Amuziyosi.uz | rasmiy kanal

ГУВОҲЛАРСИЗ ЎҚИЛГАН НИКОҲНИНГ ҲУКМИ
#никоҳ

❓1471-CАВОЛ: Гувоҳларсиз никоҳдан ўтганмиз. Шу никоҳимиз тўғри бўлганми? Агар нотўғри бўлган бўлса, нима йўл тутишимиз керак?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Никоҳда гувоҳларнинг бўлиши шартдир. Бу ҳақида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:
لَا نِكَاحَ إلَّا بِشُهُودٍ
   “Никоҳ фақат гувоҳлар билан дуруст бўлади” (Имом Байҳақий ривояти).
   Шунга кўра, агар никоҳ гувоҳларсиз, яъни камида икки эркак ёки бир эркак ва икки аёлнинг гувоҳлигисиз ўқилган бўлса, уни гувоҳлар ҳузурида қайтадан ўқиш лозим бўлади.
فِي مَآلِ الْفَتَاوَى لَوْ تَزَوَّجَ بِغَيْرِ شُهُودٍ ثُمَّ أَخْبَرَ الشُّهُودَ عَلَى وَجْهِ الْخَبَرِ لَا يَجُوزُ إلَّا أَنْ يُجَدِّدَ عَقْدًا بِحَضْرَتِهِمْ .
   “Маолил-Фатово китобида ёзилишича, бир киши гувоҳларсиз никоҳланса, сўнг гувоҳларга бу ҳақида хабар берса, дуруст бўлмайди. Фақат никоҳни гувоҳлар ҳузурида янгидан ўқитса, шундагина никоҳи дуруст бўлади” (“Ал-Баҳр ар-Роиқ” китоби). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

t.me/Amuziyosiuz

Олим зотга айтишди:
Фалончи осмонда қанотсиз учар экан? Олим жавоб берди: бунинг ҳеч ажабланарли ери йўқ, пашша ҳам учади. Яна дейишди: Фалончи эса, сувнинг устида юрар экан? Олим деди: Оддий ёғоч ҳам сувнинг устида сузади. Ундай бўлса, ажабланарли нима бор?-деб сўрашди. Олим деди: Одамларни орасида ахлоқ-одоб қоидаларига риоя қилиб яшаш, ёлғон гапирмаслик, ўғрилик қилмаслик, фириб бермаслик, ғийбат, хиёнат қилмаслик, бир сўз билан айтганда инсон бўлиб яшашлик ҳақиқий кароматдир.
Тасаввуфда шундай қоида бор: тўғри яшашлик қирқта кароматдан яхшироқдир.

https://t.me/Amuziyosiuz

Толқ ибн Ҳабибдан ривоят қилинади:
«Бир киши Абу Дардо розияллоҳу анҳунинг олдларига келиб: «Эй Абу Дардо, уйингиз ёниб кетди», деди. Абу Дардо эса: «Аллоҳ азза ва жалла бундай қилиши мумкин эмас. Чунки мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан бир нечта калимани эшитганман. Ким уларни кундузи айтса, кеч киргунича унга бирор мусибат етмайди. Ким уларни кечки пайт айтса, тонг отгунича унга бирор мусибат етмайди, деганлар. У дуо қуйидагича:

اللهُمَّ أَنْتَ رَبِّي لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ عَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَأَنْتَ رَبُّ العَرْشِ العَظِيمِ، مَا شَاءَ اللهُ كَانَ وَمَا لَمْ يَشَأْ لَمْ يَكُنْ، أَعْلَمُ أَنَّ اللهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللهَ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا. اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ نَفْسِي وَمِنْ شَرِّ كُلِّ دَابَّةٍ أَنْتَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا إِنَّ رَبِّي عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ

«Аллоҳумма анта роббий, лаа илаҳа илла анта ъалайка таваккалту ва анта роббул ъаршил ъазийм. Машааллоҳу каана ва маа лам йаша лам якун. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳи ъалиййил ъазийм. Аъламу анналлоҳа ъала кулли шайин қодийр ва анналлоҳа қод аҳато бикулли шайин ъилма. Аллоҳумма инний аъузу бика мин шарри нафсий ва мин шарри кулли даббатин анта aхизун бинaсийатиҳа, инна роббий ъала сиротим мустақийм».

