Yurist Turdimurotov | blog

To‘y sepi bo‘yicha vindikatsion da’vo

Ajrimlar soni hozirda ancha ko‘p tarqalgan. Men uchun bu achinarli hol, ammo bu tabiiy holat. Har qanaqa davlatda (rivojlangan davlatlarda bu yanayam baland) bu statistika kam bo‘lmaydi. Shu kunlarda bir qiziq sud ishiga ko‘zim tushib qoldi.

Qonunchilikda vindikatsion da’vo degan tushuncha bor (Fuqarolik kodeksi 228-modda). Unga ko‘ra, mulkdor o‘z mol-mulkini boshqa shaxsning qonunsiz egaligidan talab qilib olishga haqli deyilgan. Bunday da’volar sudlarda ko‘p uchrab turadi, ammo bu safargisi to‘y sepi haqida. Da’vogar bilan javobgar 2020 yil oktyabrda nikoh qurgan ekan. Kelishmovchilik sababli hozirda birga yashashmas ekan. Endi kelin (da’vogar) kuyovdan (javobgar) seplarini qaytarishni talab qilmoqda.

Vindikatsion da’vo qoidalariga asosan sud kelinga quyidagi mol-mulklarni olib berishga qaror chiqargan:

"1 dona stenka, 2 ta katta ko‘rpa, 2 ta kichik ko‘rpa, 8 ta davrixona, yostiq, 1 dona shivaki rusumli televizor, 1 dona tosh oyna, 1 dona utyuk, 1 dona tefal, 1 dona utyuk stoli, 1 dona manti qozon, 2 dona tog‘ora, 1 dona poyafzal qo‘yadigan, 4 ta mevadon, 4 ta choynak, 35 ta paxta gulli katta piyola, 10 ta madonna piyola, 10 ta paxta gulli mayda piyola, 8 ta stakan, 1 dona patnis, 33 ta mayda tarelka, 17 ta kosa, 30 ta osh tarelka, 10 ta lotka tarelka, 10 mayda tarelka, 1 dona igrushka, 2 ta so‘zani, kiyim-kechaklar, 2 ta dasturxon, 2 ta ko‘rpacha, 1 dona kampal".

Qiziq-a? Kelinni sepini bermayman deydigan "yigitlar" ham bor ekan. Men vindikatsion da’vo desa doimo bitta korxonaning mulki boshqasi tomonidan berilmasligiga oid ishlarni oʻqigan sud qarorlarida guvoh bo‘lganman. Ammo to‘y sepi... Bu sud qarorini o‘qib ham bir hayotiy, ham yuridik tajriba bo‘ldi men uchun.

Telegram  Instagram

Chet elga chiqishni cheklash ijro hujjati belgilangan muddatda ijro etilmaganda qo‘llaniladi

Savol: Men Rossiyadaman, xotinim ota-onasinikiga ketib qolib, alimentga beribdi. Men Rossiyadan qaytib borganimdan keyin O‘zbekistondan chiqib keta olmay qolamanmi?

Aliment undirish haqida sud buyrug‘ining chiqarilishi qarzdorni chetga chiqishiga to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’qiq belgilamaydi. Buning uchun davlat ijrochisining qarzdor jismoniy shaxsni O‘zbekiston Respublikasidan chiqishini vaqtincha cheklash to‘g‘risida qarori chiqarilishi kerak. 

«Sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlarini ijro etish to‘g‘risida»gi Qonunning 42-1-moddasiga ko‘ra sud hujjati asosida berilgan ijro hujjatidagi yoki ijro hujjati bo‘lgan sud hujjatidagi talablar belgilangan muddatda qarzdor jismoniy shaxs tomonidan uzrsiz sabablarga ko‘ra ijro etilmaganda, davlat ijrochisi undiruvchining arizasi bo‘yicha yoki o‘z tashabbusi bilan qarzdor jismoniy shaxsning O‘zbekiston Respublikasidan chiqishini vaqtincha cheklash to‘g‘risida qaror chiqarishga haqli, bundan jarima tariqasidagi jinoiy jazo bo‘yicha ijro ishini yuritish hollari mustasno.

O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2019 yil 12 noyabrda 3196-son bilan ro‘yxatdan o‘tkazilgan nizomning 2-bandiga ko‘ra davlat ijrochisi ijro ishi yuritishni qo‘zg‘atish to‘g‘risidagi qarorida qarzdor tomonidan ijro hujjatidagi talablarni ixtiyoriy ravishda bajarish uchun belgilangan muddatda uzrsiz sabablarga ko‘ra ijro etilmagan taqdirda unga nisbatan majburiy ijro harakatlari qo‘llanilishi, shu jumladan, O‘zbekiston Respublikasidan chiqishini vaqtincha cheklanishini ko‘rsatadi.

