#qiziq
📌 «Uzun pichoqlar kechasi». Hitlerning mutlaq hokimiyat yo‘lidagi birinchi qonli «tozalash» operatsiyasi«Uzun pichoqlar kechasi». Hitlerning mutlaq hokimiyat yo‘lidagi birinchi qonli «tozalash» operatsiyasi.
1934 yilning 30 iyun va 1 iyul kunlari Germaniyada Hitler boshchilik qiluvchi Milliy-sotsialistik nemis ishchilar partiyasi (MSNIP) ichida «tozalash» o‘tkaziladi. Partiyaning harbiylashgan qanotlaridan biri bo‘lgan SA (Sturmabteilung) - hujum otryadlari rahbarlari Hitlerga qarshi fitna tayyorlash gumoni bilan qirg‘in qilinadi. Hitler SA rahbari, o‘zining eski qadrdoni, uning hokimiyatga kelishida katta yordam bergan Ernst Ryomga ham shafqat qilmaydi
Hitler 30 iyun kuni tungi soat ikkida Myunxen aeroportiga kelib qo‘nadi. U fyurerni kutib olish uchun chiqqan MSNIP va SA a’zolari oldidan o‘tib, reyxsverning ikki zobiti hamrohligida yo‘lga chiqadi.
O‘shanda u shunday deydi: «Bu mening hayotimdagi eng qora kun. Ammo men Bad-Viszega borib eng qattiq hukmni chiqaraman, general Adamni chaqiring».
Tonggi soat 6:30 da Hitler Bad-Visze pansionatiga yetib keladi va Ryomni shaxsan o‘zi hibsga oladi. Pansionatdagi barcha SA zobitlari qo‘lga olinadi va qamoqxonaga yuboriladi.
Hitler pansionatdan chiqayotgan payt operatsiyaning eng kulminatsion nuqtasi sodir bo‘ladi. Pansionatga Myunxendan ichida Ryomning shaxsiy qo‘riqchilari bo‘lgan bir nechta yuk mashinalari keladi. Qo‘riqlov guruhi — «shtabsvaxe» Ryomning sodiq askarlari bo‘lib, ular o‘z yetakchilarini har qanday holatda ham himoya qilishga tayyor edi. Biroq ular mashinadan tushib, pansionat oldida turgan fyurerni ko‘rib hayron qolishadi.
Hitler ularga ortga qaytib, keyingi buyruqni kutishni buyuradi, lekin askarlar ozgina nariroqqa borib to‘xtaydi. Chunki ularga erta tongda shaxsan fyurer SS zobitlari qurshovida Bad-Viszega kelishi juda g‘alati ko‘rinadi. Hitler Myunxenga aylanma yo‘l orqali borishga majbur bo‘ladi.
Soat 9:00 da Myunxendan kelgan qo‘ng‘iroqdan so‘ng «Uzun pichoqlar» operatsiyasi boshlanadi. Himmler Berlindagi SS zobitlariga qurbonlar nomlari yozilgan ro‘yxatlarni tarqatadi. Berlin va butun mamlakat bo‘ylab SA rahbariyatini ovlash boshlab yuboriladi.
1 iyul kuni Ryom qamoqda o‘zini o‘ldirishdan bosh tortgach, otib tashlanadi. Shu kuni kun bo‘yi va kechasi bilan qirg‘in davom etadi. SA’ning deyarli barcha katta zobitlari yo‘q qilinadi.
Hitler SA’ga qarshi operatsiyadan siyosiy dushmanlarini yo‘q qilish uchun ham foydalanadi. Jumladan, Hitlerdan oldingi reyxskansler, Veymar respublikasining so‘nggi hukumati rahbari Kurt fon Shlayxer xotini bilan birga o‘z uyida otib tashlanadi.
Shuningdek, Hitlerning partiyadagi asosiy raqibi, partiya asoschilaridan biri bo‘lgan Gregor Shtrasser ham SA’ga aloqadorlikda ayblanib o‘ldiriladi.
