Yurist Turdimurotov | blog

Savol: Uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan shaxslarga  elektron braslet taqib qo‘yilishini aytishyapti. Ushbu elektron brasletni  taqib yurish tartibi qanday?

‼️ O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 05.12.2024 yildagi  813-sonli qarori bilan tasdiqlangan nizomga ko‘ra, quyidagilar elektron braslet orqali masofadan turib nazorat qilish tartibini buzish deb hisoblanadi:

✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs o‘ziga elektron braslet taqilishini rad etsa;

✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs elektron brasletni belgilangan vaqt ichida quvvatlab bormaganligi (elektr quvvati tugaganligi) sababli yagona elektron monitoring markazi tomonidan elektron braslet onlayn signali ishga tushganligi haqida xabar berilgan bo‘lsa;

✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs elektron brasletni o‘zboshimchalik bilan yechsa;

✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs ijrochi xodimlarning yozma ruxsatisiz elektron brasletning texnik topshirig‘ida belgilangan radius oralig‘idan tashqariga chiqsa;

✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs elektron brasletga zarar yetkazish bilan bog‘liq harakatlarni amalga oshirsa.

📌 Yuqoridagi shaxslar  elektron brasletni jarohat mavjud bo‘lgan oyoqdan yechib, sog‘ oyoqqa yoki qo‘lga taqish bo‘yicha ijrochi xodimlarga yozma murojaat qilishi va tibbiy ko‘rsatma asosida shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish yoki tibbiy tekshiruvdan o‘tkazish davomida elektron brasletni vaqtincha yechib turishni so‘rashi mumkin.

👉 @yurist_turdimurotov

Savol: Assalomu alaykum,men ikki kun avval farzandimga  bir kiyim-kechak magazinidan jemfer olgandim. Uyga kelib, kiygizib ko‘rsam kichkina ekan.Undagi etiketkalarni hali olib tashlamaganmiz va terminal cheki ham bor. Endi qaytarib olib borsam almashtirib olishim yoki pulini qaytarib olishim mumkinmi?
Lekin magazinning eshigiga sotilgan mahsulotlar qaytarib olinmaydi deb yozib qo‘yilgan edi.

Javob: O‘zbekiston Respublikasi "Iste’molchilarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida"gi qonunining 18-moddasiga ko‘ra:

✅ Iste’molchi maqbul sifatli nooziq-ovqat tovarini xarid qilgan kunidan e’tiboran o‘n kun ichida ushbu tovar sotib olingan joydagi sotuvchidan uni ayni shunday tovarga almashtirib olishga bunday tovar sotuvda bo‘lmasa, pulini qaytarib olishga haqli.

✳️ Agar tovardan foydalanilmagan, u shikastlanmagan, qadog‘i bilan qaytarilgan bo‘lsa, uning iste’mol xususiyatlari saqlangan va ushbu sotuvchidan sotib olganligini tasdiqlovchi asoslar bo‘lsa, iste’molchining tovarni almashtirish yoxud qaytarib olish haqidagi talabi qanoatlantirilishi lozim

‼️ Demak agar siz mahsulotni xarid qilganingizga 10 kundan ko‘p bo‘lmagan bo‘lsa, uning iste’mol xususiyatlari saqlangan bo‘lsa va uni ayni shu sotuvchidan sotib olganligingizni tasdiqlovchi asoslar bo‘lsa, siz tovarni almashtirishingiz yoxud uning pulini  qaytarib olishingiz mumkin.

👉 @yurist_turdimurotov

Kimlar xususiy klinikalarda bepul davolanishlari mumkin?

📚 " Soliq imtiyozlari taqdim etilishi natijasida bo‘shaydigan mablag‘lar hisobidan xususiy tibbiyot muassasalarining aholi ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga bepul tibbiy xizmatlar ko‘rsatish tartibi to‘g‘risidagi" Nizomga ko‘ra xususiy tibbiyot muassasalari tomonidan aholining quyidagi ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga  bepul tibbiy xizmatlar ko‘rsatiladi:

✅ o‘zgalarning parvarishiga muhtoj bo‘lgan yolg‘iz keksalar va yolg‘iz yashovchi keksalar;

✅ I va II guruh nogironlari, nogiron bolalar;

✅ muomalaga layoqatsiz va muomala layoqati cheklangan fuqarolar;

✅ ijtimoiy ahamiyatga molik kasalliklarga chalingan shaxslar;

✅ yetim bolalar va ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar;

✅ 1941–1945 yillardagi urush nogironlari va qatnashchilari, shuningdek ularga tenglashtirilgan shaxslar;

✅ 1941–1945 yillardagi urush davrida mehnat jabhasining qatnashchilari;

✅ qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda ijtimoiy himoyaga muhtoj deb topilgan boshqa shaxslar.

