#Audioroman
▶️ Nomi: «Koinot oqimlari»
✍️ Muallif: Ayzek Azimov
💖 Qismlar soni: 1 ta
⛓ Janr: Fantastik roman
📍 Hajmi: 296 MB
💖 Vaqti: 5 soat 24 daqiqa
Ayzek AZIMOV (1920–1992 yy.) — amerikalik fantast-yozuvchi va olim. Asosiy mutaxassisligi — biokimyo. Fan doktori unvoniga ega bo‘lgan.
Gʻarb fantastikasida ikki xil yo‘nalish mavjud. Biri «fentezi» (xayolot) deb atalsa, ikkinchisi «sayns fikshn» (ilmiy to‘qima) deb nom olgan. Bizda bu oqimlar «fantastika» va «ilmiy fantastika» deb tarjima qilingan. Butun dunyo fantastik adabiyot tadqiqotchilarining e’tirofi bo‘yicha, ilmiylikda Ayzek Azimov oldiga tushadigan hech kim yo‘q.
O‘zining yashab turgan zamonasida vujudga kelgan turli muammolar va munosabatlar haqida qalam suruvchi nasr sohiblari juda mo‘l. Ular umumiy yozuvchilar ko‘lamining taxminan oltmish-yetmish foizni tashkil qiladilar. Ammo, fantast-yozuvchilar juda kam. Va ana shu kamchilikning ichida haqiqiy ilmiy fantastik asarlar bita oluvchilar esa barmoq bilan sanarli.
Butun jahon ilmiy fantastik adabiyotida ko‘pchilik mutaxassislarning fikri bo‘yicha ana shunday barmoq bilan sanarli yozuvchilardan biri Ayzek Azimov hisoblanadi. Ayzek Azimovning hech bir asarida, na hikoya, na roman, na ilmiy-ommabop risola bo‘lsin, ulardagi g‘ayrioddiy mavzu fizika, astronomiya, biologiya, biokimyo qonunlari buzilmagan holda talqin qilinadi. Bu adib juda kutilmagan g‘oyalarni, gipotezalarni o‘rtaga tashlaydi, voqealar zerikarli emas, shiddatli kechadi, insonlar orasidagi munosabatlarda sun’iylik sezilmaydi – barcha muomilalar tabiiy qabul qilinadi. Azimovning fantastik asarini o‘qir ekansiz, bayon etilayotgan hodisalarni xuddi real voqelikdek qabul qilasiz. O‘quvchini bunday holatga barcha yozuvchilar ham tushira olmaydilar. Adibning tanlagan mavzulari koinot, uzoq galaktikalar bilan bog‘liq bo‘lsa-da, zaminimizdagi muammolarni ko‘z oldingizga keltirasiz.
Asar o‘z sayyoramizning kelajak davriga yoki vaqt bo‘yicha ko‘chishlarga, robot va inson munosabatlariga bag‘ishlangan bo‘lsa ham, yozuvchi zamonaviy hayot muammolaridan uzoqqa ketmaydi. Balki, ushbu masalalarga kutilmagan nuqtai nazardan qaraydiki, beixtiyor uning mahoratiga tan berasiz.
Ayzek Azimovning yana bir qirrasi borki, bu jihat “Koinot oqimlari” fantastik romanida yaqqol ko‘zga tashlanadi. U bir xalqning ikkinchi xalq ustiga bostirib kelib, uni yoppasiga qulga aylantirib ishlatib, ushbu mehnat natijasidan faqat o‘zi “non va yog‘”ga ega bo‘lishini keskin qoralaydi. Bunday mustamlakachilik oxir-oqibatda halokatga olib kelishini, harbiy jihatdan ojizroq mamlakat aholisi ham baxtli va to‘kin hayotga haqli ekanligini ko‘rsatadi.
Asarda faqat Florina sayyorasidagina o‘sadigan paxtaning oliy navi “kirt” tufayli, uning juda qimmatbaho, butun Galaktikada katta talabga ega ekanligi uchun, kuchli harbiy qudratga ega Sark planetasi ushbu olamni bosib oladi. Va Florina aholisini yoppasiga, faqat paxta plantatsiyalarida “fidokorona mehnat qilayotgan azamat kirtkorlar”ga aylantiradi. Natijada, xalqning aksari qismi g‘irt omi bo‘lib qoladi. Xattoki, Florinaning tez orada halokatga mahkum ekanligi ham ularni, ya’ni “azamat kirtkor”larni falokatli portlashdan qutqarish ishlariga undamaydi. Ularga nima bo‘lsa ham faqat oliy navli paxta – kirt kerak! Kirt – ular uchun non va yog‘! Huzur-halovatli hayot! O‘zga yurt aholisi o‘lsa o‘laversin…
Ana shunday sharoitda, koinotda kezib yuruvchi tadqiqotchilarning biri bu sayyoraning halokatga mahkum ekanligini aniqlaydi. Bu fojia yaqin bir necha yil ichida ro‘y berishi mumkin…
Ayzek Azimov ushbu 1952-yilda bitgan “Koinot oqimlari” romani orqali o‘z vaqtida juda dolzarb mavzuni ko‘targan, yurtimizning ojiz ijodkorlari bitolmagan hayotni tasvirlagan va real hayotdagi muammolarni aks ettirgan.
Siz, diqqatingizga havola etilayotgan romanni mutolaa qilish orqali jahon fantastik adabiyotining eng yaxshi namunalarining biri bilan tanishasiz. Undan ulkan ijobiy quvvat va astronomik bilim olasiz.
