Oliy sud sudyalar uchun nuqta qo‘yib beribdi
Begona shaxs sizga tegishli uyda yashasa va uni uyingizdan chiqarib tashlolmasangiz, sudga bersez sud rad qilib tursa, kulgili holat bo‘ladi a? Mana oxiri Oliy sud 2024 yil uchun obzorlari va tushuntirishlarida bu haqida toʻxtalibdi.
Tushuntirishdagi keys quyidagicha:
“Da’vogar “T.B.” fuqarolik ishlari bo‘yicha Xo‘jaobod tumanlararo sudiga kiritgan da’vo arizasida javobgarlar “М.Х.”, “Х.Х.” va “D.X.”ni o‘ziga tegishli uy-joydan majburiy tartibda ko‘chirishni so‘ragan.
Andijon viloyat sudi fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati apellatsiya instansiyasining 2023 yil 20 fevraldagi ajrimi bilan o‘zgarishsiz qoldirilgan fuqarolik ishlari bo‘yicha Xo‘jaobod tumanlararo sudining 2023 yil 25 dekabrdagi hal qiluv qaroriga ko‘ra, da’vo talabi rad qilingan.
Andijon viloyat sudi fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati taftish instansiyasining 2024 yil 8 apreldagi ajrimi bilan sud qarori qisman bekor qilinib, javobgar “Х.Х.”ni uydan ko‘chirish haqida yangi hal qiluv qarori
qabul qilingan.
Sud hujjatlarining qolgan qismi o‘zgarishsiz qoldirilgan. Sud bunday xulosaga kelishda javobgar “D.X.” dastlabki mulkdor “U.А”ning roziligi bilan uyga kiritilganligi va yashab kelayotganligiga, unda turar joydan foydalanish huquqi shakllangan hisoblanishiga va Uy-joy kodeksining 32-moddasi hamda Fuqarolik kodeksining 184-moddasiga asoslangan.
Oliy sud sudlov hay’ati “D.X.”ni ko‘chirishni rad qilish haqidagi quyi instansiya sudlarining xulosalari bilan quyidagilarga asosan kelishmagan.
Xususan, da’vogar “T.B.” 2023 yil 19 apreldagi notarial tartibda rasmiylashtirilgan oldi-sotdi shartnomasiga asosan nizoli uy-joyni “U.А”dan sotib olgan bo‘lib, javobgar “D.X.” Migratsiya va fuqarolikni rasmiylashtirish boshqarmasidan olingan ma’lumotga ko‘ra, 2022 yil 27 yanvarda nizodagi xonadon ro‘yxatidan o‘chirilgan. Qolaversa, Uy-joy kodeksining 32-moddasi talabiga ko‘ra, javobgar “D.X.” uy mulkdori “T.B.”ning oila a’zosi hisoblanmaydi va mulkdor bilan umumiy xo‘jalik yuritib, doimiy yashamagan, uy ro‘yxatida ham turmaydi, yangi mulkdor bilan o‘rtalarida turar joydan foydalanish yuzasidan kelishuv ham mavjud emas.
Mazkur holatlar va mulkdor o‘zining mulk huquqini, kim tomonidan bo‘lmasin, har qanday buzishni bartaraf etishni talab qilishga haqli ekanligiga (FK 164-modda) asoslanib, Oliy sud sudlov hay’ati 2024 yil 29 iyuldagi ajrimi bilan sud hujjatlarini qisman bekor qilib, javobgar “D.X.”ni ham uydan ko‘chirish haqida yangi qaror qabul qilgan”.
Mana shu qoidani barcha sudlar tushunib olishi kerak. Mulkdor o‘z mulkidan o‘zi xohlaganicha foydalanadi, egalik qiladi, tasarruf qiladi. FK 184 (universal huquqiy vorislik)ni bu masalaga aloqasi yo‘q.
👉 @yurist_turdimurotov
Begona shaxs sizga tegishli uyda yashasa va uni uyingizdan chiqarib tashlolmasangiz, sudga bersez sud rad qilib tursa, kulgili holat bo‘ladi a? Mana oxiri Oliy sud 2024 yil uchun obzorlari va tushuntirishlarida bu haqida toʻxtalibdi.
Tushuntirishdagi keys quyidagicha:
“Da’vogar “T.B.” fuqarolik ishlari bo‘yicha Xo‘jaobod tumanlararo sudiga kiritgan da’vo arizasida javobgarlar “М.Х.”, “Х.Х.” va “D.X.”ni o‘ziga tegishli uy-joydan majburiy tartibda ko‘chirishni so‘ragan.
Andijon viloyat sudi fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati apellatsiya instansiyasining 2023 yil 20 fevraldagi ajrimi bilan o‘zgarishsiz qoldirilgan fuqarolik ishlari bo‘yicha Xo‘jaobod tumanlararo sudining 2023 yil 25 dekabrdagi hal qiluv qaroriga ko‘ra, da’vo talabi rad qilingan.
Andijon viloyat sudi fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati taftish instansiyasining 2024 yil 8 apreldagi ajrimi bilan sud qarori qisman bekor qilinib, javobgar “Х.Х.”ni uydan ko‘chirish haqida yangi hal qiluv qarori
qabul qilingan.
Sud hujjatlarining qolgan qismi o‘zgarishsiz qoldirilgan. Sud bunday xulosaga kelishda javobgar “D.X.” dastlabki mulkdor “U.А”ning roziligi bilan uyga kiritilganligi va yashab kelayotganligiga, unda turar joydan foydalanish huquqi shakllangan hisoblanishiga va Uy-joy kodeksining 32-moddasi hamda Fuqarolik kodeksining 184-moddasiga asoslangan.
Oliy sud sudlov hay’ati “D.X.”ni ko‘chirishni rad qilish haqidagi quyi instansiya sudlarining xulosalari bilan quyidagilarga asosan kelishmagan.
Xususan, da’vogar “T.B.” 2023 yil 19 apreldagi notarial tartibda rasmiylashtirilgan oldi-sotdi shartnomasiga asosan nizoli uy-joyni “U.А”dan sotib olgan bo‘lib, javobgar “D.X.” Migratsiya va fuqarolikni rasmiylashtirish boshqarmasidan olingan ma’lumotga ko‘ra, 2022 yil 27 yanvarda nizodagi xonadon ro‘yxatidan o‘chirilgan. Qolaversa, Uy-joy kodeksining 32-moddasi talabiga ko‘ra, javobgar “D.X.” uy mulkdori “T.B.”ning oila a’zosi hisoblanmaydi va mulkdor bilan umumiy xo‘jalik yuritib, doimiy yashamagan, uy ro‘yxatida ham turmaydi, yangi mulkdor bilan o‘rtalarida turar joydan foydalanish yuzasidan kelishuv ham mavjud emas.
Mazkur holatlar va mulkdor o‘zining mulk huquqini, kim tomonidan bo‘lmasin, har qanday buzishni bartaraf etishni talab qilishga haqli ekanligiga (FK 164-modda) asoslanib, Oliy sud sudlov hay’ati 2024 yil 29 iyuldagi ajrimi bilan sud hujjatlarini qisman bekor qilib, javobgar “D.X.”ni ham uydan ko‘chirish haqida yangi qaror qabul qilgan”.
Mana shu qoidani barcha sudlar tushunib olishi kerak. Mulkdor o‘z mulkidan o‘zi xohlaganicha foydalanadi, egalik qiladi, tasarruf qiladi. FK 184 (universal huquqiy vorislik)ni bu masalaga aloqasi yo‘q.
👉 @yurist_turdimurotov