Taqriz: “Bir olima qiz bor edi”
Amina Shenliko‘g‘lining “Bir olima qiz bor edi” asari nafaqat insoniy his-tuyg‘ular, balki iymon, sabr va adolat yo‘lida kechgan murakkab hayotiy yo‘llarni aks ettiruvchi ta’sirchan va mazmunli hikoya hisoblanadi.
Asarning bosh qahramoni Mina – yosh, iffatli, iymonli qiz bo‘lib, uning hayoti ota-onasining e’tiqoddan uzoq bo‘lgan muhitida kechadi. Mina hayotining burilish nuqtasi bir avtohalokatdan so‘ng sodir bo‘ladi, bu voqea uni din va iymon yo‘lini tanlashga undaydi. Diniy kitoblarni o‘qib, Allohning hidoyati bilan ro‘mol o‘rashni boshlaydi va namoz o‘qishga kirishadi. Ammo bu tanlovi unga qattiq sinovlar keltiradi: otasining zulmi, jamiyatning bosimi va madrasadagi nohaqliklar qizning matonatini sinaydi.
Mina hayotida e’tiqod va muhabbat o‘rtasidagi ziddiyatlar ham muhim rol o‘ynaydi. Unga juda ko‘p azoblar berilsa ham, uning iymoni va sabr-toqati unga kuch beradi. Unga nisbatan sevgi his qilgan Muso ismli yigitning din va Allohga ishonmasligi Minani undan uzoqlashishga majbur qiladi. Shu orqali asar dinda mustahkam turishning naqadar muhimligini ko‘rsatadi.
Muallif hayotiy voqealarni chuqur his-tuyg‘ular orqali tasvirlaydi va o‘quvchini qahramonning ichki dunyosiga olib kiradi. Minaning hayoti orqali nafaqat qizlar, balki butun jamiyat uchun ibrat va saboq bo‘ladigan misollar keltiriladi. Asarda bosh qahramonning qiyinchiliklari, iymonga bo‘lgan mustahkamligi, sabr va matonat bilan har qanday to‘siqlarni yengib o‘tishi tasvirlangan.
Madrasadagi nazoratchi bir kuni Minaga tuhmat qilib qamatadi va uni oʻldirishadi lekin o'zini joniga qast qildi deb ma'lumot berishadi. Kitob oxirida Minaning yo‘li tugaydi, ammo voqealar uning hayotidan keyin ham davom etadi. Bu esa o‘quvchini asarning ikkinchi qismini intiqlik bilan kutishga undaydi. “Bir olima qiz bor edi” asari iymon, adolat va insoniy qadriyatlar haqida chuqur o‘y yuritishga chorlaydigan kitobdir.
Lekin hikoya shu yerda
tugamaydi. Bir kuni Minani dugonasi nazoratchiga
-Domla, bugun tunda tushimda Minani ko'rdim. U bitta itga: Bor nazoratchining oyog'ini yulib, menga olib kel deb buyurdi. It yugurib borib, oyog'ingizni uzib tashladi deydi. Nazoratchini rangi oqarib ketadi va o'sha tushdan so'ng 10 kun o'tib nazoratchi dahshatli avtohalokatga uchrab o'ng oyog'i tizzasidan uzilib ketadi.
Lekin o'sha voqealar tufayli Johil, dinsiz, iymonsiz, musulmonlarni yomon ko'rib, ularga aziyat beradigon nazoratchi iymonga kiradi.
Nazoratchi tinmay Mina meni kechir, seni men o'ldirdim deya ko'z yoshlar bilan ko'chalarda balki u o'lmagandir deya uni izlab yuradi. Hatto Mina meni kechirar deya uning yaqin qiynalgan dugonasiga bir kvartirani hadya qiladi va bir kuni Minani qabrini ochtirishga qaror qilib ochtiradi va Mina meni kechir deya turgan joyiga yiqiladi. Keyin hikoya shu yerda tugaydi ammo qabrda Mina bor yoki yo'qligi undan so'ng qanday voqealar bo'lganligi In Shaa Allah ikkinchi kitobda chop etilar ekan.
Mazkur asar jamiyatdagi qizlarning iymon va iffatni saqlash yo‘lidagi kurashlari haqida qimmatli xulosa chiqarishga yordam beradi va o‘quvchini o‘z hayotini o‘zgacha nigoh bilan ko‘rib chiqishga undaydi.
