📝МУТОЛАА ЗАВКИ..
– Ким бор, аяжо-он? — Дилсўз қия очиқ дарвозадан ичкарига қадам қўя туриб овоз берди. — Аяжон, келинпошша…
– Келавер, қизим, бу ердаман!.. — Дилором ҳовли бурчагида жойлашган ҳаммомдан бошини чиқариб жавоб қилди. — Эрталабдан келишларингдан айланай-да, ўзимнинг она қизим… — Қўлини сочиққа артганча уст-бошини тўғрилаб қизига пешвоз чиқди. Дилсўз онасини қучди:
– Ассалому алайкум, аяжон. Яхшимисиз? Дадам яхшимилар? Укам, келинпошша…
– Шукр, қизим. Ҳаммамиз яхшимиз. Ўзинг, куёв, болалар, қайнота-қайнонанг яхшими? Соғ-саломат ишлаб юрибсанми?
– Ҳа, шукур, ҳаммамиз яхшимиз. Бугун дарсим тушдан кейин бошланади. Куёвингизни ишга, болаларни мактаб–боғчасига кузатиб, сизга иссиқ нон билан кабоб олиб келдим, аяжон. Келин чой қўйворса, аёллар ўтириб бир кабобхўрлик қилардик…
– Ўзим чой қўяман, жоним. Келин кеча онасиникига кетганди…
– Онасиникига?! Тинчликми, нега? Беш кун олдин келганимда ҳам уйда йўқ эди, онасиникига кетганди, тинчликми, аяжон? Мен билмайдиган бирор гап борми ёки?!
– Болам-эй, — қизининг қўлидагиларини олиб уйга бошлади Дилором. — Янги келин ахир, уям сенга ўхшаб онасининг ёлғиз қизи, тез-тез хабар олиши керак. Онасини соғинади-да, болам.
– Аяяя!.. — Дилсўз қизишиб кетди. — Мен ҳам келин бўлганман, мен ҳам сизни соғинганман, айтганингиздай сизларнинг ёлғиз қизингизман. Бунинг устига келинингизга ўхшаб етти маҳалла нарига эмас, шундоқ кўчамизнинг бошига келин бўлиб тушганман. Тўйдан кейин бир ой деганда, “Чорлар” қилганингизда келгандим. Удумларимизга кўра узатилган қиз онасиникига “Чорлар”га келганида ётиб қолиши керак. Лекин сиз ётиб қолишимга рухсат бермагандингиз. “Сен энди бу уйга фақат меҳмонсан, чин уйинг — эрингнинг уй. Ота уйингдан сенга наф йўқ” дегандингиз. Уч болали бўлибманки, шу гапингиз эсимдан чиқмайди…
– Тўғрисиям шу-да қизим. — Дилором хижолат чеккандай кулимсиради: — Ичкарига кир, қизим, остонада туравермай.
– Тўғрисиям шу бўлса, аяжон, келинингизга ҳам айтсангиз-чи? Келин бўлиб тушганига уч ой бўлгани йўқ, қачон келсам онасиникида бўлади. Эҳ, укагинам-а, қандай қизлар тегмасди укамга…
– Яна бошладингми? — Дилором ҳам қаҳр, ҳам ранжиш оҳангида эътироз қилди. — Жон қизим, тинч келиб, тинч кетгин! Биламан, ишинг қийин, ўқитувчилик доимий асабийлашишни тақозо қилади. Лекин уйга келганингда инжиқлигингни олиб келма…
– Инжиқлик қилмаяпман, аяжон… — Дилсўз қўлини ювгани ҳаммомга ўтиб, тағин жиғибийрон бўлди: — Ая, ҳали ўзингиз кир юваётганмидингиз?!
– Оббо… — Дилоромхон айб иш устида қўлга тушгандай талмовсиради. — Бир- иккита қўл сочиқчалар, дастурхонлар… Одам ҳаракат ҳам қилиб туриши керак-ку?..
