotkorlik bilan saqlangan.
@kitobdornashr