Amina Shenliko‘g‘lining “Bir olima qiz bor edi” asari nafaqat insoniy his-tuyg‘ular, balki iymon, sabr va adolat yo‘lida kechgan murakkab hayotiy yo‘llarni aks ettiruvchi ta’sirchan va mazmunli hikoya hisoblanadi.
Asarning bosh qahramoni Mina – yosh, iffatli, iymonli qiz bo‘lib, uning hayoti ota-onasining e’tiqoddan uzoq bo‘lgan muhitida kechadi. Mina hayotining burilish nuqtasi bir avtohalokatdan so‘ng sodir bo‘ladi, bu voqea uni din va iymon yo‘lini tanlashga undaydi. Diniy kitoblarni o‘qib, Allohning hidoyati bilan ro‘mol o‘rashni boshlaydi va namoz o‘qishga kirishadi. Ammo bu tanlovi unga qattiq sinovlar keltiradi: otasining zulmi, jamiyatning bosimi va madrasadagi nohaqliklar qizning matonatini sinaydi.
Mina hayotida e’tiqod va muhabbat o‘rtasidagi ziddiyatlar ham muhim rol o‘ynaydi. Unga juda ko‘p azoblar berilsa ham, uning iymoni va sabr-toqati unga kuch beradi. Unga nisbatan sevgi his qilgan Muso ismli yigitning din va Allohga ishonmasligi Minani undan uzoqlashishga majbur qiladi. Shu orqali asar dinda mustahkam turishning naqadar muhimligini ko‘rsatadi.
Muallif hayotiy voqealarni chuqur his-tuyg‘ular orqali tasvirlaydi va o‘quvchini qahramonning ichki dunyosiga olib kiradi. Minaning hayoti orqali nafaqat qizlar, balki butun jamiyat uchun ibrat va saboq bo‘ladigan misollar keltiriladi. Asarda bosh qahramonning qiyinchiliklari, iymonga bo‘lgan mustahkamligi, sabr va matonat bilan har qanday to‘siqlarni yengib o‘tishi tasvirlangan.
Madrasadagi nazoratchi bir kuni Minaga tuhmat qilib qamatadi va uni oʻldirishadi lekin o'zini joniga qast qildi deb ma'lumot berishadi. Kitob oxirida Minaning yo‘li tugaydi, ammo voqealar uning hayotidan keyin ham davom etadi. Bu esa o‘quvchini asarning ikkinchi qismini intiqlik bilan kutishga undaydi. “Bir olima qiz bor edi” asari iymon, adolat va insoniy qadriyatlar haqida chuqur o‘y yuritishga chorlaydigan kitobdir.
Lekin hikoya shu yerda
tugamaydi. Bir kuni Minani dugonasi nazoratchiga
-Domla, bugun tunda tushimda Minani ko'rdim. U bitta itga: Bor nazoratchining oyog'ini yulib, menga olib kel deb buyurdi. It yugurib borib, oyog'ingizni uzib tashladi deydi. Nazoratchini rangi oqarib ketadi va o'sha tushdan so'ng 10 kun o'tib nazoratchi dahshatli avtohalokatga uchrab o'ng oyog'i tizzasidan uzilib ketadi.
Lekin o'sha voqealar tufayli Johil, dinsiz, iymonsiz, musulmonlarni yomon ko'rib, ularga aziyat beradigon nazoratchi iymonga kiradi.
Nazoratchi tinmay Mina meni kechir, seni men o'ldirdim deya ko'z yoshlar bilan ko'chalarda balki u o'lmagandir deya uni izlab yuradi. Hatto Mina meni kechirar deya uning yaqin qiynalgan dugonasiga bir kvartirani hadya qiladi va bir kuni Minani qabrini ochtirishga qaror qilib ochtiradi va Mina meni kechir deya turgan joyiga yiqiladi. Keyin hikoya shu yerda tugaydi ammo qabrda Mina bor yoki yo'qligi undan so'ng qanday voqealar bo'lganligi In Shaa Allah ikkinchi kitobda chop etilar ekan.
Mazkur asar jamiyatdagi qizlarning iymon va iffatni saqlash yo‘lidagi kurashlari haqida qimmatli xulosa chiqarishga yordam beradi va o‘quvchini o‘z hayotini o‘zgacha nigoh bilan ko‘rib chiqishga undaydi.