– Дадамнинг кўйлаклари, Фарҳоднинг шими, свитери… Дастурхон билан сочиқчалар, денг…
– Қизим…
Дилсўзнинг кўзи ёшга тўлди.
– Одам нима учун келин қилади, ая? Бошқаларнинг келинини қаранг, ая, сочи — супурги, қўли — косов. Мен уни хизматкор қилинг демаяпман, ҳеч бўлмаса келинлик вазифасини бажарсин!
– Бўлди! Бу уйнинг бекаси битта, Дилсўз, мен! Сен чиққан қизсан, ўрнингни билиб келиб-кетгин! Келин хизматкор эмас, ўғлимнинг хотини, уқдингми?!
Дилсўз индамади. Чой дамлади. Дастурхон ёзди. Таом устида она-қизнинг гапи қовушмади. Бир оздан кейин онаси билан хайрлашиб, уйдан кўнгли хира чиқди. Онаси ҳам аслида ўзидан ўтганини ўзи билади. Ўғлини ўйлайди. Яна икки ўғли бор уйланадиган. Одамлар нима дейди, ҳар доим қайноналарни айбдор қилиб ўрганган ғийбатчилар “битта келин билан чиқишолмади”, деб маломат қилади. Гап-сўз…
– Ойижон, бунча оғир бу халталарингиз, нима солдингиз? — Нигина онаси қўлига берган халталарнинг оғирлигидан малолланди.
– Оғир эмас, болам, тўртта патир, аканг Россиядан юборган шоколадлардан оз-оздан солдим… Қайнатилган гўшт, олма-анор…
– Ойижон, уйимизда ҳам бор бу нарсалар. Куёвингиз хафа бўладилар. Қайнонамнинг ҳам кўнгилларига ҳар гап келиши мумкин.
– Ёлғиз қизимсан-да, нима қилай, илинаман. Сенсиз томоғимдан ўтмайди.
@Onajonim_siz_meni_mehribonim
– Ким бор, аяжо-он? — Дилсўз қия очиқ дарвозадан ичкарига қадам қўя туриб овоз берди. — Аяжон, келинпошша…
– Келавер, қизим, бу ердаман!.. — Дилором ҳовли бурчагида жойлашган ҳаммомдан бошини чиқариб жавоб қилди. — Эрталабдан келишларингдан айланай-да, ўзимнинг она қизим… — Қўлини сочиққа артганча уст-бошини тўғрилаб қизига пешвоз чиқди. Дилсўз онасини қучди:
– Ассалому алайкум, аяжон. Яхшимисиз? Дадам яхшимилар? Укам, келинпошша…
– Шукр, қизим. Ҳаммамиз яхшимиз. Ўзинг, куёв, болалар, қайнота-қайнонанг яхшими? Соғ-саломат ишлаб юрибсанми?
– Ҳа, шукур, ҳаммамиз яхшимиз. Бугун дарсим тушдан кейин бошланади. Куёвингизни ишга, болаларни мактаб–боғчасига кузатиб, сизга иссиқ нон билан кабоб олиб келдим, аяжон. Келин чой қўйворса, аёллар ўтириб бир кабобхўрлик қилардик…
– Ўзим чой қўяман, жоним. Келин кеча онасиникига кетганди…
– Онасиникига?! Тинчликми, нега? Беш кун олдин келганимда ҳам уйда йўқ эди, онасиникига кетганди, тинчликми, аяжон? Мен билмайдиган бирор гап борми ёки?!
– Болам-эй, — қизининг қўлидагиларини олиб уйга бошлади Дилором. — Янги келин ахир, уям сенга ўхшаб онасининг ёлғиз қизи, тез-тез хабар олиши керак. Онасини соғинади-да, болам.
