Borning postulati fizikada muhim nazariyadir, u Niels Bohr tomonidan 1913-yilda kashf etilgan atom tuzilishi va kvant mexanikasi asoslarini tushuntiradi. Borning postulati kvant nazariyasining asosiy prinsiplarini o'z ichiga oladi. Quyida uning asosiy matni va izohi keltirilgan:
1. Energiya kvantlanishi postulati
Atomdagi elektronlar faqat ma'lum bir ruxsat etilgan energetik holatlarda bo'lishi mumkin. Ushbu energetik holatlar kvant sonlari orqali aniqlanadi va uzluksiz emas, balki diskret qiymatlarga ega. Elektron ruxsat etilgan holatlarda harakatlanayotganida nurlanish yoki energiya yo'qotmaydi.
Izoh:
Bu postulat atom tuzilishini tushuntiruvchi asosiy qoidalardan biri bo'lib, elektronlarning faqat ma'lum orbitlarda harakat qilishi mumkinligini ta'kidlaydi. Bunda energiyaning uzluksiz emasligi kvantlanishning muhim belgisidir.
---
2. Nurlanish va energiya o'zgarishi postulati
Elektron bir orbitadan boshqa orbitaga o'tganda, atom elektromagnit to'lqin shaklida energiya chiqaradi yoki yutadi. Ushbu nurlanishning chastotasi quyidagi formulaga muvofiq aniqlanadi:
h \nu = |E_2 - E_1|
bu yerda:
— Planck doimiysi (),
— chiqarilayotgan yoki yutilayotgan nurlanishning chastotasi,
va — elektronning orbitaga mos energiya darajalari.
Izoh:
Bu postulat kvant mexanikasida energiyaning kvantlashgan tabiatini tasdiqlaydi. Energiya faqat ikki ruxsat etilgan holat o'rtasida farq bo'lishi mumkin.
---
Qo'shimcha izoh:
Borning postulati asosida, atom modelining yagona o'zgarishsiz holati tushuntirilgan. Ushbu nazariya keyinchalik kvant mexanikasi rivojlanishiga katta hissa qo'shdi va uning ustiga ko'plab yangi konsepsiyalar qurildi.
Agar sizga boshqa izohlar yoki formulalar haqida batafsilroq ma'lumot kerak bo'lsa, qo'shimcha savollaringizni yozing!
1. Energiya kvantlanishi postulati
Atomdagi elektronlar faqat ma'lum bir ruxsat etilgan energetik holatlarda bo'lishi mumkin. Ushbu energetik holatlar kvant sonlari orqali aniqlanadi va uzluksiz emas, balki diskret qiymatlarga ega. Elektron ruxsat etilgan holatlarda harakatlanayotganida nurlanish yoki energiya yo'qotmaydi.
Izoh:
Bu postulat atom tuzilishini tushuntiruvchi asosiy qoidalardan biri bo'lib, elektronlarning faqat ma'lum orbitlarda harakat qilishi mumkinligini ta'kidlaydi. Bunda energiyaning uzluksiz emasligi kvantlanishning muhim belgisidir.
---
2. Nurlanish va energiya o'zgarishi postulati
Elektron bir orbitadan boshqa orbitaga o'tganda, atom elektromagnit to'lqin shaklida energiya chiqaradi yoki yutadi. Ushbu nurlanishning chastotasi quyidagi formulaga muvofiq aniqlanadi:
h \nu = |E_2 - E_1|
bu yerda:
— Planck doimiysi (),
— chiqarilayotgan yoki yutilayotgan nurlanishning chastotasi,
va — elektronning orbitaga mos energiya darajalari.
Izoh:
Bu postulat kvant mexanikasida energiyaning kvantlashgan tabiatini tasdiqlaydi. Energiya faqat ikki ruxsat etilgan holat o'rtasida farq bo'lishi mumkin.
---
Qo'shimcha izoh:
Borning postulati asosida, atom modelining yagona o'zgarishsiz holati tushuntirilgan. Ushbu nazariya keyinchalik kvant mexanikasi rivojlanishiga katta hissa qo'shdi va uning ustiga ko'plab yangi konsepsiyalar qurildi.
Agar sizga boshqa izohlar yoki formulalar haqida batafsilroq ma'lumot kerak bo'lsa, qo'shimcha savollaringizni yozing!