(Маъноси: Аллоҳим, Сен парвардигоримсан. Сендан бошқа илоҳ йўқ. Сенга таваккал қилдим. Сен улуғ арш Раббидирсан. Сен хоҳлаган нарса бўлади, хоҳламаганинг бўлмайди. Улуғ ва олий Аллоҳдан бошқада ўзгартириш ва қувват йўқ. Албатта, Аллоҳ ҳар бир нарсага қодир эканини биламан. Албатта, Аллоҳ ҳар бир нарсани илми билан иҳота қилгандир. Эй Раббим, нафсимнинг ёмонлигидан ва пешонасидан тутадиганинг ҳар бир ҳайвоннинг ёмонлигидан Сенинг номинг ила паноҳ тилайман. Албатта, эй Раббим, Сенинг йўлинг тўғри йўлдир.)

Ибн Сунний ривоятлари.

t.me/Amuziyosiuz

Kim har kuni tong otganida va kech kirganida...

Abu Dardo roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
"Kim har kuni tong otganida va kech kirganida:

حَسْبِيَ اللهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ العَرْشِ العَظِيمِ

"Hasbiyallohu laa ilaha illa huva ’alayhi tavakkaltu va huva robbul ’arshil ’aziym" (Alloh menga kifoya qiladi. Undan boshqa iloh yo‘q. Unga tavakkal qildim. U ulug‘ arshning Rabbidir), deb yetti marta aytsa, uning dunyo va oxiratdagi muhim ishlarida Allohning O‘zi kifoya qiladi", dedilar.

Ibn Sunniy rivoyatlari.


t.me/Amuziyosiuz

ИСЛОМДА МУЧАЛЛАРНИНГ ҲУКМИ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Исломда йилларни мучаллари орқали ҳисоблаш гуноҳми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Йилларни мучаллар билан ҳисоблаш гуноҳ эмас. Чунки одамлар дунё ишларида шариатга хилоф бўлмаган ўринларда ўз ихтиёрларига қўйилган. Йилларни ҳисоблашнинг турлари кўп, мучал билан ҳисоблаш ҳам шулардан бири. Лекин мучаллар билан фол очилса ёки башорат қилинса, бу катта гуноҳга айланади. Тавфиқ Аллоҳдан.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
t.me/Amuziyosiuz

БИР НАМОЗНИ ЎҚИЁТГАНИДА ИККИНЧИ НАМОЗНИНГ ВАҚТИ КИРИШИ
#намоз

❓1470-CАВОЛ: Мен пешин намозини уйда ўқиётган эдим. Тўртинчи ракатида асрга азон айтилди. Ўқиган пешин намозим дурустми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳа, ўқиган пешин намозингиз дуруст, уни қайта ўқилмайди. Бу ҳақида Имом Қўҳистоний шундай зикр қилганлар:
"أَنَّ الْوَقْتَ لَوْ خَرَجَ فِي خِلَالِ الْوَقْتِيَّةِ لَمْ تَفْسُدْ وَ هُوَ الْأَصَحُّ وَ هُوَ أَدَاءٌ لَا قَضَاءٌ وَ هُوَ الْأَصَحُّ كَمَا فِي قَضَاءِ الزَّاهِدِي. وَ يُسْتَثْنَي مِنْ ذَلِكَ خُرُوجُ وَقْتِ الْفَجْرِ فَإنَّهُ مُفْسِدٌ"
   “Вақтлик намозни ўқиётганида, ушбу намознинг вақти чиқиб кетса, намози бузилмайди. Энг тўғри гап шудир. Мазкур намоз адо, яъни ўз вақтида ўқилган бўлади, қазо ҳисобланмайди. Энг саҳиҳ гап шудир. “Зоҳидий”нинг қазо бобида ҳам шундай зикр қилинган. Аммо бундан бомдодни ўқиётганида, унинг вақти чиқиши истисно қилинади. Чунки у (бомдод вақтининг чиқиши) намозни бузувчидир” (“Жомеур-румуз” китоби).
   Демак, бир фарз намозини ўқиётганида, ушбу намознинг вақти чиқса, намоз бузилмайди. Чунки иккинчи фарз намозининг вақти киради. Масалан: пешинни ўқиётганида, асрга азон айтилса, пешиннинг вақти чиқиши билан асрнинг вақти киради. Шунингдек, асрнинг вақти чиқиши билан, шомнинг вақти киради, шомнинг вақти чиқиши билан, хуфтоннинг вақти киради. Шунга кўра, намозни бир фарз намозининг вақтида бошлаб, иккинчи фарз намозининг вақтида тугатган бўлади. Шунинг учун унинг намози дуруст ва адо, яъни ўз вақтида ўқилган бўлади. Фақат бомдод намози бундан мустасно. Чунки бомдоднинг вақти чиққанидан кейин пешиннинг вақти кирмайди. Шунинг учун бомдодни ўқиётганида, қуёш чиқиб қолса, унинг намози бузилади ва қазосини ўқиш вожиб бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

t.me/Amuziyosiuz

Қутуб Аҳмад Бадавий раҳимаҳуллоҳнинг ўз шогирди Абдул Олга қилган ўнта насиҳати:

1.  Эй Абдул Ол, тунда туриб ҳузури қалб ила ўқилган бир ракъат нафл намоз кундуз куни ўқилган минг ракъат нафл намоздан яхшироқдир.
2.  Эй Абдул Ол, очларни тўйдир, яланғочларга кийим кийдир, етимларнинг бошини сила, ийманиб сўрамайдиган фақирларга эҳсон-садақа қил.
3.  Эй Абдул Ол, дунёга муҳаббат қўйишдан ўзингни сақла! Чунки, у сирка асални бузганидек, амални бузади. Зеро, дунёнинг муҳаббати билан Аллоҳга бўлган муҳаббат битта қалбда жам бўлмайди.
4.  Эй Абдул Ол, кўп зикр қилишга одатлан! Раббинг сени ғофиллар қаторида кўришидан ўзингни сақла.
5.  Эй Абдул Ол, бизнинг тариқатимиз Қуръон ва суннатга, садоқат ва вафога, озорларга сабр қилиш ва аҳду паймонни асрашга асосланган.
6.  Эй Абдул Ол, бирор кишининг мусибатидан қувонма, ғийбат ва чақимчилик қилма, сенга озор берган кишига азият етказма, зулм қилганни авф эт, ёмонлик қилганга яхшилик қил, маҳрум қилганга бер.
7.  Эй Абдул Ол, сен Аллоҳга етишиш йўлида юрганларнинг ичида энг садоқатлиси ким эканлигини биласанми? У бирор кимсадан нарса сўрамайдиган, агар берилса шукр қиладиган, берилмаса Аллоҳнинг ҳукмига сабр қиладиган, Китоб ва суннатга амал қиладиган кишидир.
8.  Эй Абдул Ол, кимнинг илми бўлмаса унинг на дунёда ва на охиратда қадр-қиммати бўлмайди. Кимда ҳалимлик бўлмаса, унинг илмидан фойда бўлмайди. Ким халойиққа нисбатан шафқатли бўлмаса, Аллоҳ таолонинг ҳузурида шафоат топмайди. Кимнинг сабри бўлмаса, ишида унум бўлмайди. Кимнинг тақвоси бўлмаса, Аллоҳнинг ҳузурида мартаба топмайди. Ким мана шуларнинг ҳаммасидан маҳрум бўлса, жаннатдан насибаси бўлмайди, илло Аллоҳ раҳм қилганларгина бундан мустаснодир.
9.  Эй Абдул Ол, агар сен Аллоҳ ва Унинг Расулининг наздида мақоминг юксак бўлишини истасанг ўзингга ҳалимлик ва ҳусни хулқни лозим тут.
10.   Эй Абдул Ол, сен ҳар нафасингда Аллоҳга тавба қил ва Унга истиғфор айт. Зотан, қайси нафасингда вафот этишингни билмайсан.

https://t.me/Amuziyosiuz

Абдуллоҳ ибн Ҳубайб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Биз зулматли ёмғирли кечада Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам намоз ўқиб беришлари учун у зотни ахтариб кўчага чиқдик. У зотни топганимизда, «Айт», дедилар. Мен ҳеч бир нарса айта олмадим. Сўнгра яна: «Айт», дедилар. Мен ҳеч нарса айта олмадим. Сўнгра яна: «Айт», дедилар. Мен: «Эй Расулуллоҳ, нимани айтаман?» дедим. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

قُلْ هُوَ اللهُ أحَدٌ... قُلْ أعُوذُ بِرَبِّ الفَلَقِ... قُلْ أعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ...

«Қул ҳуваллоҳу аҳад», «Қул аъузу бироббил фалақ», «Қул аъузу бироббиннас» сураларини кечки пайт ва эрталаб уч мартадан айтсанг, сенга ҳар бир нарсада кифоя қилади», дедилар».

Абу Довуд, Термизий ва Насаийлар ривояти.

t.me/Amuziyosiuz

АРШНИНГ СОЯСИДА БИР КИШИНИ КЎРДИМ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Мусо алайҳиссалом Аршнинг соясида бир кишини кўрдилар ва:
— Бу ким? деб сўрадилар.

Аллоҳ таоло:
— Сенга унинг кимлигини айтмайман, аммо ундаги учта сифатни айтаман:
1. У Аллоҳнинг одамларга берган неъматларига ҳасад қилмасди.
2. Ота-онасига осий бўлмасди.
3. Чақимчилик қилиб юрмасди.