📌 «Uzun pichoqlar kechasi». Hitlerning mutlaq hokimiyat yo‘lidagi birinchi qonli «tozalash» operatsiyasi«Uzun pichoqlar kechasi». Hitlerning mutlaq hokimiyat yo‘lidagi birinchi qonli «tozalash» operatsiyasi.
1934 yilning 30 iyun va 1 iyul kunlari Germaniyada Hitler boshchilik qiluvchi Milliy-sotsialistik nemis ishchilar partiyasi (MSNIP) ichida «tozalash» o‘tkaziladi. Partiyaning harbiylashgan qanotlaridan biri bo‘lgan SA (Sturmabteilung) - hujum otryadlari rahbarlari Hitlerga qarshi fitna tayyorlash gumoni bilan qirg‘in qilinadi. Hitler SA rahbari, o‘zining eski qadrdoni, uning hokimiyatga kelishida katta yordam bergan Ernst Ryomga ham shafqat qilmaydi
Hitler 30 iyun kuni tungi soat ikkida Myunxen aeroportiga kelib qo‘nadi. U fyurerni kutib olish uchun chiqqan MSNIP va SA a’zolari oldidan o‘tib, reyxsverning ikki zobiti hamrohligida yo‘lga chiqadi.
O‘shanda u shunday deydi: «Bu mening hayotimdagi eng qora kun. Ammo men Bad-Viszega borib eng qattiq hukmni chiqaraman, general Adamni chaqiring».
Tonggi soat 6:30 da Hitler Bad-Visze pansionatiga yetib keladi va Ryomni shaxsan o‘zi hibsga oladi. Pansionatdagi barcha SA zobitlari qo‘lga olinadi va qamoqxonaga yuboriladi.
Hitler pansionatdan chiqayotgan payt operatsiyaning eng kulminatsion nuqtasi sodir bo‘ladi. Pansionatga Myunxendan ichida Ryomning shaxsiy qo‘riqchilari bo‘lgan bir nechta yuk mashinalari keladi. Qo‘riqlov guruhi — «shtabsvaxe» Ryomning sodiq askarlari bo‘lib, ular o‘z yetakchilarini har qanday holatda ham himoya qilishga tayyor edi. Biroq ular mashinadan tushib, pansionat oldida turgan fyurerni ko‘rib hayron qolishadi.
Hitler ularga ortga qaytib, keyingi buyruqni kutishni buyuradi, lekin askarlar ozgina nariroqqa borib to‘xtaydi. Chunki ularga erta tongda shaxsan fyurer SS zobitlari qurshovida Bad-Viszega kelishi juda g‘alati ko‘rinadi. Hitler Myunxenga aylanma yo‘l orqali borishga majbur bo‘ladi.
Soat 9:00 da Myunxendan kelgan qo‘ng‘iroqdan so‘ng «Uzun pichoqlar» operatsiyasi boshlanadi. Himmler Berlindagi SS zobitlariga qurbonlar nomlari yozilgan ro‘yxatlarni tarqatadi. Berlin va butun mamlakat bo‘ylab SA rahbariyatini ovlash boshlab yuboriladi.
1 iyul kuni Ryom qamoqda o‘zini o‘ldirishdan bosh tortgach, otib tashlanadi. Shu kuni kun bo‘yi va kechasi bilan qirg‘in davom etadi. SA’ning deyarli barcha katta zobitlari yo‘q qilinadi.
Hitler SA’ga qarshi operatsiyadan siyosiy dushmanlarini yo‘q qilish uchun ham foydalanadi. Jumladan, Hitlerdan oldingi reyxskansler, Veymar respublikasining so‘nggi hukumati rahbari Kurt fon Shlayxer xotini bilan birga o‘z uyida otib tashlanadi.
Shuningdek, Hitlerning partiyadagi asosiy raqibi, partiya asoschilaridan biri bo‘lgan Gregor Shtrasser ham SA’ga aloqadorlikda ayblanib o‘ldiriladi.