💢 Freonlarning nomlanishi
Freonlar — bu galogenli alkanlar bo‘lib, tarkibida ftor (F), xlor (Cl), brom (Br) yoki vodorod (H) bo‘lishi mumkin. Ular sovutgichlar, aerozollar va izolyatsion materiallar sifatida qo‘llaniladi.
Freonlar odatda IUPAC nomenklaturasi yoki maxsus R- (Refrigerant) tizimi bo‘yicha nomlanadi.
1. IUPAC nomenklaturasi bo‘yicha nomlanishi
Freonlar oddiy galogenli alkanlar sifatida nomlanadi. Masalan:
• CCl₂F₂ → Dixlordiftormetan (Dichlorodifluoromethane)
• CClF₃ → Xlortriftormetan (Chlorotrifluoromethane)
• C₂Cl₃F₃ → 1,1,1-Trichlorotrifluoroethane
• CBrF₃ → Bromtriftormetan (Bromotrifluoromethane)
2. Freonlarning R-tizimi bo‘yicha nomlanishi
Freonlar “R-xxx” shaklida maxsus kod orqali belgilanadi. Ushbu kodni tushunish uchun quyidagi qoida qo‘llaniladi:
R-xyz → harflar va sonlar molekula tarkibini bildiradi.
• x – uglerod atomlari soni minus 1
• y – vodorod atomlari soni plus 1
• z – ftor atomlari soni
• Agar kislorod yoki brom bo‘lsa, qo‘shimcha belgilar ishlatiladi (masalan, R-13B1 – bromli freon).
Misollar:
Kimyoviy formula IUPAC nomi R-kodi (Freon nomi)
CCl₂F₂ Dixlordiftormetan R-12
CClF₃ Xlortriftormetan R-13
CCl₃F Triklorftormetan R-11
C₂Cl₂F₄ 1,2-Dixlor-1,1,2,2-tetrafluoroetan R-114
CBrF₃ Bromtriftormetan R-13B1
Xulosa
1. IUPAC nomlanishi bo‘yicha freonlar galogenli alkanlar sifatida nomlanadi.
2. R-kod (Refrigerant Code) tizimi freonlarning sanoatdagi oddiy nomlanishidir.
3. Freonlar tarkibida xlor va brom bo‘lsa, ozon qatlamiga zarar yetkazadi, shuning uchun zamonaviy freonlar ftor va vodorod asosida ishlab chiqariladi (masalan, R-134a – tetrafloroetan).
⚠️ Kanalga ulanish
👉 @Kimyo_Khasanov
Freonlar — bu galogenli alkanlar bo‘lib, tarkibida ftor (F), xlor (Cl), brom (Br) yoki vodorod (H) bo‘lishi mumkin. Ular sovutgichlar, aerozollar va izolyatsion materiallar sifatida qo‘llaniladi.
Freonlar odatda IUPAC nomenklaturasi yoki maxsus R- (Refrigerant) tizimi bo‘yicha nomlanadi.
1. IUPAC nomenklaturasi bo‘yicha nomlanishi
Freonlar oddiy galogenli alkanlar sifatida nomlanadi. Masalan:
• CCl₂F₂ → Dixlordiftormetan (Dichlorodifluoromethane)
• CClF₃ → Xlortriftormetan (Chlorotrifluoromethane)
• C₂Cl₃F₃ → 1,1,1-Trichlorotrifluoroethane
• CBrF₃ → Bromtriftormetan (Bromotrifluoromethane)
2. Freonlarning R-tizimi bo‘yicha nomlanishi
Freonlar “R-xxx” shaklida maxsus kod orqali belgilanadi. Ushbu kodni tushunish uchun quyidagi qoida qo‘llaniladi:
R-xyz → harflar va sonlar molekula tarkibini bildiradi.
• x – uglerod atomlari soni minus 1
• y – vodorod atomlari soni plus 1
• z – ftor atomlari soni
• Agar kislorod yoki brom bo‘lsa, qo‘shimcha belgilar ishlatiladi (masalan, R-13B1 – bromli freon).
Misollar:
Kimyoviy formula IUPAC nomi R-kodi (Freon nomi)
CCl₂F₂ Dixlordiftormetan R-12
CClF₃ Xlortriftormetan R-13
CCl₃F Triklorftormetan R-11
C₂Cl₂F₄ 1,2-Dixlor-1,1,2,2-tetrafluoroetan R-114
CBrF₃ Bromtriftormetan R-13B1
Xulosa
1. IUPAC nomlanishi bo‘yicha freonlar galogenli alkanlar sifatida nomlanadi.
2. R-kod (Refrigerant Code) tizimi freonlarning sanoatdagi oddiy nomlanishidir.
3. Freonlar tarkibida xlor va brom bo‘lsa, ozon qatlamiga zarar yetkazadi, shuning uchun zamonaviy freonlar ftor va vodorod asosida ishlab chiqariladi (masalan, R-134a – tetrafloroetan).
⚠️ Kanalga ulanish
👉 @Kimyo_Khasanov