Haqiqat nima?
Biz haqiqat deb bilganlarimizga umr va pul tikamiz. Shuning uchun nima haqiqat yoki yolgʻonligi ajrata olish muhim.
Nimadir haqiqat boʻlishiga koʻpchilikning shu narsa haqiqat deb oʻylashlari yetarli-mi?
Yoki koʻpchlikning oʻylashlari nimaningdir haqiqat yoki yolgʻonligiga ta'sir qilmaydi-mi?
Aslida javob ikkalasi ham boʻlishi mumkin. Shunga koʻra haqiqatlar ikkiga boʻlinadi: ijtimoiy va texnik.
Ijtimoiy haqiqatlarda koʻpchilikning haqiqat deb oʻylashlari yetarli boʻladi.
Masalan, yangi prezidentlik saylovida davlatning 80% aholisi bir nomzodni boʻlajak prezident desa, u rostan prezident boʻladi, va bu haqiqat. Ya'ni koʻpchilikning fikri haqiqatni belgilab beryapti. Koʻpchlikning fikrni oʻzgartish orqali bu haqiqat turini ham oʻzgartish mumkin.
Texnik haqiqatda koʻpchlikning nima deb oʻylashlari ummuman muhimmas. Haqiqat haqiqatligicha, yolgʻon yolgʻonligicha qolaveradi.
Masalan, mikroskop ostidagi virusning diametri. Suv vodorod va kislorod atomidan tashkil topganligi.
Dunyoning 8 mlrd aholisi "suvda vodorod yoʻq" degani bilan suvning molekular tuzilishi oʻzgarib qolmaydi. Bunda odamlarning fikrni oʻzgartirish orqali haqiqatni oʻzgartirib boʻlmaydi.
Bu yerda eng xavflisi - ijtimoiy va texnik haqiqatni bir-biridan ajrata olmay qolish. Eng koʻp uchraydigan xato - ijtimoiy haqiqatni texnik haqiqat hisoblash.
Masalan, bir kishining "koʻpchilik aytgan, isiriqni osib qoʻyish uyni balo-qazodan saqlaydi" degan yolgʻonga ishonishi - oʻsha odamning uyida yongʻin boʻlganda isiriq qoʻshilishib yonishiga sababchi boʻladi. Yokida aktual misol: "ha otam, nma oʻlyapti? " deganiga ishonish - kasalikning doktorga kech borilgani uchun kuchayishi bilan tugaydi.
Har doim oʻzingizga savol bering: "Bu rostan ham haqiqatmi yoki koʻpchlik shunday deb aytgani uchun haqiqat deb oʻylayapmanmi?"
Biz haqiqat deb bilganlarimizga umr va pul tikamiz. Shuning uchun nima haqiqat yoki yolgʻonligi ajrata olish muhim.
Nimadir haqiqat boʻlishiga koʻpchilikning shu narsa haqiqat deb oʻylashlari yetarli-mi?
Yoki koʻpchlikning oʻylashlari nimaningdir haqiqat yoki yolgʻonligiga ta'sir qilmaydi-mi?
Aslida javob ikkalasi ham boʻlishi mumkin. Shunga koʻra haqiqatlar ikkiga boʻlinadi: ijtimoiy va texnik.
Ijtimoiy haqiqatlarda koʻpchilikning haqiqat deb oʻylashlari yetarli boʻladi.
Masalan, yangi prezidentlik saylovida davlatning 80% aholisi bir nomzodni boʻlajak prezident desa, u rostan prezident boʻladi, va bu haqiqat. Ya'ni koʻpchilikning fikri haqiqatni belgilab beryapti. Koʻpchlikning fikrni oʻzgartish orqali bu haqiqat turini ham oʻzgartish mumkin.
Texnik haqiqatda koʻpchlikning nima deb oʻylashlari ummuman muhimmas. Haqiqat haqiqatligicha, yolgʻon yolgʻonligicha qolaveradi.
Masalan, mikroskop ostidagi virusning diametri. Suv vodorod va kislorod atomidan tashkil topganligi.
Dunyoning 8 mlrd aholisi "suvda vodorod yoʻq" degani bilan suvning molekular tuzilishi oʻzgarib qolmaydi. Bunda odamlarning fikrni oʻzgartirish orqali haqiqatni oʻzgartirib boʻlmaydi.
Bu yerda eng xavflisi - ijtimoiy va texnik haqiqatni bir-biridan ajrata olmay qolish. Eng koʻp uchraydigan xato - ijtimoiy haqiqatni texnik haqiqat hisoblash.
Masalan, bir kishining "koʻpchilik aytgan, isiriqni osib qoʻyish uyni balo-qazodan saqlaydi" degan yolgʻonga ishonishi - oʻsha odamning uyida yongʻin boʻlganda isiriq qoʻshilishib yonishiga sababchi boʻladi. Yokida aktual misol: "ha otam, nma oʻlyapti? " deganiga ishonish - kasalikning doktorga kech borilgani uchun kuchayishi bilan tugaydi.
Har doim oʻzingizga savol bering: "Bu rostan ham haqiqatmi yoki koʻpchlik shunday deb aytgani uchun haqiqat deb oʻylayapmanmi?"