(Имом Байҳақий ва Саъид ибн Мансур ривоят қилганлар).

t.me/Amuziyosiuz

Kim har kuni tong otganida va kech kirganida...

Abu Dardo roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
"Kim har kuni tong otganida va kech kirganida:

حَسْبِيَ اللهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ العَرْشِ العَظِيمِ

"Hasbiyallohu laa ilaha illa huva ’alayhi tavakkaltu va huva robbul ’arshil ’aziym" (Alloh menga kifoya qiladi. Undan boshqa iloh yo‘q. Unga tavakkal qildim. U ulug‘ arshning Rabbidir), deb yetti marta aytsa, uning dunyo va oxiratdagi muhim ishlarida Allohning O‘zi kifoya qiladi", dedilar.

Ibn Sunniy rivoyatlari.


t.me/Amuziyosiuz

ҚАБРДАГИ САВОЛ-ЖАВОБ ҚАЙСИ ТИЛДА БЎЛАДИ?
#савдо

❓1469-CАВОЛ: Қабрда савол-жавоб қайси тилда бўлади? Баъзилар араб тили дейишди. Шунга кўра вафот этган киши араб тилини тушунмасачи?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Қабрда бўладиган савол-жавоблар бизга нисбатан ғайб бўлиб, савол-жавоблар муайян тилда бўлиши ҳақида бирор оят ва ҳадисда очиқ айтилмаган. Шунинг учун бу борада баҳс-мунозаралардан тилни тийишимиз мақсадга мувофиқ бўлади. Бу билан машғул бўлиш кишининг дини ва дунёси учун ҳеч қандай фойда келтирмайди. Албатта, ҳар бир қавмга ўзининг тилидан пайғамбар юборган Ҳаким зот бўлмиш – Аллоҳ таоло қабрда ҳам бандани ноқулай ҳолга солиб қўймайди.
   Биз билишимиз лозим бўлаган нарса – қабрда киши айрим саволлар билан имтиҳон қилиниши ва саволлар берилиши ҳақ ва ростдир. Зеро, бу борада кўплаб ҳадислар нақл қилинган. Жумладан, Усмон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда айтилишича, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам қачон маййитнинг дафнидан фориғ бўлсалар қабр устига келиб:
استغفروا لأخيكم ، و سَلوا له التثبيتَ ، فإنَّه الآنَ يُسألُ
   “Биродарингиз учун истиғфор айтинг. Унга сабот сўранг. Чунки ҳозир у сўралади”, дер эдилар (Имом Абу Довуд ва Имом Баззор ривоят қилишган).
   Аммо ушбу савол-жавоб айнан қайси тилда бўлиши маълум эмас. Шуниси аниқки, у ердаги саволлар банда тушунадиган ва англайдиган ҳолатда бўлади. Шунинг учун ҳам Аллома Ибн Ҳажар раҳимаҳуллоҳ:
وَيُحْتَمَلُ مَعَ ذَلِكَ أَنْ يَكُونَ خِطَابُ كُلِّ أَحَدٍ بِلِسَانِهِ
   “Ҳар кимга ўзининг тилида хитоб қилиниши эҳтимоли бор” деганлар (“Ал-имтаъ бил-арбаин ал-мутабайинатис-самоъ” китоби).
   Тавфиқ Аллоҳдан.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

t.me/Amuziyosiuz

МУЧАЛ ЁШИДА ЭҲСОН ҚИЛИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Яқинда бир танишимдан эшитиб қолдим, ўғлининг мучал ёшида кимгадир сарпо ёки бош оёқ сарпога лойиқ пул, бериб эҳсон қилиш керак экан. Шу тўғрими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Динимизда фарзанд мучал ёшига етганида кимгадир эҳсон қилиши шарт, деган кўрсатма йўқ. Чунки шариатда ихтиёрий эҳсонлар учун қатъий бир вақт белгилаб берилмаган. Киши имкониятига қараб қачон бўлса ҳам эҳсон қилиши савобли ишдир. Зеро ҳадиси қудсийда шундай дейилади:
قالَ اللَّهُ تَبارَكَ وتَعالَى: يا ابْنَ آدَمَ أنْفِقْ أُنْفِقْ عَلَيْكَ
   “Аллоҳ табарока ва таоло айтди: “Эй, Одам боласи! Инфоқ-эҳсон қилгин, мен ҳам сенга инфоқ қиламан...”” (Имом Муслим ривояти). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

t.me/Amuziyosiuz

ЁМОНЛИКНИ ГЎЗАЛ МУОМАЛА БИЛАН ДАФ ҚИЛИНГ!

