Рамазоннинг иккинчи кунида соғлом организмда рўй берадиган ўзгаришлар
1. Гипогликемияга мослашиш
– Биринчи кунларда организм учун энг катта ўзгариш қон шакарининг пасайишидир. Инсулин даражаси тушади, глюкагон ва кортизол ишлаб чиқарилиши ошади. Бу жараён жигардаги гликоген захираларини парчалашни фаоллаштиради.
2. Липолиз (ёғ парчаланиши) бошланади
– Гликоген камайгани учун организм энергия манбаи сифатида ёғ кислоталарини ишлата бошлайди. Бу жараён кетозга олиб борувчи дастлабки босқичдир.
3. Ошқозон-ичак тизими енгиллашади
– Кун давомида овқат ҳазм қилинмагани учун осмотик юк камаяди, ичакларда микрофлора мувозанати яхшиланади. Шунингдек, ичак перистальтикаси сусайиши мумкин, бу ич қотиш хавфини оширади.
4. Дегидратацияга мослашиш
– Танада сув йўқотилиши рўй беради. Бунинг натижасида гиповолемия (қон ҳажмининг камайиши) кузатилиши мумкин. Антидиуретик гормон (АДГ) ва альдостерон ишлаб чиқарилиши ортиб, организм сувни ушлаб қолишга ҳаракат қилади.
5. Қон босими бироз тушади
– Сув ва электролитлар камайиши сабабли гипотензия (қон босимининг тушиши) кузатилиши мумкин. Бу, айниқса, тез турганда бош айланиши ёки ҳолсизлик ҳисси билан намоён бўлиши мумкин.
6. Нейротрансмиттерлар мувозанати ўзгаради
– Биринчи кунларда дофамин ва серотонин даражаси камайиши сабабли кайфият ўзгариши, асабийлик ва бош оғриғи кузатилиши мумкин. Аммо организм бу ҳолатга мослашар экан, β-эндорфинлар ва норэпинефрин секрецияси ортиб, диққат ва онг равшанлиги ошади.
7. Гормонал ўзгаришлар
– Инсулин камайиши ва лептин (тўқлик гормони) кўпайиши ҳисобига очлик ҳисси камаяди. Кортизол даражаси бироз кўтарилиши мумкин, бу организмни стрессга мослаштиради.
1. Гипогликемияга мослашиш
– Биринчи кунларда организм учун энг катта ўзгариш қон шакарининг пасайишидир. Инсулин даражаси тушади, глюкагон ва кортизол ишлаб чиқарилиши ошади. Бу жараён жигардаги гликоген захираларини парчалашни фаоллаштиради.
2. Липолиз (ёғ парчаланиши) бошланади
– Гликоген камайгани учун организм энергия манбаи сифатида ёғ кислоталарини ишлата бошлайди. Бу жараён кетозга олиб борувчи дастлабки босқичдир.
3. Ошқозон-ичак тизими енгиллашади
– Кун давомида овқат ҳазм қилинмагани учун осмотик юк камаяди, ичакларда микрофлора мувозанати яхшиланади. Шунингдек, ичак перистальтикаси сусайиши мумкин, бу ич қотиш хавфини оширади.
4. Дегидратацияга мослашиш
– Танада сув йўқотилиши рўй беради. Бунинг натижасида гиповолемия (қон ҳажмининг камайиши) кузатилиши мумкин. Антидиуретик гормон (АДГ) ва альдостерон ишлаб чиқарилиши ортиб, организм сувни ушлаб қолишга ҳаракат қилади.
5. Қон босими бироз тушади
– Сув ва электролитлар камайиши сабабли гипотензия (қон босимининг тушиши) кузатилиши мумкин. Бу, айниқса, тез турганда бош айланиши ёки ҳолсизлик ҳисси билан намоён бўлиши мумкин.
6. Нейротрансмиттерлар мувозанати ўзгаради
– Биринчи кунларда дофамин ва серотонин даражаси камайиши сабабли кайфият ўзгариши, асабийлик ва бош оғриғи кузатилиши мумкин. Аммо организм бу ҳолатга мослашар экан, β-эндорфинлар ва норэпинефрин секрецияси ортиб, диққат ва онг равшанлиги ошади.
7. Гормонал ўзгаришлар
– Инсулин камайиши ва лептин (тўқлик гормони) кўпайиши ҳисобига очлик ҳисси камаяди. Кортизол даражаси бироз кўтарилиши мумкин, бу организмни стрессга мослаштиради.
Хулоса:
Рамазоннинг иккинчи кунида организм глюкоза танқислигига мослашиб, энергия манбаи сифатида ёғларни ишлатаркан, сув танқислиги ва қон босими пасайишига ҳам адаптация жараёни бошланади. Шунингдек, асаб тизимида ҳам физиологик ўзгаришлар кузатилиб, диққат ва руҳий барқарорлик секин-аста яхшиланиб боради