Micro Бизнес Блог

EBITDA кўрсаткичи хақида бу видеода тушунтириш бериб ўтганмиз.
Саволлар бўлса видео остида изохларда қолдиринг.
Маълумот фойдалик бўлса 👍 белгиси хам бор 😜
———————————
Рақамларни ҳисобланг, бизнес билан шуғулланинг!

Telegram| Instagram | YouTube | 🌐

​​ Тадбиркорлик- бу етарлича пул ишлаб топиш орқали, инсон ўзи хоҳлаган иши билан шуғулланишни давом эттира олишдир!

Кўпчилик тадбиркорлик билан шуғулланишда “таваккал қилиш” керак деб ҳисоблашади. 

Менимча, таваккал қилиш сабаб эмас, балки натижа.
Тоғда чанғи учаётганда бошини жароҳатлаш мумкин. Лекин одамлар бошларини жароҳатлаш учун тоғда чанғи учишмайди, балки тезликдан завқ олишни хоҳлашади.
Жароҳатланган бош, тезлик туфайли юзага келувчи ва бутунлай олдини олиб бўлмайдиган, нохуш ҳодисадир. 
  
Агар сиз таваккал қилиш билан ишни режалаштирган бўлсангиз, демак бу “тадбиркорлик” эмас “авантюризм” холос.
----------------------
Рақамларни ҳисобланг, бизнес билан шуғулланинг!
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

​​🚫 Кўпчилик йўл қўядиган 10 та умумий молиявий хато

Салом ишбилармон дўстлар! Бизнинг қийин тадбиркорлик дунёмизда ҳар бир хато қимматга тушиши мумкин. Келинг, кўп бизнесингиз гуллаб-яшнашига йўл қўймайдиган 10 та энг кенг тарқалган молиявий нотўғри тушунчалар ҳақида гапирайлик.

1- хато: Нақд пул бўшлиғига тушиб қолиш
Ҳозирги молиявий аҳволингизни ўзингиздан яшириш - бу фалокат рецепти. Батафсил ҳисоб-китоб муҳим аҳамиятга эга, акс ҳолда сиз кассадаги тешикларни тузатишда ёқимсиз "машмашадан" бошингиз чиқмайди.

2-хато: чўнтагингиздан пул бўшлиғини қоплаш
Бу тузоқ, чунки сизнинг маблағларингиз ҳам мақсадга эга. Нақд пул бўшлиғи қандай пайдо бўлганини ва уни қандай йўқ қилишни яхшироқ тушунинг.

3- хато: Тўлов тақвимида харажатларни режалаштирмаслик
Кутилмаган харажатлар режаларни бузиши мумкин. Қачон ва қанча пул сарфланишини кўриш учун тўлов тақвимини яратинг.

4- хато: Бизнесда қанча пул ишлашини билмаслик
Ўз маблағлари ва бизнес маблағларини фарқлаш муҳимдир. Чегараларни бузманг, акс ҳолда сиз назоратни йўқотасиз.

5- хато: Йиллик даромад ва фойда мақсадларини белгиламаслик
Мақсадлар ривожланишнинг двигателидир. Йиллик режалар сизни сафга чиқишга ва олдинга силжишга ёрдам беради.

6-хато: нотўғри режа
Режалаштириш муҳим, лекин жуда оптимистик режалаштириш умидсизликка олиб келиши мумкин.

7- хато: Компаниянинг асосий кўрсаткичларини билмаслик
Асосий кўрсаткичларни билмасдан, тегишли бошқарувни амалга ошириш мумкин эмас. Асосий кўрсаткичлар бўйича "чек лист" ни тузиб олинг.

8-хато: Дивиденд тўламаслик. пулни хохлаганча кассадан олиш
Дивидендлар инвестиция қилинган капитал учун тўловдир. Ўзингизга ҳақиқатан ҳам муносиб бўлган нарсани тўлаш имкониятини қўлдан бой берманг.