Пайғамбаримиз алайҳиссаломга Абу Жаҳл кўп азият берарди. Шунинг учун у зот Абу Жаҳлдан нафратланиб, уни кўришни истамайдилар. Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз алайҳиссаломга уни кечиришни ва афв этишни буюрди:
«Сиз (ёмонликни) гўзалроқ (муомала) билан даф қилинг! (Шунда) бирдан сиз билан ўрталарингизда адоват бўлган кимса қайноқ (қалин) дўстдек бўлиб қолур».

“Тафсири Насафий”да бундай дейилади: “Яхшилик ва ёмонлик бир-бирига зиддир. Сиз ёмонликни яхшироқ нарса билан даф қилинг. Яъни, душманни кечириш яхшилик бўлса, унга лутф эҳсон айлашингиз ундан-да яхшироқ бўлади”.

Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтади: “Ғазаб келганида сабрли ва ҳалим бўлиш ёмонлик қилган кишини афв этишдир”.

Имом Мужоҳид раҳимаҳуллоҳ оят тафсирида бундай деган: “Ёмон кўрган киши билан учрашганида салом бериш, рўбарў келса, қўл бериб кўришиш ёмонликни гўзалроқ муомала билан даф этишдир”.

Ёмонликни гўзал муомала билан даф қилсангиз, сизга адовати бўлган кимса яқин дўст бўлиб қолади. «Унга фақат сабрли зотларгина эришурлар, унга фақат улуғ насиба эгасигина эришур».

Яхши сўз ва чиройли муомала билан ёмонликни даф этиш фазилати охиратда буюк насибаси бор бандаларгагина берилади. Ибн Аббос розияллоҳу анҳу “улуғ насиба”дан мурод савобдир, деган.

📚“Мўминларга шифо ва раҳмат”дан.

t.me/Amuziyosiuz

Бир куни Вакиънинг ҳузурида бир киши: Абу Ҳанифа хато қилган, деб қолди. Унга жавобан Вакиъ раҳимаҳуллоҳ: Абу Ҳанифа қандай қилиб хато қилиши мумкин, аҳир унинг ёнида Абу Юсуф ва Муҳаммаддек буюк фақиҳлар бўлса, кўплаб муҳаддис олимлар, араб тили билимдонлари бўлса, Фузайл ва Довуд Тоий каби зуҳду тақво соҳиблари бўлса!? Атрофида шундай улуғ зотлар тўпланган киши хато қилиши мумкинми? Агар хато қилганида ҳам улар уни тўғри ва ҳақ йўлга йўллаб турган бўлар эдилар.
Аллома Саъийд Ҳава айтадилар: бизлар ижтиҳод кишиларини гуноҳлардан маъсум зотлар демаймиз. Лекин, улар бизнинг замонамиздаги мужтаҳидликни даъво қилаётганлардан кўра ҳақ йўлда бўлганлар, деб айтамиз. Улар илм жиҳатидан ҳам, тақво жиҳатидан ҳам, араб тилини билишда ҳам устунроқ бўлганлар, саҳобаларга яқин даврда яшаганликлари учун, ўша даврнинг ҳолатини, ихтилофларнинг сабабини яхшироқ билганлар.
Агар бирор кимса: биз мазҳаббошиларнинг гапларидан ташқарига чиқмаймиз, лекин уларнинг гапларидан энг кучлисини танлаб оламиз деса, унга айтадиган гапимиз шуки: Сен бу гапинг билан ўзингни улардан олимроқман демоқдасан, сен уларни ўртасига ўзингни қози мансабига қўйиб, уларни ўртасидаги ихтилофга гўё ечим топдим, демоқдасан. Шуни билгинки, уларнинг қай бирларининг фикри кучли эканлигини ажратиш фақат ўшалардек илмга эга бўлганларнинг ҳаққи. Ҳозирги даврда эса, ундай кишиларни борлиги амри маҳол.

