Репост из: Huzur kitoblari
Qiziq-a?
Tasavvur qiling, umuman notanish bir sayyoraga tushib qoldingiz. Bu sayyora tabiati, iqlimi, yashash sharoiti, xullas, har narsasi bilan bizning Yerga o‘xshab ketadi. Ammo… Ha, buning bir «ammo»si bor.
Gap shundaki, bu sayyorada maymunlar hukmronlik qiladi. Bunda maymunlar oliy ijtimoiy mavqega ega, odamlar esa hayvon darajasiga tushib qolgan… Insonlar hayvonlarni emas, hayvonlar insonlarni boshqaradi – teskari iyerarxiya!
Bu hali hammasi emas!
Odatda biz hayvonlar ustida o‘tkazadigan barcha tajribalar bu sayyorada odamlar ustida o‘tkaziladi. Hatto insonlar hayvonlar tomonidan ko‘ngil xushi uchun ovlanib, hayvonot bog‘iga o‘xshash joylarda qafasga solinib namoyish etiladi…
«Maymunlar sayyorasi» asarida mana shunday ajib mavzu qalamga olinadi. Pyer Bulning 1963 yilda nashr etilgan bu romani keyinchalik bir necha film va seriallarga «xamirturush» vazifasini o‘taydi. Xususan, rejissor Franklin J.Sheffner tomonidan suratga olingan film Oskar mukofoti bilan taqdirlanadi.
Asarni nima uchun o‘qish kerak?
«Maymunlar sayyorasi» inson va maymunlar o‘rtasidagi ziddiyatni tasvirlash orqali, odamzodning boshqa jonzotlar bilan o‘zaro munosabatlarini qayta ko‘rib chiqishga undaydi.
Insoniyat o‘zini o‘zi yo‘q qilish salohiyatiga egaligini ta’kidlash barobarida, ekologik, ijtimoiy va texnologik o‘zgarishlar jamiyatni qanday falokatlarga duchor etishi mumkinligidan ogohlantiradi. Bu ogohlantirish, ayniqsa, texnologiya jadal rivojlanayotgan va ekologik inqiroz kuchayib borayotgan ayni davrda yanada dolzarb ahamiyat kasb etadi.
Asarda maymunlarning aqliy rivojlanishi va ularning insonlar ustidan hukmronlikni qo‘lga kiritishidagi psixologik jihatlar ham qalamga olinadi. Bu esa o‘quvchiga kuch-qudrat va hukmronlik borasida chuqur mulohaza yuritish imkonini beradi.
Xulosa o‘rnida…
Pyer Bulning «Maymunlar sayyorasi» romani nafaqat fantastik sarguzasht, balki insoniyatning axloqiy va intellektual taraqqiyotini tahlil qiluvchi falsafiy asar hamdir. U bizni chuqur o‘yga tolishga, o‘zimiz haqimizda tanqidiy fikrlashga undaydi. Shu sababdan ham u o‘z ahamiyatini yo‘qotmaydi va ilmiy-fantastikaning klassik namunalaridan biri bo‘lib qolaveradi.
Asardan iqtibos
«Hammamizning ongimiz mudroq. Kitob oʻqimaymiz. Hatto detektiv kitoblarni ham oʻqimay qoʻyishdi. Oʻyin ham oʻynamay qoʻydik... Multfilmlarga ham qiziqmay qoʻydik. Maymunlar hozircha tinch yurishibdi. Miyalari esa jadal rivojlanmoqda… va oʻzaro tillashishmoqda. Biz bilan koʻp gaplashishmaydi — nari-berisi bir-ikki kalima, ammo kechalari oʻzlariga xos tilda bir-birlari bilan gaplashganlarini, buyruqlar berishganini eshitib qolamiz».
Uyg‘oninglar, ular kelishmoqda…
©️Otabek Tillayev
👉@huzurkitoblari
Tasavvur qiling, umuman notanish bir sayyoraga tushib qoldingiz. Bu sayyora tabiati, iqlimi, yashash sharoiti, xullas, har narsasi bilan bizning Yerga o‘xshab ketadi. Ammo… Ha, buning bir «ammo»si bor.
Gap shundaki, bu sayyorada maymunlar hukmronlik qiladi. Bunda maymunlar oliy ijtimoiy mavqega ega, odamlar esa hayvon darajasiga tushib qolgan… Insonlar hayvonlarni emas, hayvonlar insonlarni boshqaradi – teskari iyerarxiya!
Bu hali hammasi emas!
Odatda biz hayvonlar ustida o‘tkazadigan barcha tajribalar bu sayyorada odamlar ustida o‘tkaziladi. Hatto insonlar hayvonlar tomonidan ko‘ngil xushi uchun ovlanib, hayvonot bog‘iga o‘xshash joylarda qafasga solinib namoyish etiladi…
«Maymunlar sayyorasi» asarida mana shunday ajib mavzu qalamga olinadi. Pyer Bulning 1963 yilda nashr etilgan bu romani keyinchalik bir necha film va seriallarga «xamirturush» vazifasini o‘taydi. Xususan, rejissor Franklin J.Sheffner tomonidan suratga olingan film Oskar mukofoti bilan taqdirlanadi.
Asarni nima uchun o‘qish kerak?
«Maymunlar sayyorasi» inson va maymunlar o‘rtasidagi ziddiyatni tasvirlash orqali, odamzodning boshqa jonzotlar bilan o‘zaro munosabatlarini qayta ko‘rib chiqishga undaydi.
Insoniyat o‘zini o‘zi yo‘q qilish salohiyatiga egaligini ta’kidlash barobarida, ekologik, ijtimoiy va texnologik o‘zgarishlar jamiyatni qanday falokatlarga duchor etishi mumkinligidan ogohlantiradi. Bu ogohlantirish, ayniqsa, texnologiya jadal rivojlanayotgan va ekologik inqiroz kuchayib borayotgan ayni davrda yanada dolzarb ahamiyat kasb etadi.
Asarda maymunlarning aqliy rivojlanishi va ularning insonlar ustidan hukmronlikni qo‘lga kiritishidagi psixologik jihatlar ham qalamga olinadi. Bu esa o‘quvchiga kuch-qudrat va hukmronlik borasida chuqur mulohaza yuritish imkonini beradi.
Xulosa o‘rnida…
Pyer Bulning «Maymunlar sayyorasi» romani nafaqat fantastik sarguzasht, balki insoniyatning axloqiy va intellektual taraqqiyotini tahlil qiluvchi falsafiy asar hamdir. U bizni chuqur o‘yga tolishga, o‘zimiz haqimizda tanqidiy fikrlashga undaydi. Shu sababdan ham u o‘z ahamiyatini yo‘qotmaydi va ilmiy-fantastikaning klassik namunalaridan biri bo‘lib qolaveradi.
Asardan iqtibos
«Hammamizning ongimiz mudroq. Kitob oʻqimaymiz. Hatto detektiv kitoblarni ham oʻqimay qoʻyishdi. Oʻyin ham oʻynamay qoʻydik... Multfilmlarga ham qiziqmay qoʻydik. Maymunlar hozircha tinch yurishibdi. Miyalari esa jadal rivojlanmoqda… va oʻzaro tillashishmoqda. Biz bilan koʻp gaplashishmaydi — nari-berisi bir-ikki kalima, ammo kechalari oʻzlariga xos tilda bir-birlari bilan gaplashganlarini, buyruqlar berishganini eshitib qolamiz».
Uyg‘oninglar, ular kelishmoqda…
©️Otabek Tillayev
👉@huzurkitoblari