9- хато: Тўғри рақамларни киритмаслик
Бошқарув хисобини жорий қилиш ва амалга ошириш вақтида, баъзан қўшимча харажатларни яширинганини кўрамиз. Аммо, бу ёмон эмас, баъзида самарали воситалар сиз тўлаганингиздан кўпроқ нарсани келтириши мумкин. Фақат бу харажатларни алохида категорияга ўтказинг ва назорат қилиб юринг.

10-хато: Бошқарув ҳисобларини юритмаслик
Бошқарув ҳисоби норасмий, у назорат воситасидир. Маълумотлардан тўғри фойдаланиш - бу муваффақиятли қарорлар учун калит.

Эсингизда бўлсин, кўпчилигимиз юзлаб ишларни ўзимиз қилишга харакат қиламиз, аммо молиявий қийинчиликлардан қочиш учун, қандай ваколатни кимга ёки қайси дастурга беришни хам ўрганиш муҳимдир.
Эҳтиёт бўлинг ва энг муҳими, бизнесингиздаги рақамларни тушунишга интилинг.
---------------------
Рақамларни ҳисобланг, бизнес билан шуғулланинг!
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Жавобларга қараганда Баланс хақида бир оз маълумот бериш кераклигига ухшайди. Бу видеода ушбу хисоботни гапириб утганмиз.
Фойдалик булса хурсанд буламиз. Саволлар булса (бу яхши дегани!) Видео остида изохларда қолдиришингиз мумкин

Викторинани давом этамизми? 😁
Ха 👍 йуқ 👎

​​“Кўпинча, одамлар бизга мурожаат қилишганда: “биз тартибни тиклашни, фойдани кўришни, бизнесни назорат қилишни, ўғирликдан халос бўлишни хоҳлаймиз”, дейишади.

Ўғирлик тадбиркор учун алоҳида оғриқдир ва бу ерда Money Managerнинг тенги йўқ.

Money Manager ҳеч қандай шароитда ўғирлик қилишга рухсат бермайди. Маълумотни тизимга киритганингиздан сўнг, у ерда абадий қолади. Ҳужжатларга ходимлар, сиззи рухсатингизсиз ўзгартиришлар кирита олмайди, ва умуман сезилмайдиган нарсалар қолмайди.

  Бизнес эгаси биз билан боғланиб, “тушум йўқолиб бормоқда, моллар йўқолиб кетяпти” дея мурожаат қилди бизга.

  Биз уларга Money Manager дастурини ўрнатдик ва барча товарларни, айниқса “килолик”ларини ва барча ҳужжатларни фақат тармоқ ва дастур орқали назорат қила бошладик. Шундан сўнг баъзи бир гуруҳ ходимлар ўзлари ишдан бўшаб кетишди. Тадбиркорнинг эса даромади ўсишни бошлади.

Омборни, харидларни, тўловларни, ҳар бир менежер ва кассирни назорат қилинг. Барча ходимларни масофадан туриб, ҳатто смартфондан ҳам кузатиб боринг. Тизим ўғирлик қилишга йўл қўймайди.
------------------
Рақамларни ҳисобланг, бизнес билан шуғулланинг!
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

​​ Қандай қилиб бизнесни рақамлаштириш, ҳисоботлар учун вақтни 8 баравар қисқартирди ва 75 миллионлик ликвидсиз товарларни топишга ёрдам берди.

Мебель фабрикасининг эгаси биз билан боғланди. Компания мебель ишлаб чиқариш ва сотиш билан шуғулланади.

Бизга келгунча нималар содир бўлаётган эди: бизнес ўсиб бормоқда ва шу билан бирга ҳисоботлар ҳажми ва уларни ўтказиш вақти хам.
Маълумотлар жадвалларга нотўғри киритилган эди, шунинг учун уларга ишониш мумкин эмас эди.
Молия хавфсизликни йўқотган эди, назорат йўқ деган туйғу тадбиркорни тарк этмас эди.

