#remote_sensing
#masofadan_zondlash
Geofanlarda yirik siljish qilgan yo’nalishlardan biri bu masofadan zondlash (remote sensing) bo'lsa kerak. Bu esa o’z navbatida sun’iy yo’ldoshlar, ulardan olinadigan ma’lumotlar bilan bog’liq.
Hozirgi vaqtda sayyoramiz atrofida 6000 ga yaqin sun'iy yo'ldosh aylanib yuradi. Ularning qariyb 60 %i ishlamay qolgan yo'ldoshlar - kosmik chiqindilar va taxminan 40 %i ishlaydi. Haa, insoniyat fazoni ham chiqindilar bilan to'ldirishni allaqachon boshlab yuborgan. Ammo, bu chiqindilarni monitoring qiluvchi sun'iy yo'ldoshlar ham mavjud.
Euroconsult ma'lumotlariga ko'ra kelgusi o'n yil ichida har yili 990 yo'ldosh uchiriladi. 2028 yilga kelib orbitada 15000 yo'ldosh bo'lishi mumkin.
Sun'iy yo'ldoshlar:
- tijoriy (commercial);
- hukumat (government);
- harbiy (military);
- fuqarolikka oid (civil)
va boshqa turlarga bo'linadi.
Tijoriy maqsaddagi yo'ldoshlar bir nechta maqsadlarga xizmat qilishi mumkin. Bugun chegarani tasvirlash vazifasida, ertaga esa unga kon qaziladigan joyning meliorativ holatini (mine reclamation) yoki tabiiy ofat oqibatlarini kuzatish vazifasi qo'yilishi mumkin. Ularning 61%i aloqa (communication), 27%i esa Yerni kuzatish (Earth Observation), ya'ni atrof-muhit monitoringi, muzliklar, chegaralar xavfsizligi, suv va havo sifatini belgilash, tabiiy ofatlarni kuzatish va boshqa maqsadlarda ishlatiladi.
Shulardan biri Landsat loyihasining so'nggi vakili, o'tgan oyning 27-sanasida NASA va USGS hamkorligidagi muvaffaqiyatli orbitaga uchirilgan Landsat 9.
U uchta missiya segmentidan iborat: kosmik segment (kosmik kemalar va qurilmalar), uchirish uchastkasi va yer segmenti. NASA kosmik va uchish segmentlarini ishlab chiqish uchun, USGS esa Yer segmentini ishlab chiqish va ishga tushirilgandan keyin missiyani boshqarish uchun javobgar.
U iqlim o'zgarishi, tabiiy ofatlar, global o'rmon dinamikasi, muzliklar va muz tog'larining orqaga chekinishi, riflar degradatsiyasi, shaharlarning kengayishi va suvdan foydalanish bo'yicha global kuzatuvlar uchun mo’ljallangan.
t.me/iGeoscientistUz
#masofadan_zondlash
Geofanlarda yirik siljish qilgan yo’nalishlardan biri bu masofadan zondlash (remote sensing) bo'lsa kerak. Bu esa o’z navbatida sun’iy yo’ldoshlar, ulardan olinadigan ma’lumotlar bilan bog’liq.
Hozirgi vaqtda sayyoramiz atrofida 6000 ga yaqin sun'iy yo'ldosh aylanib yuradi. Ularning qariyb 60 %i ishlamay qolgan yo'ldoshlar - kosmik chiqindilar va taxminan 40 %i ishlaydi. Haa, insoniyat fazoni ham chiqindilar bilan to'ldirishni allaqachon boshlab yuborgan. Ammo, bu chiqindilarni monitoring qiluvchi sun'iy yo'ldoshlar ham mavjud.
Euroconsult ma'lumotlariga ko'ra kelgusi o'n yil ichida har yili 990 yo'ldosh uchiriladi. 2028 yilga kelib orbitada 15000 yo'ldosh bo'lishi mumkin.
Sun'iy yo'ldoshlar:
- tijoriy (commercial);
- hukumat (government);
- harbiy (military);
- fuqarolikka oid (civil)
va boshqa turlarga bo'linadi.
Tijoriy maqsaddagi yo'ldoshlar bir nechta maqsadlarga xizmat qilishi mumkin. Bugun chegarani tasvirlash vazifasida, ertaga esa unga kon qaziladigan joyning meliorativ holatini (mine reclamation) yoki tabiiy ofat oqibatlarini kuzatish vazifasi qo'yilishi mumkin. Ularning 61%i aloqa (communication), 27%i esa Yerni kuzatish (Earth Observation), ya'ni atrof-muhit monitoringi, muzliklar, chegaralar xavfsizligi, suv va havo sifatini belgilash, tabiiy ofatlarni kuzatish va boshqa maqsadlarda ishlatiladi.
Shulardan biri Landsat loyihasining so'nggi vakili, o'tgan oyning 27-sanasida NASA va USGS hamkorligidagi muvaffaqiyatli orbitaga uchirilgan Landsat 9.
U uchta missiya segmentidan iborat: kosmik segment (kosmik kemalar va qurilmalar), uchirish uchastkasi va yer segmenti. NASA kosmik va uchish segmentlarini ishlab chiqish uchun, USGS esa Yer segmentini ishlab chiqish va ishga tushirilgandan keyin missiyani boshqarish uchun javobgar.
U iqlim o'zgarishi, tabiiy ofatlar, global o'rmon dinamikasi, muzliklar va muz tog'larining orqaga chekinishi, riflar degradatsiyasi, shaharlarning kengayishi va suvdan foydalanish bo'yicha global kuzatuvlar uchun mo’ljallangan.
t.me/iGeoscientistUz