UMed👩‍⚕️

Javob:
O'tgan asrlarda temir tanqisligi bor bemorlarga davo sifatida mixlarni olmaga kirgizishgan
Temir olmada malic kislota bn reaksiyaga kirishishi natijasida zanglagan zang olmaga singib ketgan
Mixdan zang olgan olmani yegan bemor tuzalgan
Shundan "Olmada temir moddasi ko'p "degan fikr qolgan .

Iltimos,elonni tarqatvorila🙏

Bolalarda isitma chiqsa, qaysi dorilardan foydalanamiz.

Bolani temperaturasi 38 gradusgacha koʻtarilsa, dori beramiz. Undan past bolsa berish kerak emas!!!


✅Parasetamol

4-6 soatda 10-15 mg/kg( 24 soat ichida maksimal 4 doʻza )

Masalan: 6kg bola.
6*15mg= 90mg har bir doza uchun .

Agar suyuq formadan foydalansangiz( 120mg/5ml)
90/120*5ml= 3.75 ml.

✅ ibuprofen
Bu faqat 6 oydan katta chaqaloqlar uchun, kichik chaqaloqlarda buyrak muommosi xavfli. Tavsiya etilmaydi.

Ibuprofen
3- 6oy (5.7-7.6kg) - 2.5ml(50mg) 3 mahal
6-12 oy- 2.5ml*3 mahal
1-3 yosh- 5.0ml*3 mahal
4-6 yosh- 7.5ml- 3 mahal
7-9yosh- 10ml 3 mahal
10-12yosh- 15 ml 3 mahal

✅Sfekon svecha ( 50,100,250).
0-3 oyga-50 mg
3-12 oyga - 100 mg.
1-3 yosh- 100-200mg
3-10 yosh- 250mg
10-12 yosh- 250-500

❌aspirin mumkin emas. Reye sindromi xavfi tufayli 12 yoshgacha bolalarga hech qachon aspirin bermang.


https://t.me/dr_um1da_oloviddinova

♻️YANGI TUGʻILGAN CHAQALOQ( APGAR KOʻRSATKICHI)


Yangi tug'ilgan chaqaloqni neonatolog ko'zdan kechirib uning tashqi ko'rinishiga qarab unga baho beradi. Baho 1dan 10balgacha bo'ladi. Mana shu balarga qarab bolaning umumiy salomatligiga baho berish mumkin.

APGAR bahosi qanday hisoblanadi?

Yangi tug'ilgan chaqaloq sog'lom ekanligini qanday bilsa bo'ladi?

1952 yilda amerikalik shifokor Virdjiniya Apgar tug'ilgan chaqaloqlarga baho berish taklifi bilan chiqadi. Unga binoan bolaning ba'zi ko'rsatkichlariga qarab uning qanchalik sog'lom ekanligini aniqlasa bo'ladi. Bu baholash usuli muallifga atalib APGAR shkalasi deb nomlanadi va u quyidagi ko'rsatkichlarni o'z ichiga oladi:

✅A (appearance) - chaqaloqning teri rangi;

✅P (pusl) - pulsi;

✅G (grimace) - yuz ifodasi;

✅A (activity) - harakatlari, mushaklari tonusi;

✅R (respiration) - nafas olish qobiliyati.

APGAR shkalasi bo'yichia baho ushbu 5 ko'rsatkichlar yig'indisidan hisoblanadi. Ya'ni chaqaloqning teri rangi, yurak urishi soni, reflekslari, yuz harakatlari, mushak tonusi, nafas olish qobiliyatiga 0 dan 2 balgacha baho berilib, barchasi qo'shiladi va umumiy bal hisoblanadi.

❗️APGAR bahosi chaqaloqqa qachon beriladi?

Bola tug'ilishi bilan 1 daqiqa ichida va keyin 5-chi daqiqada chaqaloqqa shifokor baho beradi. Agar 5-chi daqiqadagi baho 7 baldan past chiqsa, u holda chaqaloq keyingi 20 daqiqa ichida har 5 daqiqada qayta-qayta baholanadi va jiddiyroq nazoratda bo'ladi.

Tajribali neonatolog chaqaloqqa baho berishi uchun unga 40 soniya ham yetarli bo'ladi.

❗️APGAR shkalasi bo'yicha norma qancha hisoblanadi?

Sog'lom chaqaloq tug'ilgach uning ilk 1 daqiqasida unga berilgan APGAR bali odatda 7-8 ni tashkil etadi. Bunda keyingi 5-chi daqiqadagi ko'rsatkichlar yig'indisi 8-10 ballga ko'tariladi. Agar chaqaloqqa 7-10 bal oralig'ida baho berilsa, u normal sog'lom bola hisoblanadi va unga maxsus nazorat talab etilmaydi.