Бизнес эгаси томонидан айтилган муаммолар:
1. Ягона ҳисобот йўқ - вазифаларни кимга ва қандай топширишни аниқлаш мумкин эмас.
2. Кундалик молиявий операцияларни бажариш учун кунига 2 дан 3 соатгача вақт кетади.
3. Барча пуллар турли жойларда: карталарда, счетларда, бир нечта “кассир”ларда нақд пул кўринишида ва уларни ягона жойда ҳисобга олишнинг иложи йўқ.
4. Excelдаги хатолар туфайли товар қолдиғи нотўғри ҳисобланган.
5. Соф фойда номаълум.
6. Қайси маҳсулотлар энг яхши сотилиши аниқ эмас эди.

Хисоб-китобни диагностикаси давомида биз ушбу муаммолар компанияда нима учун пайдо бўлганлигини аниқладик - А нуқта:
1. Ҳеч қандай структура ва молиявий модель мавжуд эмас.
2. Молиявий бошқарув ҳисобида ўзаро бир-бири билан боғлиқ бўлмаган 3 та ҳисобот
3. Ҳисоб-китоблар бўйича “қўлда” киритиш ва санаш.
4. Тўлов тақвими йўқ - улар ойлик харажатларни режалаштирмайди.
6. Нотўғри саналаётган фойда ва зарар ҳисоботи.
7. Ойлик молиявий режанинг йўқлиги.

Бизнесни ривожлантириш нуқталарини топиш учун биз молиявий моделни туздик. Кейинчалик, биз Money Manager дастуридаги ягона CashFlow ҳисоботига барча счетларни тўпладик, тўлов тақвими ва P&L ҳисоботини тузиб чиқдик.
Биз қўлда маълумот санашни минималлаштирдик - бу билан ҳисоботни бузиши мумкин бўлган хато хавфи камроқ бўлади.
Ҳисоб-китобларнинг шаффофлиги учун барча операциялар "икки томонлама ёзув" тамойили бўйича амалга оширилади.

Рақамлаштиришдан сўнг бизнеснинг Б нуқтаси қуйидаги натижага келди - :
• Аниқ тузилма пайдо бўлди - вазифаларни ходимларга топшириш имкони пайдо бўлди.
• Ҳисобот бериш кунига атиги 20 дақиқа вақт оладиган бўлди — ойига 60 соатдан кўпроқ вақт бўшатилади.
• Барча карталар ва ҳисоблардаги пул маблағлари битта CashFlow ҳисоботида жамланади - пул қолдиқларини кузатиб бориш қулайлашди.
• P&L ҳисоботида ҳар бир лойиҳанинг рентабеллигини кузатишингиз ва реал соф фойдани кўриш мумкинлашди .
• Тўғри тузилган P&L умумий айланманинг 25% ва 75 млн.ни банд қилаётган фойдасиз товарларни топишга ёрдам берди.
• Яхши йўлга қўйилган иш бизга омбор захираларини яхшилаш имконини берди.
• Тўлов тақвими, етказиб берувчиларга тўловларни, жадвалини яратишга ёрдам берди.
• Фин. Модель бизнес айланмасини баҳолашга ёрдам берди - биз нима фойдали эмаслигини ва нима фойдали эканлигини тушундик.
• Режалаштириш етказиб берувчилар билан белгиланган нархларни келишиш учун ассортимент режасини яратиш имконини берди. 
Бизнес энди "ўзгарувчи" курсдан азият чекмайдиган бўлди.

“Музлаган” товарлардан "тежалган" 75 миллион даромадлироқ лойиҳаларга ўтказиш режалаштирилди. Ҳисобот бериш энди кўп иш вақтини талаб қилмайдиган ва яна бир мухим моменти, у анча аниқлашди - энди унга таяниб, тадбиркор ишини режалаштириш мумкин бўла бошлади.