https://t.me/Amuziyosiuz

Кўринмайдиган, аммо ҳамма ҳидлаб баҳра оладиган атирдек бўлинг

Абдуллоҳ ибн Муборак раҳимаҳуллоҳ ҳеч ким билмаслиги учун тунда кўчага чиқиб фақир одамларнинг уйларига озуқа тарқатиб чиқар эдилар. Эрталаб тонгда эшикларини очган фақирлар уйлари олдига қўйилган озуқаларни кўриб ҳайрон бўлишар ва буни ким келтирганини билолмай ғойибидан етказгани учун Аллоҳга шукрона қилиб оилалари билан баҳам кўришар эди. Қачонки, Ибн Муборак вафот этганларида хонадонларига озуқалар келмай қолган фақирлар одамларга кўринмайдиган, аммо ҳамма баҳраманд бўлаётган атир Абдуллоҳ ибн Муборак эканликларини билдилар.
Зикр қилишларича, Абдуллоҳ ибн Муборак Тарсусга қўп қатнар эдилар. У ерга борганларида бир хонақоҳга қўниб, ўша ерда қолар эдилар. У ерда бир йигит бўлиб, у Ибн Муборакнинг хизматларини қилиб турар, у кишидан озми-кўпми илм олиб турар эди. Тарсусга сафарларининг бирида хонақоҳда хизматчи йигит кўринмай қолди. Суриштириб билсалар қарздорлиги учун қамалиб қолган экан. Неча пул қарзи бор экан?-деб сўрадилар. Ўн минг дирҳам қарзи бор экан, дейишди. Шундан кейин суриштириб ҳақдор кишини топдилар ва йигитнинг ўн минг динор қарзини тўлаб бердилар ва йигитни қамоқдан чиқариб юборишини сўрадилар. Аммо, қарзини тўлаб берганликлари ҳақида ҳеч қачон ҳеч кимга айтмаслиги учун қасам ичтириб олдилар. Эртаси куни йигит қамоқдан чиқди. Унга Абдуллоҳ ибн Муборак келганлиги ва унинг ҳақида сўраганликларини айтишди. Йигит Абдуллоҳ ибн Муборакнинг ҳузурларига борди. Ибн Муборак: ҳа йигит, кўринмай қолдинг, қаерларда юрибсан?-деб сўрадилар. Йигит: Бировдан қарзим бор эди, шунинг учун қамалиб қолган эдим, деди. Қамоқдан қандай қилиб чиқдинг?-деб сўрадилар. Йигит: айтишларича бир киши келиб қарзимни тўлаб берибди, аммо кимлигини айтишмади. Шунинг учун қамоқдан қўйиб юборишди, деди. Ибн Муборак: Аллоҳга ҳамд айт, қарзингни адо этадиган кишини юборибди, дедилар. То вафот этгунларича ўша киши қасамига содиқ қолиб бу воқеани ҳеч кимга айтмаган экан.

“Аҳли сунна валжамоа уламоларидан Абдуллоҳ ибн Муборак” китобидан – Муҳаммад ибн Матор Аз-Заҳроний

https://t.me/Amuziyosiuz

#Ҳадис
Абдуллоҳ ибн Ҳубайб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Биз зулматли ёмғирли кечада Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам намоз ўқиб беришлари учун у зотни ахтариб кўчага чиқдик. У зотни топганимизда, «Айт», дедилар. Мен ҳеч бир нарса айта олмадим. Сўнгра яна: «Айт», дедилар. Мен ҳеч нарса айта олмадим. Сўнгра яна: «Айт», дедилар. Мен: «Эй Расулуллоҳ, нимани айтаман?» дедим. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

قُلْ هُوَ اللهُ أحَدٌ... قُلْ أعُوذُ بِرَبِّ الفَلَقِ... قُلْ أعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ...

«Қул ҳуваллоҳу аҳад», «Қул аъузу бироббил фалақ», «Қул аъузу бироббиннас» сураларини кечки пайт ва эрталаб уч мартадан айтсанг, сенга ҳар бир нарсада кифоя қилади», дедилар».

Абу Довуд, Термизий ва Насаийлар ривояти.


