#tahlil
Yaqinda bir maqola o’qidim, “Nimaga erkaklar kam yig’laydi?” maqolaning nomi shunday. Yozuvchi maqoli avvalida bazi sabablarni keltirib keyin ularni chuqurroq yoritib bergan, ko’z yoshning biolagik tushunchalari, evolutsiya omillar va ijtimoiy “normalar” maqolada yoritilgan asosiy sabablardir.
Mavzu qiziqarli yoritilgan va erkaklarning kam yig’lashi chuqur tanqid qilingan, va men bu tanqidlarga garchi yetarli, asosli sabablari bo’lsada qarshiman. Umuman tarixga nazar solinsa, boshqaruv, jang, o’g’ir mehnat, jazolash, qurbon bo’lish, qurbon qilish, aqliy mehnat, ixtirolarga oid va ko’plab shu kabi qiyin ishlarda, erkaklarni ko’p ko’zga ko’ringaniga guvoh bo’lamiz(99%). Va bu kabi ishlar odamdan, bir so’z bilan aytganda hissiyotsiz yoki hissiyotlarga berilmaydigan bo’lishlikni talab qiladi. Misol uchun, urush paytida hech kim hissiyotli, ruhan zaif odam bilan bir safda bo’lishni istamaydi.
Bir erkakning oilasigs musibat keldi deylik, oilada farzandlar va ayoli bor. But holatda erkakdan kutiladigan narsa, shijoatli, mativator bo’lishlik. Agar shu erkak hissiyotlarga berilib ketsa va uni ko’z yosh to’kayotganini oila azolari ko’rsa, hammasi tamom boshqalarda ham ishonch darajasi juda tushib ketadi. Bu narsa deyarli barcha joylarga to’g’ri keladi, urush payti safdoshlarini yarmini yo’qotgan sarkardadan kutilgan narsa emotional bo’lishmas balki uni aksi bo’lishlikdir. Sarkardaning dod faryod chekkanini ko’rgan oddiy askarlar ruhiyati cho’kib ular ham yig’lashni boshlashlari mumkin va natijada butun millat shu holatga kelib qolishi mumkin.
Ijtimoiy normalar o’zidan o’zi paydo bo’lmagan, erkaklarning har qanday holatda stoick tura olishligi bu huddiki gapira olish yoki boshqa insonda bo’lishi kerak bo’lgan hususiyatlardandir. O’sha maqolaning asosiy maqsadlaridan biri shu normalarga zarba berish deb o’yladim. Bugungi kunda zaif erkak bo’lishni oddiy hol qilishga urinayotgan butun boshli media imperiyalar bor, Yevropada bu harakatlar allaqachon natija bergan. Va bizdaham bunday harakatlar menimcha boshlangan.
Ayollar tabiatan judaham tasirchan bo’ladi va shuning uchun ularda yig’lash ko’p kuzatilinadi(boshqa sabablari ham bor). Bunda menimcha hech kimni muammosi bo’lmasa kerak.
Lekin qaysidur qizi tashlab ketganiga siqilib yomon odatlarni boshlagan, hayotim barbod bo’ldi deb hayotini barbod qilayotgan tengdoshlarimizni hech narsa oqlolmaydi. Bu nsarsalar albatta ommaviy propagandani natijalarir. Telvizorda yoshligimdan ko’rgan kinolar yoki serialarni barchasi muhabbat, o’ldim kuydim haqida edi. Turklarni “mashhur” seriallar ham shu mavzularda edi(menimcha hozir ham shunaqa). Ularni ko’rardik keyin hayotga qarasak umuman boshqa reality bo’lardi. Bu tizimli hujum.
Siz sevishib yurmasez, hayotiz rasvo bo’ladi degani emas. Yoshlik payti foydali narsalarni egallab, kerakli mutaxassis bo’lishlik payti. Yaqinda yozgandim, “lapashang romantikni hech kim yoqtirmaydi”. Va bu haqiqat. Jamiyat hissiyotlarini bir chetga surib kerakli narsalarga etibor bera oladigan, hissiyotlariga aldanmasdan to’g’ri qarorlar qila oladigan erkaklarga muhtoj, hech kimga yig’loqi lapashanglar kerakmas.