Сизнинг бизнесингиз келажакда қанча фойда келтириши мумкинлигини билмоқчимисиз?
Менга @salijan_saliev га "Аудит" сўзини ёзинг ва биз сизнинг бизнесингиз молиявий хисоб-китоб тизимининг бепул аудитини ўтказамиз.
-----------------------
Рақамларни ҳисобланг, бизнес билан шуғулланинг!
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

​​Ҳужжат бўлмаса, уни қандай қилиб харажатга "киритиш" керак?

Бу бухгалтериянинг чекловларидан бири хисобланади. Ва агар сиз бу нарсага молиячи “кўзи” билан қарашга қарор қилсангиз, фикрингизни қоғозбозчиликдан харажатлар фактига ўзгартиришингиз керак.

Бошқарув ҳисобида ҳисобот бериш учун маълумот манбалари ҳар хил бўлиши мумкин ва асосийси бу манбаларни танлашда мослашувчанликдир.

Бошқарув ҳисобида биз ҳатто турли ёндашувларни бирлаштира оламиз.
P&Lда биз харажатларни улар содир бўлганда ҳисобга олишимиз мумкин. Бу, айниқса, операция якунланишига ишончингиз комил бўлса, лекин ҳужжатлар бўйича “иш”лар ҳали тугалланмаган бўлса қулай.

Мисол:
– Хизматларни кўрсатиш факти билан (масалан, алоқа, ижара, коммунал хизматлар) хизматлар учун тўлов (ДДС дан).
– Офис харажатлари, ижара, коммунал хизматлар - ойдан ойга башорат қилинадиган стандарт харажатлар.

Агар хизмат тақдим этилган бўлса-да, лекин ҳали тўланмаган бўлса, биз жавобгарликни ҳисобга олишимиз мумкин. Бу, ҳатто расмий ҳужжатлар ҳали тугалланмаган бўлса ҳам, келгуси харажатларни ҳисобга олишга ёрдам беради.

Аммо шуни ёдда тутиш керакки, даромадлар ва ўзгарувчан харажатлар фақат “начисление” асосида ҳисобга олинади.

Асосийси, сизнинг фикрлаш қобилиятингизни мослашувчанлиги, сиз ўзингизга харажатларни тан олиш усулларини бирлаштиришга рухсат бера оласиз, шунда бизнесингизни рақамлаштириш сиз учун осонроқ ва соддароқ бўлади.

Сиз ўзингизни бизнесингизда Ҳужжатлар бўлмаса, харажатларни қандай "ёзиш" кераклиги ҳақида ўйлаб кўрганмисиз?
----------------
Рақамларни ҳисобланг, бизнес билан шуғулланинг!
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

​​Қандай қилиб бошқарув ҳисобини жорий этиш, мавсум пасайганда омон қолишга ва самарасиз ходимлардан халос бўлишга ёрдам берди.

  Гарчи тажрибамизда хар хил кейслар бўлган бўлса хам, ушбу лойиҳамиз мен учун жуда қизиқарли ва шу билан бирга хаяжонликларидан бўлди.

Мижоз: Компания сантехникада кенг қўлланиладиган пластик деталлар ишлаб чиқаради.
Амалга ошириш муддатлари: 2023 йил август - ноябрь

Талаб:
- Пул қаерга кетаётганини тушуниш.
- Мавсум йўқ пайтда омон қолиш ва бунинг учун "подушка безопастности" тузиб олиш.
- иш ҳақини ҳисоблашни вақтни қисқартириш ва процессни соддалаштириш. Бошланғич холатда - 10 кун керак эди, устига устак эксель жадвалларни доимо “кичик”, “арзимаган” ва “майда чуйда” муаммолари бўлади.
- ишлаб чиқаришда таннархини тўғри ҳисоблаш.