APGAR ko'rsatkichi past bo'lgan bolalarda dinamika kuzatiladi. Ya'ni tug'ilgan zahoti ko'rsatkichi past bo'lgani bilan, bir necha daqiqalarda ko'rsatkich oshib borishi mumkin, natijada bola rivojlanishiga ijobiy prognoz beriladi.

APGAR shkalasi bo'yicha o'ta past ko'rsatkichlarga ega bo'lgan chaqaloqlarga keyinchalik maxsus tekshiruvlar va qo'shimcha diagnostika talab qilinishi mumkin.

APGAR shkalasi bo'yicha chaqaloqning ko'rsatkichlariga baho berib umumiy ballni hisoblash usuli👇👇👇👇

📍MEKONIY — yangi tugʻilgan chaqaloqning birinchi najasi

Bachadonda hazm qilingan intestinal epitelial hujayralar, prenatal tuklar, shilliq, amniotik suyuqlik, safro va suvdan iborat. Mekonium yaqin vaqtgacha deyarli steril hisoblangan. Biroq, Valensiya universiteti (Ispaniya) olimlari guruhi dastlabki kalda bakteriyalar borligini isbotladilar, ular ikki toifaga boʻlingan: sut kislotasini ishlab chiqaradigan laktobakteriyalar va ichak bakteriyalari (masalan, E. coli). Bu haqiqatan ham aql bovar qilmaydigan ilmiy kashfiyot boʻlib, buning natijasida bakteriyalar bolaning ona qornida paytida paydo boʻlishi va eng muhimi, ular uning immun tizimini oʻsha yerda shakllantirishi va kasallanish xavfiga taʼsir qilishi isbotlangan Keyinchalik najaslardan farqli oʻlaroq, mekoniy smola kabi qayishqoq va yopishqoqdir. Hech qanday hidi yoʻq. Hayotning birinchi kunlarida u butunlay chiqadi, asta-sekin chaqaloqning normal najasi bilan almashinadi.

✔️PATOLOGIYALARI

Mekoniy bilan bogʻliq patologiyalar juda kam uchraydi. Odatda, mekoniyning birinchi chiqishi bola tugʻilgandan keyingi birinchi kun ichida sodir boʻladi.

❗MEKONIYLI TIQIN SINDROMI

Mekoniyli tiqin sindromi — koʻpincha vaqtinchalik funksional boʻladi, yoʻgʻon ichakning nerv tugunlari hujayralarining yetilmaganligi (pastga tushadigan qism) tufayli mekoniyning birinchi ajralishi qiyin boʻladi. Juda kamdan-kam hollarda ichak teshilishiga olib kelishi mumkin

❗MEKONIYLI ILIUS

Mekoniyli ilius. Baʼzida, yopiqoqligi ortishi natijasida, mekoniy koʻpincha mukovistsidoz bilan bogʻliq holda ileotsekal klapan yaqinidagi yonbosh ichak boʻshligʻini yopib qoʻyadi. Mekoniyli bekilishni davolash odatda jarrohlik hisoblanadi. Mekoniyli bekilishning mavjudligi mukovitsidozning ogʻirligi bilan bogʻliq emas. Obstruksiyani bir necha usul bilan bartaraf etish mumkin.
Kamdan kam hollarda, mekoniyli ilius borlarda, mukovistsidoz klinik va laboratoriya tasdiqlanmaydi, agar sabab ichakning yetilmaganligi va uning peristaltikasini buzilishi boʻlsa, bu holat yaxshi prognozdan darakdir.

❗MEKONIYLI ASPIRATSIYA SINDROMI

Mekoniyli aspiratsiya sindromi (MAS) — tugʻruqdan oldin yoki tugʻruq vaqtida yangi tugʻilgan chaqaloqning oʻpkasiga mekoniy kiradigan holat. Bu aspiratsiya sindromining bir turi boʻlib, mekoniy bachadonda yoki tugʻilish paytida amniotik suyuqlikka kiradi. MASda oʻlim darajasi 24-28 % gacha etadi. Homiladorlikdan keyingi davrda tez-tez uchraydi[

❗MEKONIYLI PERITONIT

Mekoniyli peritonit, shu jumladan homila ichi(fetal) mekoniyli peritonit.

Mekoniy hajmi 60-200 ni tashkil qiladi. U dastlabki 12 soatda bazan 48, 72 soatda chiqib ketadi.