Kundalikdan...

Bundan 4 yil oldin shu kuni universitetda ilk tahsil kunim boʻlgan ekan...

Ne-ne mashaqqat-u, yalinib-yolvorishlar bilan super-kontrakt asosida talabalikka tavsiya qilingandim. Bolaligimda hamma qatori koʻp kasblarga qiziqqanman. Lekin esimni taniganimdan keyin adabiyotga ishtiyoq boshqacha surʼatda avj oldi. Kitoblarga muhabbat qoʻydim, sal oʻtib oʻzim ham yoza boshladim. Yozganlarimdan koʻnglim toʻlmay yigʻishtirib qoʻydim. Soʻng yana yoza boshladim. Yana yigʻishtirishga toʻgʻri keldi. Mana, hozir ham yigʻishtirilgan. 3 yil oʻqishga yiqilib kira olmagan boʻlsam, hammasining asosiy sababi bitta edi — oʻqimasdim dangasalik qilib. Yiqilgan kurashga toʻymas, deganlaridek qayta-qayta filologiyaga topshiraverdim. Motivatsiya beruvchi insonlar ayam va Laylo ustozim edi. Har safar yiqilib qaytib kelsam ham indamay qayta tayyorlardi ustozim. Uch yil tekinga tayyorlaganlar ona tili, adabiyotdan. Ustozimdan juda koʻp narsani oʻrganganman. Oʻrganib haligacha amaliyotga qoʻllay olmayotgan narsam insoniylik boʻlib qolmoqda... Uchinchi yiqilishdan keyin uydagilarda sabr tugadi. Menda esa bahona. Kelajakda bitta qismat kutardi: amakimlar ortidan Rossiyaga ketish va aksariyat oʻzbeklar singari migrant boʻlish. Sezib turganingdek, menda bitta yoʻl qoldi: vijdonsizlarcha uydagilarning yillar davomida topgan puliga oʻqishga kirish. Lekin bundan haligacha afsuslanmayman. Ilk kelgan kunlarimda orzular, maqsadlar juda katta edi. Shu universitetda eng kamida akademik darajasiga chiqaman, katta yozuvchi boʻlaman deb bolalarcha maqsad qoʻyganim har tongda bir esimga tushadi... Men unga munosib boʻla olmagan boʻlsam-da, talabalik menga koʻp narsa berdi: qarashlarim, fikrlashim bir qadar oʻzgardi, xatolardan xulosa chiqarmaslikni oʻrgandim. Koʻp yaqin doʻstlar, tanishlar orttirdim, koʻpini yoʻqotdim. Aldadim, aldandim. Umuman, oʻrtacha bir inson umri davomida qiladigan ishlarni 4 yilda qilishga ulgurdim. Buni faqat senga yozaman, sen bilasan. Mana, hozir bitiruvchiman. Vaqt qanday oʻtib ketdi tushuna olmayapman. Har qancha yomon talaba boʻlmayin, abadiy talaba boʻlib qolishni, ayniqsa, birinchi kursdan buyogʻiga oʻtmaslikni behuda orzu qilaman. Chunki birinchi kurs haqiqiy begʻubor davr hisoblanadi. Atrofga boshqacha koʻz bilan qaraysan, hammaga ishonasan, hayajon bilan yashaysan, ertangi darslar, rejalar va porloq kelajak tunlari dofaminingni oshirib yuborib allamahalgacha uxlatmaydi. Goʻyoki kelajaging naqd, sen olimsan salkam. Asta-sekin real hayot bilan yuzlashaverganing sayin ham oʻz xaqiqatlaringni yolgʻon demaysan. Chunki sen butun borliqni sevasan. Orttirgan doʻstlaring guruh-guruhlarga boʻlinib olib pinhona doʻstlik boshlashayotganiga ham eʼtibor qaratmaysan. Chunki sen hammani doʻst deb bilasan. Birortasiga siringni aytsang, ertasi kuni boshqasidan eshitasan siringni... Sevasan, nechtasini yaxshi-yaxshi joylarga uzatasan. Ilmiy maqolalar yozasan, ingliz tilidan kurslarga qatnaysan. Universitet toʻgaraklarini-ku gapirmasa ham boʻladi. Oʻzingni hamma teshikka urib koʻrasan va oxirida atrofingdagi muhit seni ham oʻz iskanjasiga oladi. Hamma qatori bir xil qiyofali boʻlganingni bilmay qolasan. Ertalab darsga kelasan, telefon oʻynab yoki video koʻrib oʻtirasan, dars tugaydi, tushlik qilasan, ketasan. Xonaga borib video, oʻyinni davom ettirasan tongacha, uxlab qolasan. Darsga kechikib kelasan biror bahona topib. Har yangi semestrda yaxshi oʻqishga ahd qilasan. Xullas kunlaring shunday oʻtib ketadi. Toʻrt yildan soʻng diplomni olib qishlogʻinga qaytib borib kuningni koʻrasan. Firuz Allayev aka toʻgʻri aytganlar: “Talabalik — 4 yil bonus degani”. Nega undayligini chuqur oʻylash shart emas. Birinchi navbatda ishni qancha vaqt ketsa ham shaxsiyatni shakllantirishdan boshlash kerak. Aks holda bir umr aniq maqsadingni belgilay olmay insonlarga qul boʻlib oʻtib ketasan. “Bu damlar ham gʻanimat”ni oʻz manfaatinga bur. Vaqtni gʻanimat bil.