Ишни Нимадан бошлаймиз:
Пул оқими тўғрисидаги ҳисоботни амалга оширишдан.
1. Тайёргарлик босқичи
- Категориялар каталоги ишлаб чиқилди
- учта ҳисобот формаси ишлаб чиқилди
   Биринчи ойининг охирига келиб биз CashFlow бўйича тўлиқ ҳисобот ола бошладик ва пул қаердан келиб, қаерга кетаётганини таҳлил қила бошладик.

2. Майда чуйда қилиб бизнесдан пул “тортиб” олишни тўхтатдик.
Бизнесда ҳар доим чиқимдан кўра, операцион фаолиятдан кўпроқ тушум бўлиши муҳимлиги хаммага маълум. 
Биз буни назорат қила бошладик ва тадбиркорнинг ўзи пул олиб қўйишдаги заиф томонини билиб, унга худди ўзи ўрнига ходим олгандек маош тайинладик.

3. "Хавфсизлик ёстиғи" ни шакллантирдик. Бунинг учун:
- Ойлик доимий харажатлар миқдори аниқланди.
- Материалларни сотиб олишга қанча улуш сарфланишини аниқланди.
Натижада счетлардаги пуллар ўсишни бошлади, бу бизга 2 та фондни - захира ва амортизация фондини шакллантиришга имкон берди.
Компания паст мавсумни қўшимча кредитлар жалб қилмасдан ўтказиш имкони борлигини англай бошлади.

Қадам 2. Омборлардаги заҳираларга эътибор бериш бошладик ва маҳсулот таннархини ҳисоблашни автоматлаштирдик.
Биз инвентаризацияни ҳисобга олиш ва ҳисобдан чиқариш воситасини нормативларини ишлаб чиқишни бошладик.

Албатта, вазифа осон эмас эди. Вазифа фақат инвентар жадвалини амалга ошириш эмас, балки ўртача харажат усули ёрдамида харажатларни ҳисоблаш эди.
Бизнинг фикримизча, харажатларни ҳисоблашнинг энг қулай усули, айниқса жадвалда, харажатларни ўртача ҳисоблаб чиқиш деб биламиз.
Формуласи қуидагича: (Бошдаги сумма + тушум миқдори) / (бошидаги миқдор + келган миқдори).
Материаллар каталогини унификация қилдик. (номи, ўлчов бирликлари)

2. Цехларда инвентаризация ўтказилди
Энди цехда хам, офисда хам қандай материал борлигини, қанча миқдорда эканлигини кўришадиган бўлди.
Давоми...
--------------------
Рақамларни ҳисобланг, бизнес билан шуғулланинг!
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

​​Молия соҳасида фойдани олдиндан тахмин қилиш мумкин, лекин картадек эмас.

Бугун биз янги мижоз билан Money Managerда бошқарув учетини жорий қилишни бошлаймиз.
Аммо энг қизиқарли иш йилнинг охирида кутмоқда, биз келаси йил учун ривожланиш стратегиясини тузамоқчимиз. Бунинг учун биз молиявий моделни қурамиз.

Молиявий моделда қандай саволларга жавоб олиш муҳим?
- Унда биз КПИлар ходимларни қизиқтирадими ёки бу ўзгаришлар бизнесга қандай таъсир қилиши нуқтаи назаридан кўриб чиқамиз.
- Реклама бюджетлари ва мижозлар оқимини таъминлаш учун кузатилиши керак бўлган кўрсаткичларни режалаштирамиз.
– Солиқ юкини режалаштирамиз.
 
Молиявий модел ажойиб ва ​​тезкор восита бўлиб, “Агар..” ёки “нима бўлади?” деган саволларга жавоб беради.
Сизнинг бизнесингиз гуллаб-яшнайдими ёки уни ёпиш вақти келдими ёки йўқлигини тушунишга ёрдам беради.

