Geografiya

HAVO NAMLIGI

📌 Havodagi namlik miqdori mutloq namlik va nisbiy namlik
tushunchalarida ifodalanadi.

📌 Mutloq namlik - ma’lum vaqtda havoda bo’lgan
suv bug’larining miqdoridir, mutloq namlik gramm hisobida hisoblanadi.
Mutloq namlik bir kub metr havoda qancha gramm suv bug’i borligini yoki
simob ustunining millimetrlari yoki millibarlar bilan o’lchanadi. Mutloq
namlik havo harorati ta’sirida yoki quruqlik yuzasining holati (suv, tog’,
cho’l, vodiy va ho kazo) ta’sirida o’zgarib turadi. Harorat ko’tarilgan sari
mutloq namlik ortadi. Buni quyidagi misolda yaqqol ko’rish mumkin. Agar
ekvatorda bir kub metr havoda 25 mm, tropiklarda 20 mm, cho’llarda 4,5
-5,5 mm mutloq namlik kuzatilsa, qutb o’lkalari sohillarida 2-3 mm namlik
bor xolos. Agar yer yuzasida mutloq namlik 6,66 mm bo’lsa, 1000 m
balandlikda 0,52 mm, 10000 metr balandlikda esa 0,02 mm namlik bo’ladi.
Demak yuqoriga ko’tarilgan sari havoda mutloq namlik miqdori kamayib
boradi.

📌 Havoning nisbiy namligi - 1 metr kub havodagi mavjud suv bug’i
miqdorining uning to’yinishiga nisbatan bo’lgan miqdorini (%- hisobida)
bildiradi.

📌 Mutloq namlik havo haroratiga to’g’ri proporsionaldir va aksincha,
nisbiy namlik haroratga teskari proporsionaldir. Demak nisbiy namlik
kichkina bo’ladi. Chunki harorat qancha issiq bo’lsa, havo to’yinishdan
shuncha uzoq bo’ladi. Havoning mutloq namligi yer yuzidan 2 metr
balandlikda o’rnatilgan meteoquttini ichida joylashtirilgan gigrometr aspobi
yordamida o’lchanadi.

⚡️ Havo namligini aniqlashga doir mashq va masalalar

📌 1. +30°C haroratli havoning nisbiy namligi 60%ga teng. 1 metr kub
havodagi suv bug’i miqdorini aniqlang.

📌 Yechish:
Jadvaldan foydalanib +30°Cda 1 metr kub havoda 30,40 gr nam borligini
aniqlaymiz.
30,4 gr x 60 % : 100 %= 18,24 gr suv bor

📌 Javob: 18,24 gr

📌 2. 60% nisbiy namlikka ega bo’lgan havoda suv bug’i miqdori 2,91 gr ekanligi ma’lum. Havoni to’liq to’yinish uchun necha gramm suv bug’i va havo haroratini aniqlang.

📌Yechish:
2,91 gr x 100% : 60% = 4,85 gr
4,85 – 2,91gr =1,94 gr havo harorati 00C

📌 Javob: 1,94 gr; 0°C

📌 4. +10°C haroratli havoning 1m3 da 3,14 gr suv bug’i borligi ma’lum, havoning nisbiy namligini aniqlang.

📌Yechish:

3,14 gr : 9,42 gr x 100% = 33%

📌Javob: 33%

@geografiyakanal

Тоифа тестларида иштирок этмаса нима бўлади?

❓Савол: Мен Сурхондарё вилояти Узун туманидаги 67- мактабнинг математика ўқитувчисиман. Мен апрель ойига бир ойлик ҳарбий хизматга чақирилганман. Агар, хизматдалик вақтимда аттестация куни тўғри келса, нима бўлади? Қолиб кетаманми?

❗️Жавоб: Низомнинг 45-банди Педагог кадрлар аттестацияда узрли сабабга (вақтинча меҳнатга қобилиятсизлиги, давлат ёки жамоат вазифаларини бажарганлиги, республика ва халқаро мусобақаларда иштирок этганлиги, вақтинча хорижий мамлакатда сафарда бўлганлиги, яқин қариндошининг вафоти, ваколатли давлат органи ёки таълим ташкилотлари раҳбарларининг маълумотномасида кўрсатилган бошқа асосларга) кўра келмаган бўлса, уларнинг аттестацияси бошқа муддатга кўчирилади.

Педагог кадрлар узрли сабабларга кўра аттестацияга келмаганлиги туфайли уларнинг аттестацияси бошқа муддатга кўчирилган тақдирда, йиғим такроран ундирилмайди.