Мурат – инженер, дәўир перзенти, исбилермен, «Қаратаў» экспедициясында Қаратаў жер асты байлықларын үйрениў, қәстерлеў менен бәнт.
Генжетай Диляра ̶ Киевте саўда экономикалық институтын питкерди, эксперт, баҳа бойынша экономист, ревизорлық жумысларда мәселелерди, ата ̶анасындай әдил шешип жүр.
Өз шығармаларында, перзентлерин тәрбиялаўда ҳәм ағартыўшылық хызметинлеринде, поэзиясында миллий ҳәм улыȳмаинсанлық мәселелерди даналық пенен басшылыққа алған Тилеўберген Қуппатулла улы ̶ Наўайы, Абай, Жамбыл, Мақтымқулы, Бердақ, Әжинияздың алтын мийрасларды даȳамлап, эволюциялық жолда байытып барыȳшы, ғәрезсиз өз пикирине ийе, егер дөретпелери басқа халықлар тилине толық аўдармаланғанда ҳәммелерине ортақ мақтаныш, зия тарқатыўшы Қарақалпақстанлы саялы үлкен байтерек, иләҳий талантына ҳәмме тәжим ететуғын, изи өшпес, сөзи өлмес данышпан, улыўмахылықлық инсан ҳәм шайыр.
Нептун, Жер, Ай, Шолпан ̶ бәри серигиң,
Олар жүзер әтирапыңда айланып.
Әўелинде жаратыўшы сени ким?
Ҳайран болдым, сол ҳаққында ойланып.
Тилеўберген ағамыздың дөретпелери халқымызды ойландыратуғын, мәңги нур жазыўшы жулдыз, ай ҳәм қуяш болып қалады деп исенемиз.
….Емлеўхана шыпакери болғанымыздан соң, көп инсанлардың өмир менен гүресип атырған аўыр демлердеги пәзийлетлери есимизде қалады.
Көп шаншыўдан тамырлары ҳәлсизленгеннен бе, ямаса организм тартпады ма, азанда бас шыпакер сыпатындағы «обход»қа келсем, Тилеȳберген ағаның қолы исип кеткен екен. Организмниң индивидуал ҳалатына бийпәрўа қараған қайсы шыпакер яки ҳәмшийра?! ̶ себебин биле алмай сарсаң едим. Сонда Тилеўберген аға илтимас етти:
̶ Бәри пидә болып жүр-ғой, әдейиден ислеген жоқ...
Мине, усындай, дәрттен «сиркеси суў көтермесе» де беглигин бузған емес.
Мийўе берди шабытымның жемиси,
Нағыз шыңға шыққан гезим тап усы.
Бахыт пенен және қырық жыл жасасам,
Болмас еди ̶аў, бир қәбирдиң кемиси, ̶
деп өмир ̶ қыймаслық екенлигин көрсетиў менен, қәдирлеўди нәсиятлаған, ақыретин де умытпаған инсан, енди, апрель ақшамының мийўели тереклери гүлге малынып, өмир жаңаланып атырған мәўритлерде шүкиршилик етип, «барлық жанның ҳуқықы тең биз бенен, келгенлерге босатамыз орынды» дегендей, саламатлықтан «иллә» деп шағым жасап сыр берместен, тилеклеслиги менен көз алдымызда сөнип бармақта еди!...
ϴмириниң соңғы деминде де, рецепт қағазға ақырғы нəсиятларын дизип кеткен екен:
Қартаймайтын, өлмейтуғын адам жоқ,
Өмир деген жанып турған қызыл шоқ.
Бир сөнген соң сирә қайтып жанбайды,
Жанады деп болып жүрмең кеўил тоқ ...
Ким болса да түссе әжел қақпаны,
Жанға жәрдем бермес олжа тапқаны,
Бул дүньяны көрип болдың деген сөз,
«Қылт» еттирип табыт бетин жапқаны.
Ўәлийлик жоқ келешекти болжаған,
Әрмансызбан бахыт деген олжадан.
Бул дүньяда мың жасаған адам жоқ,
Жерлеп кетип, ел умытса, сол жаман….
Саналы өмир, саналы өлим.. Буған гүўа болыў аўыр кешти! Медицина теориясы ҳәмде әмелиятынан хабардар болсам да, Жаратқанның ҳүкимине шара жоғын түсинсем де..
Европа еллеринде интернационал медицина атамасы парсша «Мадади Сина» сөзинен келип шыққан екен. «Мадади Сина» атамасы ̶ тиббият султаны, жолшы жулдызымыз, теориялық ҳәм клиникалық медицинаның энциклопедиясы болмыш «Шыпакерлик илими каноны»н мийрас етип қалдырған философ тәбийб Ибн Синаның исмине байланыслы, «медет бериўши Сина дегени болса керек.
Биз, шыпакерлер, ақырғы демимизге шекем медет боламыз ба деп, шықпас жаннан үмит етер едик. Өмириниң ең соңғы ўақытларында шайырдың аўҳалы аўырласты, диңкә ̶дәрманы қалмаса да, соңғы шара ̶ омыртқадан суў алыўға мәжбүр болдық.
Аўырыўдың зардабы жанына батса да, сабыр түсинигиниң қыйын ҳәм ҳүрметли екенлигин билдирди, адамгершиликтиң бийик тахтының сәнин көрсетти. «Алтын адам екенсиз!»-деген ой кеўилимниң ең ийгиликли тарларында тербелди!