Молиявий модел адекват молиявий мақсадни танлашга ёрдам беради, ва унга эришиш учун етарли имкониятлар: одамлар, капитал ва ишлаб чиқариш, мавжудми ёки йўқми ўрганишга ёрдамлашади.

Доим вазиятнинг ривожланишини 3 та сценарийсини тузиш керак
- пессимистик - барча мумкин бўлган хавфлар унда амалга ошади;
- оптимистик - у барча таҳдидларни истисно қилади;
– реалистик – ўртанчи вариант, бунда фақат энг эҳтимолий хавфлар ҳисобга олинади.

Келгуси йил бюджети учун реал сценарийни асос қилиб оламиз ва бюджетлаштиришни жорий қиламиз.

Мен эса молиявий моделдан келиб чиқиб қандай қарорлар қабул қилинишини батафсил айтиб бераман!
Молиявий моделлар, айниқса, йил охирида, янги йил учун иш ва бюджетни режалаштиришингиз керак бўлганда актуал бўлади. Лекин сиз ушбу воситага мунтазам равишда қайтишингиз керак, айниқса, "Нима бўлади агар ..." деган саволлар сизнинг бошингиздан доимий ўтиб турганда.

Молиявий модел бизнес учун фолбинга ўхшайди. Бу сизнинг бизнесингиз қачон фойда олишни бошлашини, қайси кўрсаткичлар муҳимлигини ва қандай қилиб олдинга боришни кўрсатади. Унинг ёрдами билан биз ҳатто ёқимсиз вазиятлар учун ҳам режалар тузамиз.

Молиявий модел ёрдамида сиз:
– гипотезани синаб кўрасиз - масалан, янги савдо нуқтасини очишда қанча янги сотувчини ёллаш кераклигини;
- мавсумийлик, бозор ўсиши, рисклар каби кўрсаткичларни ҳисобга олган ҳолда компания фаолиятининг турли босқичларида рентабелликни ҳисоблай оласиз;
- компания олдига адекват мақсадлар қўясиз - масалан, келгуси йилда компания тушумини ўтган йилга нисбатан 30% га ошириш;
- нақд пул бўшлиқлари хавфини минималлаштириш ва учинчи томонлардан инвестицияларини жалб қилиш зарурияти нақадар актуаллигини ҳисоблаш: яаъни кредитлар, қарзлар, ўз маблағлари.

Молиявий модел универсал восита бўлиб ҳар қандай бизнес учун мос келади - кичик устахонадан йирик заводгача. Қанчалик оддий ёки мураккаб бўлмасин, мослаштирса бўлади. Аммо ҳар қандай молиявий моделда мавжуд бўлган асосий ва мажбурий блоклар мавжуд, булар:
– Савдо ва тушум воронкаси: пулни қаердан оламиз?
– Харажатлар: пул қаерга кетади.
– Амортизация, солиқлар, кредитлар: кичик тафсилотлар, лекин муҳим.
- Фойда / зарар: мақсад кўпроқ фойда олишдир!
- Нақд пул оқими: пул бизнесда қандай харакатланади.
- Баланс: молиядаги уйғунлик.

Агар сиз молиявий моделларни қандай яратишни билсангиз, сиз рақобатчиларингиздан бир неча қадам олдиндасиз. Бу шунчаки рақамлар тўплами эмас - бу бизнесни бошқаришда янги уфқларни очадиган кучли восита ва шунингдек, бизнесмен арсеналида кучли воситангизга айланиши мумкин.

Мен универсал молиявий моделни тузиш бўйича видео дарсларини ёзиб ютуб каналимга аллақачон жойлаб қўйганман. Молиявий моделлар бўйича бепул видеоларни кўриб ўз бизнесингизга жорий қилинг.

P.S: Модел учун лозим бўлган рақамлар қанчалик адекват бўлса, натижа шунча аниқ бўлади.
----------------
Рақамларни ҳисобланг, бизнес билан шуғулланинг!
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