😎@audiokitoblar_uz
▶️ Nomi: «Koinot oqimlari»
✍️ Muallif: Ayzek Azimov
💖 Qismlar soni: 1 ta
⛓ Janr: Fantastik roman
📍 Hajmi: 296 MB
💖 Vaqti: 5 soat 24 daqiqa
Ayzek AZIMOV (1920–1992 yy.) — amerikalik fantast-yozuvchi va olim. Asosiy mutaxassisligi — biokimyo. Fan doktori unvoniga ega bo‘lgan.
Gʻarb fantastikasida ikki xil yo‘nalish mavjud. Biri «fentezi» (xayolot) deb atalsa, ikkinchisi «sayns fikshn» (ilmiy to‘qima) deb nom olgan. Bizda bu oqimlar «fantastika» va «ilmiy fantastika» deb tarjima qilingan. Butun dunyo fantastik adabiyot tadqiqotchilarining e’tirofi bo‘yicha, ilmiylikda Ayzek Azimov oldiga tushadigan hech kim yo‘q.
O‘zining yashab turgan zamonasida vujudga kelgan turli muammolar va munosabatlar haqida qalam suruvchi nasr sohiblari juda mo‘l. Ular umumiy yozuvchilar ko‘lamining taxminan oltmish-yetmish foizni tashkil qiladilar. Ammo, fantast-yozuvchilar juda kam. Va ana shu kamchilikning ichida haqiqiy ilmiy fantastik asarlar bita oluvchilar esa barmoq bilan sanarli.
Butun jahon ilmiy fantastik adabiyotida ko‘pchilik mutaxassislarning fikri bo‘yicha ana shunday barmoq bilan sanarli yozuvchilardan biri Ayzek Azimov hisoblanadi. Ayzek Azimovning hech bir asarida, na hikoya, na roman, na ilmiy-ommabop risola bo‘lsin, ulardagi g‘ayrioddiy mavzu fizika, astronomiya, biologiya, biokimyo qonunlari buzilmagan holda talqin qilinadi. Bu adib juda kutilmagan g‘oyalarni, gipotezalarni o‘rtaga tashlaydi, voqealar zerikarli emas, shiddatli kechadi, insonlar orasidagi munosabatlarda sun’iylik sezilmaydi – barcha muomilalar tabiiy qabul qilinadi. Azimovning fantastik asarini o‘qir ekansiz, bayon etilayotgan hodisalarni xuddi real voqelikdek qabul qilasiz. O‘quvchini bunday holatga barcha yozuvchilar ham tushira olmaydilar. Adibning tanlagan mavzulari koinot, uzoq galaktikalar bilan bog‘liq bo‘lsa-da, zaminimizdagi muammolarni ko‘z oldingizga keltirasiz.
Asar o‘z sayyoramizning kelajak davriga yoki vaqt bo‘yicha ko‘chishlarga, robot va inson munosabatlariga bag‘ishlangan bo‘lsa ham, yozuvchi zamonaviy hayot muammolaridan uzoqqa ketmaydi. Balki, ushbu masalalarga kutilmagan nuqtai nazardan qaraydiki, beixtiyor uning mahoratiga tan berasiz.
Ayzek Azimovning yana bir qirrasi borki, bu jihat “Koinot oqimlari” fantastik romanida yaqqol ko‘zga tashlanadi. U bir xalqning ikkinchi xalq ustiga bostirib kelib, uni yoppasiga qulga aylantirib ishlatib, ushbu mehnat natijasidan faqat o‘zi “non va yog‘”ga ega bo‘lishini keskin qoralaydi. Bunday mustamlakachilik oxir-oqibatda halokatga olib kelishini, harbiy jihatdan ojizroq mamlakat aholisi ham baxtli va to‘kin hayotga haqli ekanligini ko‘rsatadi.
Asarda faqat Florina sayyorasidagina o‘sadigan paxtaning oliy navi “kirt” tufayli, uning juda qimmatbaho, butun Galaktikada katta talabga ega ekanligi uchun, kuchli harbiy qudratga ega Sark planetasi ushbu olamni bosib oladi. Va Florina aholisini yoppasiga, faqat paxta plantatsiyalarida “fidokorona mehnat qilayotgan azamat kirtkorlar”ga aylantiradi. Natijada, xalqning aksari qismi g‘irt omi bo‘lib qoladi. Xattoki, Florinaning tez orada halokatga mahkum ekanligi ham ularni, ya’ni “azamat kirtkor”larni falokatli portlashdan qutqarish ishlariga undamaydi. Ularga nima bo‘lsa ham faqat oliy navli paxta – kirt kerak! Kirt – ular uchun non va yog‘! Huzur-halovatli hayot! O‘zga yurt aholisi o‘lsa o‘laversin…
Ana shunday sharoitda, koinotda kezib yuruvchi tadqiqotchilarning biri bu sayyoraning halokatga mahkum ekanligini aniqlaydi. Bu fojia yaqin bir necha yil ichida ro‘y berishi mumkin…
Ayzek Azimov ushbu 1952-yilda bitgan “Koinot oqimlari” romani orqali o‘z vaqtida juda dolzarb mavzuni ko‘targan, yurtimizning ojiz ijodkorlari bitolmagan hayotni tasvirlagan va real hayotdagi muammolarni aks ettirgan.
Siz, diqqatingizga havola etilayotgan romanni mutolaa qilish orqali jahon fantastik adabiyotining eng yaxshi namunalarining biri bilan tanishasiz. Undan ulkan ijobiy quvvat va astronomik bilim olasiz.
😎@audiokitoblar_uz