t.me/Amuziyosiuz

​​НАСИЯГА СОТГАН НАРСАСИНИ АРЗОНРОҚҚА ҚАЙТА СОТИБ ОЛИШНИНГ ҲУКМИ
#савдо

❓1468-CАВОЛ: Бир одам машинасини 1 йилда бўлиб тўлашга 17 мингга сотди. Харидор маълум муддатдан кейин ўша машинани бозорга олиб чиқиб, 12 мингга сота олмабди. Кейин ўша машинани биринчи сотган одам ўзи қайта савдо қилиб, нақдга 12 мингга сотиб олибди. Шу савдо шаръан тўғри бўлганми? Агар тўғри бўлмаган бўлса, булар қандай йўл тутишлари керак?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Бундай савдо дуруст эмас. Чунки бундай ҳолатда харидор ҳеч нарсага эга бўлмасдан қарздор бўлиб қолмоқда. Бу ҳақда Аллома Ҳаскафий шундай деганлар:
(و) فسد (شراء ما باع بنفسه أو بوكيله ) من الذي اشتراه ( بالأقل ) من قدر الثمن الأول ( قبل نقد ) كل (الثمن) الأول. صورته: باع شيئا بعشرة ولم يقبض الثمن ثم شراه بخمسة لم يجز
   “Киши ўзи ёки вакили сотган нарсанинг пулини тўлиқ олмасдан аввал харидордан аввалги нархдан арзонга сотиб олиши – шаръан фосид савдодир (яъни, жоиз эмас). Бундай савдонинг кўриниши: Сотувчи 10 га бир нарса сотди ва пулини қўлига олмади. Кейин уни 5 га ўзи қайтиб сотиб олса, жоиз эмас” (“Дуррул-мухтор” китоби).
   Демак, сотувчи сотган нарсасини ҳамма пулини олишидан аввал  уни арзонроққа сотиб олиши жоиз эмас ва бундай савдони бузиш лозим бўлади. Лекин, сотувчи насияга сотган нарсасини аввалги нархда ёки ундан кўпроқ нархга сотиб олиши жоиз.
   Шуни ҳам қўшимча қилиш жоизки, мазкур савдо кўринишида агар маҳсулот харидорнинг мулкидан чиқиб, яна янги мулк бўлиб қайтиб келса: масалан, учинчи шахсга сотса ва савдони бекор қилиб қайтариб олса, ёки учинчи шахс ўша маҳсулотни сотиб олгандан кейин унга совға қилса, ана ўшанда аввалги сотувчи аввалги нархидан озроғига қайта сотиб олиши мумкин бўлади. Бу ҳақда Аллома Ибн Нужайм шундай дейдилар:
ولو خرج المبيع عن ملك المشتري ثم عاد إليه فإن عاد إليه بحكم ملك جديد كالإقالة قبل القبض أو بعده أو بالشراء أو الهبة أو بالميراث فشراء البائع منه بالأقل جائز،
   яъни: “Агар товар харидорнинг мулкидан чиқиб, янги мулк ҳукмида ўзига яна қайтиб келса, масалан савдони бекор қилиш билан қайтса (бунда қабздан олдин ёки кейин бўлишнинг аҳамияти йўқ) ёки кимгадир сотиб, яна қайтиб сотиб олса, ёки кимдандир совға сифатида қабул қилиб олса ёхуд мерос орқали қайтиб келса, харидордан ўша маҳсулотнинг биринчи эгаси аввалги нархидан озига сотиб олиши жоиз бўлади” (“Ал-Баҳрур-роиқ” китоби).
   Хулоса қилиб айтганда, саволда сўралган масалада иккинчи савдони бузиш лозим бўлади. Бунинг ечими сифатида ўша машинани бозорда аввалги эгасидан бошқа одамга сотиб, ундан тушган пулни биринчи савдодан юзага келган муддатли қарзни тўлаш ва қолган суммани келишилган муддатда бўлиб тўлаш мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.


t.me/Amuziyosiuz

Одам учта нарсанинг қадрини доим кечикиб билади. Ёшлик. Соғлиқ. Тинчлик. 

Дўстни хўрлаш — гуноҳ. Умр йўлдошини хўрлаш юз ҳисса гуноҳ. Ота-онани хўрлаш минг ҳисса гуноҳ. Гўдакни хўрлаш - чексиз гуноҳ.... Иш кўплиги-ю, вақт йўқлигидан нолиманг. Вақт кўплиги-ю, иш йўқлигидан қўрқинг. Одамни абгор қиладиган нарса бекорчилик. Ҳатто булбул ҳам бола очганидан кейин сайрашни бас қилиб, полапонларига емиш ташийди. Эрталаб турганингда, кундузи юрганингда, кечаси ухлаганингда ҳеч қаеринг оғримаса, шунинг ўзи бахт! Ақл билан мансабга эришиш мумкин. Мансаб билан ақлга эришиб бўлмайди. Дунёда мукаммал нарса йўқ. Ҳатто Муҳаббат деб аталмиш олий туйғуда ҳам адолатсизлик бор. Ким қаттикроқ севса, ўша кўпроқ изтироб чекади. Инсоннинг баҳоси бу дунёда ўзи олгани билан эмас, ўзидан қолгани билан белгиланади.

Ўткир Ҳошимов.

t.me/Amuziyosiuz

“НИМА УЧУН АЛЛОҲГА ҲАМД АЙТИШИМ КЕРАК?!”

Осмонлару ерни Яратган Зотнинг қаршисига маъсиятлар ила чиқа кўрманг, ғазабига тоқатингиз, иқобига сабрингиз ва азобига қудратингиз етмайди.