– Аяяя!.. — Дилсўз қизишиб кетди. — Мен ҳам келин бўлганман, мен ҳам сизни соғинганман, айтганингиздай сизларнинг ёлғиз қизингизман. Бунинг устига келинингизга ўхшаб етти маҳалла нарига эмас, шундоқ кўчамизнинг бошига келин бўлиб тушганман. Тўйдан кейин бир ой деганда, “Чорлар” қилганингизда келгандим. Удумларимизга кўра узатилган қиз онасиникига “Чорлар”га келганида ётиб қолиши керак. Лекин сиз ётиб қолишимга рухсат бермагандингиз. “Сен энди бу уйга фақат меҳмонсан, чин уйинг — эрингнинг уй. Ота уйингдан сенга наф йўқ” дегандингиз. Уч болали бўлибманки, шу гапингиз эсимдан чиқмайди…
– Тўғрисиям шу-да қизим. — Дилором хижолат чеккандай кулимсиради: — Ичкарига кир, қизим, остонада туравермай.
– Тўғрисиям шу бўлса, аяжон, келинингизга ҳам айтсангиз-чи? Келин бўлиб тушганига уч ой бўлгани йўқ, қачон келсам онасиникида бўлади. Эҳ, укагинам-а, қандай қизлар тегмасди укамга…
– Яна бошладингми? — Дилором ҳам қаҳр, ҳам ранжиш оҳангида эътироз қилди. — Жон қизим, тинч келиб, тинч кетгин! Биламан, ишинг қийин, ўқитувчилик доимий асабийлашишни тақозо қилади. Лекин уйга келганингда инжиқлигингни олиб келма…
– Инжиқлик қилмаяпман, аяжон… — Дилсўз қўлини ювгани ҳаммомга ўтиб, тағин жиғибийрон бўлди: — Ая, ҳали ўзингиз кир юваётганмидингиз?!
– Оббо… — Дилоромхон айб иш устида қўлга тушгандай талмовсиради. — Бир- иккита қўл сочиқчалар, дастурхонлар… Одам ҳаракат ҳам қилиб туриши керак-ку?..
– Дадамнинг кўйлаклари, Фарҳоднинг шими, свитери… Дастурхон билан сочиқчалар, денг…
– Қизим…
Дилсўзнинг кўзи ёшга тўлди.
– Одам нима учун келин қилади, ая? Бошқаларнинг келинини қаранг, ая, сочи — супурги, қўли — косов. Мен уни хизматкор қилинг демаяпман, ҳеч бўлмаса келинлик вазифасини бажарсин!
– Бўлди! Бу уйнинг бекаси битта, Дилсўз, мен! Сен чиққан қизсан, ўрнингни билиб келиб-кетгин! Келин хизматкор эмас, ўғлимнинг хотини, уқдингми?!
Дилсўз индамади. Чой дамлади. Дастурхон ёзди. Таом устида она-қизнинг гапи қовушмади. Бир оздан кейин онаси билан хайрлашиб, уйдан кўнгли хира чиқди. Онаси ҳам аслида ўзидан ўтганини ўзи билади. Ўғлини ўйлайди. Яна икки ўғли бор уйланадиган. Одамлар нима дейди, ҳар доим қайноналарни айбдор қилиб ўрганган ғийбатчилар “битта келин билан чиқишолмади”, деб маломат қилади. Гап-сўз…
– Ойижон, бунча оғир бу халталарингиз, нима солдингиз? — Нигина онаси қўлига берган халталарнинг оғирлигидан малолланди.
– Оғир эмас, болам, тўртта патир, аканг Россиядан юборган шоколадлардан оз-оздан солдим… Қайнатилган гўшт, олма-анор…
– Ойижон, уйимизда ҳам бор бу нарсалар. Куёвингиз хафа бўладилар. Қайнонамнинг ҳам кўнгилларига ҳар гап келиши мумкин.
– Ёлғиз қизимсан-да, нима қилай, илинаман. Сенсиз томоғимдан ўтмайди.
@Onajonim_siz_meni_mehribonim