-------------
Наўрызбай Ешниязов ̶
Қарақалпақстанға мийнети сиңген шыпакер, медицина илимлери кандиданты
Апрель, 2004-жыл.
Генжетай Диляра ̶ Киевте саўда экономикалық институтын питкерди, эксперт, баҳа бойынша экономист, ревизорлық жумысларда мәселелерди, ата ̶анасындай әдил шешип жүр.
Өз шығармаларында, перзентлерин тәрбиялаўда ҳәм ағартыўшылық хызметинлеринде, поэзиясында миллий ҳәм улыȳмаинсанлық мәселелерди даналық пенен басшылыққа алған Тилеўберген Қуппатулла улы ̶ Наўайы, Абай, Жамбыл, Мақтымқулы, Бердақ, Әжинияздың алтын мийрасларды даȳамлап, эволюциялық жолда байытып барыȳшы, ғәрезсиз өз пикирине ийе, егер дөретпелери басқа халықлар тилине толық аўдармаланғанда ҳәммелерине ортақ мақтаныш, зия тарқатыўшы Қарақалпақстанлы саялы үлкен байтерек, иләҳий талантына ҳәмме тәжим ететуғын, изи өшпес, сөзи өлмес данышпан, улыўмахылықлық инсан ҳәм шайыр.
Нептун, Жер, Ай, Шолпан ̶ бәри серигиң,
Олар жүзер әтирапыңда айланып.
Әўелинде жаратыўшы сени ким?
Ҳайран болдым, сол ҳаққында ойланып.
Тилеўберген ағамыздың дөретпелери халқымызды ойландыратуғын, мәңги нур жазыўшы жулдыз, ай ҳәм қуяш болып қалады деп исенемиз.
….Емлеўхана шыпакери болғанымыздан соң, көп инсанлардың өмир менен гүресип атырған аўыр демлердеги пәзийлетлери есимизде қалады.
Көп шаншыўдан тамырлары ҳәлсизленгеннен бе, ямаса организм тартпады ма, азанда бас шыпакер сыпатындағы «обход»қа келсем, Тилеȳберген ағаның қолы исип кеткен екен. Организмниң индивидуал ҳалатына бийпәрўа қараған қайсы шыпакер яки ҳәмшийра?! ̶ себебин биле алмай сарсаң едим. Сонда Тилеўберген аға илтимас етти:
̶ Бәри пидә болып жүр-ғой, әдейиден ислеген жоқ...
Мине, усындай, дәрттен «сиркеси суў көтермесе» де беглигин бузған емес.
Мийўе берди шабытымның жемиси,
Нағыз шыңға шыққан гезим тап усы.
Бахыт пенен және қырық жыл жасасам,
Болмас еди ̶аў, бир қәбирдиң кемиси, ̶
деп өмир ̶ қыймаслық екенлигин көрсетиў менен, қәдирлеўди нәсиятлаған, ақыретин де умытпаған инсан, енди, апрель ақшамының мийўели тереклери гүлге малынып, өмир жаңаланып атырған мәўритлерде шүкиршилик етип, «барлық жанның ҳуқықы тең биз бенен, келгенлерге босатамыз орынды» дегендей, саламатлықтан «иллә» деп шағым жасап сыр берместен, тилеклеслиги менен көз алдымызда сөнип бармақта еди!...
ϴмириниң соңғы деминде де, рецепт қағазға ақырғы нəсиятларын дизип кеткен екен:
Қартаймайтын, өлмейтуғын адам жоқ,
Өмир деген жанып турған қызыл шоқ.
Бир сөнген соң сирә қайтып жанбайды,
Жанады деп болып жүрмең кеўил тоқ ...
Ким болса да түссе әжел қақпаны,
Жанға жәрдем бермес олжа тапқаны,
Бул дүньяны көрип болдың деген сөз,
«Қылт» еттирип табыт бетин жапқаны.
Ўәлийлик жоқ келешекти болжаған,
Әрмансызбан бахыт деген олжадан.
Бул дүньяда мың жасаған адам жоқ,
Жерлеп кетип, ел умытса, сол жаман….
Саналы өмир, саналы өлим.. Буған гүўа болыў аўыр кешти! Медицина теориясы ҳәмде әмелиятынан хабардар болсам да, Жаратқанның ҳүкимине шара жоғын түсинсем де..
Европа еллеринде интернационал медицина атамасы парсша «Мадади Сина» сөзинен келип шыққан екен. «Мадади Сина» атамасы ̶ тиббият султаны, жолшы жулдызымыз, теориялық ҳәм клиникалық медицинаның энциклопедиясы болмыш «Шыпакерлик илими каноны»н мийрас етип қалдырған философ тәбийб Ибн Синаның исмине байланыслы, «медет бериўши Сина дегени болса керек.
Биз, шыпакерлер, ақырғы демимизге шекем медет боламыз ба деп, шықпас жаннан үмит етер едик. Өмириниң ең соңғы ўақытларында шайырдың аўҳалы аўырласты, диңкә ̶дәрманы қалмаса да, соңғы шара ̶ омыртқадан суў алыўға мәжбүр болдық.
Аўырыўдың зардабы жанына батса да, сабыр түсинигиниң қыйын ҳәм ҳүрметли екенлигин билдирди, адамгершиликтиң бийик тахтының сәнин көрсетти. «Алтын адам екенсиз!»-деген ой кеўилимниң ең ийгиликли тарларында тербелди!
-------------
Наўрызбай Ешниязов ̶
Қарақалпақстанға мийнети сиңген шыпакер, медицина илимлери кандиданты
Апрель, 2004-жыл.