Ya’ni, siz alimentni belgilangan muddatda to‘lab borsangiz sizga nisbatan respublikadan chiqishni vaqtincha cheklash qo‘llanilmaydi. Buning uchun qarindoshlaringiz zudlik bilan tegishli MIB bo‘limiga borib, ijro ishi bilan shug‘ullanayotgan davlat ijrochisini topib alimentni to‘lashlari kerak.

Agar ijro hujjati o‘z vaqtida bajarilgan bo‘lsa ham davlat ijrochisi respublikadan chiqishni vaqtincha cheklagan bo‘lsa, 10 kun muddat ichida qarorni haqiqiy emas deb topishni so‘rab ma’muriy sudga murojaat qilish mumkin.

Agar sizning aybingiz bilan aliment o‘z vaqtida to‘lanmasdan sizga nisbatan cheklov o‘rnatilgan bo‘lsa, cheklovni olib tashlashingiz uchun alimentni oldindan to‘lashingiz yoki aliment to‘lash majburiyatini ta’minlash uchun garov shartnomasi tuzishingiz kerak.

👉@yurist_turdimurotov

❗️Mib xodimi murojaatlar ijrosini paysalga soliib yursa

#Mib #ijro

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 30-maydagi PQ–3016-son qaroriga 4-ilova bilan tasdiqlangan “O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi huzuridagi Majburiy ijro byurosi to‘g‘risida”gi nizomga 9-bandiga muvofiq sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlarining so‘zsiz ijrosini ta’minlash, ijro hujjatlari hamda undirilgan mablag‘larning haqqoniy hisobini yuritish, ijro ishi yuritishda sansalorlik va suiste’molchilik holatlarini oldini olish Majburiy ijro byurosi (MIB)ning asosiy vazifalaridan biri hisoblanadi.

Shuningdek, nizomning 12-bandiga ko‘ra sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlarning o‘z vaqtida va to‘liq ijro etilishini ta’minlash sohada MIB javobgar hisoblanadi.

Ushbu qoidaning mazmuniga ko‘ra sud qarorlarini ijro etishga vakolatli va majburiyatli organ bu MIB.

Agar xodim o'z majburiyatini bajarmagayotgan bo‘lsa, Tuman prokuraturasiga murojaat qilinadi.

👉 @yurist_turdimurotov

Olis hududda ishlaganlik uchun imtiyoz kimlarga beriladi?

Ma’lumki, olis hududlarga ishlash uchun borgan quyidagi toifadagi shaxslarga:

olis hududlarda joylashgan budjet tashkilotlariga boshqa hududlardan mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun kelgan oliy ma’lumotli mutaxassislarga bazaviy hisoblash miqdorining 50 baravari miqdorida bir martalik boshlang‘ich yordam puli va uy-joylarni ijaraga olganlik (ijarada turganlik) uchun bazaviy hisoblash miqdorining 2 baravari miqdorida har oylik pul kompensatsiyasi;

• boshqa hududda yashovchi tibbiyot xodimi (keyingi o‘rinlarda — tibbiyot xodimi) olis va chekka hududlarda joylashgan oilaviy shifokor punktlari va oilaviy poliklinikalarga (keyingi o‘rinlarda — tibbiyot muassasasi) ishga qabul qilinganda ularga kamida 3 yil ishlab berish sharti bilan 30 million so‘m miqdorida bir martalik boshlang‘ich yordam puli, uy-joyi bo‘lmaganlarga esa 3 yil davomida xizmat uy-joylari berilishi yoki bazaviy hisoblash miqdorining 2 baravari miqdorida har oylik pul kompensatsiyasi to‘lanadi.

Olis hududlardagi byudjet tashkilotlariga malakali mutaxassislarni jalb qilish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi PQ-4940-son Qarorga ko‘ra boshlang‘ich yordam puli va har oylik pul kompensatsiyasi hamda uy-joy sharoitini yaxshilash bo‘yicha imtiyozlardan olis va chekka hududlarda joylashgan oilaviy shifokor punktlari va oilaviy poliklinikalar hamda ta’lim muassasalariga ishga qabul qilingan:

• oliy ma’lumotli boshqa hududda yashovchi shifokorlar va mutaxassislar;

• shuningdek, oliy ta’lim muassasasining bakalavriati yoki magistraturasini (ta’lim shaklidan qat’i nazar — kunduzgi, sirtqi, kechki, shuningdek, ikkinchi mutaxassislik) tamomlaganidan keyin uch yil mobaynida olis va chekka hududlarda joylashgan byudjet tashkilotlariga ishga kirgan bitiruvchilar foydalanish huquqiga ega.

Izoh:

Olis va chekka hudud deganda Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 7-iyundagi 471-son qarorida belgilangan hududlar tushuniladi.

Telegram  Instagram