26.09.2024 Mirzo Ulug’bek | Toshkent.
Yaqinda bir maqola o’qidim, “Nimaga erkaklar kam yig’laydi?” maqolaning nomi shunday. Yozuvchi maqoli avvalida bazi sabablarni keltirib keyin ularni chuqurroq yoritib bergan, ko’z yoshning biolagik tushunchalari, evolutsiya omillar va ijtimoiy “normalar” maqolada yoritilgan asosiy sabablardir.
Mavzu qiziqarli yoritilgan va erkaklarning kam yig’lashi chuqur tanqid qilingan, va men bu tanqidlarga garchi yetarli, asosli sabablari bo’lsada qarshiman. Umuman tarixga nazar solinsa, boshqaruv, jang, o’g’ir mehnat, jazolash, qurbon bo’lish, qurbon qilish, aqliy mehnat, ixtirolarga oid va ko’plab shu kabi qiyin ishlarda, erkaklarni ko’p ko’zga ko’ringaniga guvoh bo’lamiz(99%). Va bu kabi ishlar odamdan, bir so’z bilan aytganda hissiyotsiz yoki hissiyotlarga berilmaydigan bo’lishlikni talab qiladi. Misol uchun, urush paytida hech kim hissiyotli, ruhan zaif odam bilan bir safda bo’lishni istamaydi.
Bir erkakning oilasigs musibat keldi deylik, oilada farzandlar va ayoli bor. But holatda erkakdan kutiladigan narsa, shijoatli, mativator bo’lishlik. Agar shu erkak hissiyotlarga berilib ketsa va uni ko’z yosh to’kayotganini oila azolari ko’rsa, hammasi tamom boshqalarda ham ishonch darajasi juda tushib ketadi. Bu narsa deyarli barcha joylarga to’g’ri keladi, urush payti safdoshlarini yarmini yo’qotgan sarkardadan kutilgan narsa emotional bo’lishmas balki uni aksi bo’lishlikdir. Sarkardaning dod faryod chekkanini ko’rgan oddiy askarlar ruhiyati cho’kib ular ham yig’lashni boshlashlari mumkin va natijada butun millat shu holatga kelib qolishi mumkin.
Ijtimoiy normalar o’zidan o’zi paydo bo’lmagan, erkaklarning har qanday holatda stoick tura olishligi bu huddiki gapira olish yoki boshqa insonda bo’lishi kerak bo’lgan hususiyatlardandir. O’sha maqolaning asosiy maqsadlaridan biri shu normalarga zarba berish deb o’yladim. Bugungi kunda zaif erkak bo’lishni oddiy hol qilishga urinayotgan butun boshli media imperiyalar bor, Yevropada bu harakatlar allaqachon natija bergan. Va bizdaham bunday harakatlar menimcha boshlangan.
Ayollar tabiatan judaham tasirchan bo’ladi va shuning uchun ularda yig’lash ko’p kuzatilinadi(boshqa sabablari ham bor). Bunda menimcha hech kimni muammosi bo’lmasa kerak.
Lekin qaysidur qizi tashlab ketganiga siqilib yomon odatlarni boshlagan, hayotim barbod bo’ldi deb hayotini barbod qilayotgan tengdoshlarimizni hech narsa oqlolmaydi. Bu nsarsalar albatta ommaviy propagandani natijalarir. Telvizorda yoshligimdan ko’rgan kinolar yoki serialarni barchasi muhabbat, o’ldim kuydim haqida edi. Turklarni “mashhur” seriallar ham shu mavzularda edi(menimcha hozir ham shunaqa). Ularni ko’rardik keyin hayotga qarasak umuman boshqa reality bo’lardi. Bu tizimli hujum.
Siz sevishib yurmasez, hayotiz rasvo bo’ladi degani emas. Yoshlik payti foydali narsalarni egallab, kerakli mutaxassis bo’lishlik payti. Yaqinda yozgandim, “lapashang romantikni hech kim yoqtirmaydi”. Va bu haqiqat. Jamiyat hissiyotlarini bir chetga surib kerakli narsalarga etibor bera oladigan, hissiyotlariga aldanmasdan to’g’ri qarorlar qila oladigan erkaklarga muhtoj, hech kimga yig’loqi lapashanglar kerakmas.
26.09.2024 Mirzo Ulug’bek | Toshkent.