Доктор Абдул Муҳсин Аҳмад ўзининг бир қариндоши билан бўлган воқеани айтиб берди. Воқеага кўра бир йигит укасига доим “Аллоҳга ҳамд айтгин” деса, укаси: “Нима учун Аллоҳга ҳамд айтишим керак? – дер, Яратганга бўйин эггиси келмасди.

Ахир унинг бу гапини оламлар Рабби бўлган Зот эшитиб турибди! Аллоҳ уни икки оёғи билан юрғизиб қўйибди, қанча одамлар юра олишмайди. Неча-неча инсонлар кўриш неъматидан мосуво бўлганида, унинг кўзлари кўриб турибди.

Вақт ўтиб йигит автоҳалокатга учрайди. Унинг аъзолари қаттиқ шикастланади. Операциядан сўнг доктор Абдул Муҳсин Аҳмад уни бир умр ногирон бўлиб қолганлигини, танасининг ярми ишламаслигини, аниқроғи, бир ўлимдан қолганлигини айтади.

Аллоҳ буюк! Унинг неъматлари чексиз. Биз бандалар доим шукрда бўлмоғимиз лозим. Зеро, Аллоҳ таоло айтади: «...Албатта, Унинг ушлаши аламли ва шиддатлидир» (Ҳуд сураси, 102-оят.).

Тасаввур қилинг, борди-ю, сиз дўзахийлардан бўлсангиз, у ердаги азобга чидай оласизми?! Албатта, йўқ.

Шундай экан Аллоҳга тавба қилинг! У Зотга хуш келмайдиган ишлардан қайтинг. Солиҳ амаллар ила Раббингизга яқинлашинг. Аллоҳ берган неъматларга шукр қилинг. Гуноҳ ва маъсиятнинг кичиклигига қараманг. Аллоҳнинг буюклигини назарингиздан қочирманг.

Аллоҳ буюк! У Зот сизни кутилмаганда ушламасидан аввал қалбингизни қўрқув ила тўлдиринг. Қазоингиз яқинлашмасидан аввал покланинг. Ўлим келгандаги пушаймондан наф йўқ ва бунинг учун имкон берилмас...

Ҳассон Шамсий ПОШО,
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” китобидан.

t.me/Amuziyosiuz

Тикувчи ва набира ҳақида ҳикоя

Қадим замонда бир тикувчи бўлган экан. У ўз ҳамқишлоқларига бир-биридан чиройли кийимлар тикиб берар экан. Тикувчининг кичик ёшдаги бир набираси бўлиб, у жуда зийрак, ҳаракатчан бола экан. У доимо бобосининг ёнида юриб, унинг ишларига қарашар, ҳар бир қилаётган ишини диққат ва этибор билан кузатиб борар экан.
Кунларнинг бирида тикувчи набирасига бир ҳикматни таълим бермоқ истабди. Катта ҳажмдаги бир матони келтириб, қайчи билан уни кесиб майда-майда бўлакларга бўлибди. Сўнгра қайчини бир чеккага улоқтирибди. Шундан кейин тикувчи игна олиб келибди ва у билан кичик-кичик бўлакларга бўлинган мато парчаларини бир-бирига улаб тика бошлабди. Натижада чиройли бир кийим пайдо бўлибди. Кийимни тикиб бўлгач, игнани бошидаги салласининг бир чеккасига санчиб қўйибди.
Буни кузатиб турган зийрак набира бобосидан сўрабди: Бобо нима учун матони кесиб, парчалаб бўлганингиздан кейин қимматбаҳо қайчингизни ерга улоқтирдингиз, аммо тикиб бўлганингиздан кейин бир чақа турадиган игнани бошингиздаги саллангизга санчиб қўйдингиз?
Тикувчи бобоси жавоб берди: Эй, набирагинам, агар эътибор берган бўлсанг, қайчи бутун бир матони парча-парча қилиб бўлиб ташлади. Аммо, кичкинагина инга ўша парчаларни бир-бирига улаб чиройли кийим тикди. Бундан шундай хулоса олиш мумкинки, одамлар орасида шундай кишилар бўладики, улар бутун бир жамиятни ўртасига фитна уруғини сочиб, уларни бир-биридан айриб ташлайди, жамиятни парчалаб юборади. Ана ундай кишиларнинг ўрни оёқ остида, улар шунга муносиб. Аммо, одамларни бирлаштириш, уларни ҳамжиҳат қилиш йўлида саъй-ҳаракат қиладиган кишилар доимо ардоқланади, уларни бошингга кўратсанг арзийди. Сен ҳам доимо одамларни бир-бирига дўст, аҳил-иноқ қиладиган кишилардан бўлгин, деди.

https://t.me/Amuziyosiuz