❇️ Xususiy tibbiyot muassasalari tomonidan ijtimoiy himoyaga muhtoj shaxslarga bepul tibbiy xizmatlar ko‘rsatish uchun ularning shaxsini va ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamga mansubligini tasdiqlovchi hujjatlarining mavjudligi asos bo‘ladi.

‼️Ijtimoiy himoyaga muhtoj shaxslarga ko‘rsatiladigan bepul tibbiy xizmatlarning turlari va hajmi tibbiy faoliyatni amalga oshirish uchun berilgan litsenziyada ko‘rsatilgan ixtisosliklar doirasida tashxis qo‘yish va davolash imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda xususiy tibbiyot muassasalari tomonidan mustaqil ravishda belgilanadi

👉 @yurist_turdimurotov

Savol: Men yaqinda sud qarori bilan 2 yilga transport vositasini boshqarish huquqidan mahrum qilindim. Shu muddatni qisqartirsa bo‘ladimi?

Javob: Ushbu muddatni qisqartirishni 2 xil usuli bor.

Birinchisi, sud qarori ustidan shikoyat berish. Shikoyatni ko‘rib chiqish jarayonida yuqori instansiya sudi sizga nisbatan yengilroq jazo berilishi mumkin deb hisoblasa, muddatni kamaytirishi mumkin.

Ikkinchisi, MJtK ning 343-moddasiga ko‘ra siz sud belgilagan jarimani to‘lab, maxsus huquqdan mahrum qilish muddatining kamida yarmini o‘taganingizdan keyin, siz ishlaydigan tashkilot ma’muriyatining iltimosi bilan mehnatga halol munosabatda bo‘lib, namunali xulq-atvor bilan o‘zingizni ko‘rsatganligingiz uchun jazo qo‘llagan sud muddatni qisqartirib berishi mumkin.

👉 @yurist_turdimurotov

Assalomu alaykum, yaqinda 80 yoshga kirgan buvim vafot etdilar.Ularni tirikligidagi oxirgi oylik pensiyasini berishmadi.Bu masala qonunchilikda qanday belgilangan.
Bundan tashqari vafot etgan shaxsni dafn marosimi uchun ham kandaydir pul berilishini eshitgandim?

📚 O‘zbekiston Respublikasining "Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risidagi" qonuni 63-moddasida bu masalalar tartibga solingan bo‘lib,uning qisqacha mazmuni shunday :

✅ Pensioner olishi lozim bo‘lgan va uning vafoti munosabati bilan olinmay qolgan pensiya puli uning ota-onasi, eri (xotini), shuningdek pensioner bilan u vafot etgan kunigacha birgalikda yashab turgan oila a’zolari olish huquqiga ega bo‘ladilar !

Pensioner vafot etgan oy uchun olinmay qolgan pensiya puli ko‘rsatib o‘tilgan oila a’zolariga ushbu oy uchun to‘liq to‘lanadi.

✅ Pensioner vafot etgan taqdirda uning oilasiga yoki pensionerning dafn marosimini o‘tkazgan shaxsga pensiyani hisoblash bazaviy miqdorining to‘rt barobari ( hozirda 1 712 000 so‘m) miqdorida dafn etish nafaqasi to‘lanadi.

📌 Bugungi kunda pensiyani hisoblashning bazaviy miqdori —  428 000 so‘mdan iborat.

👉 @yurist_turdimurotov

Savol

Sovg‘a qilingan uyni uni sovg‘a qilgan shaxsning turmush o‘rtog‘i, farzandlari qaytarib olishi mumkinmi?

Javob:

Amaldagi qonunchilikda mulkni sovg‘a qilish degan tushuncha mavjud emas.

Agar fuqaro o‘ziga mulk huquqi asosida tegishli ko‘char yoki ko‘chmas ashyoni boshqa shaxsga tekinga mulk qilib berishni xohlasa bu holda hadya shartnomasi tuzilishi kerak bo‘ladi.

Ya’ni, aholi o‘rtasida “sovg‘a qilish” degan tushunchani qonunchilik “hadya qilish” deb nomlaydi.

Hadya bilan bog‘liq qoidalar FKning 31-bobi (502-511-moddalari) da batafsil bayon qilingan.

FK 502-moddasining birinchi qismi mazmuniga ko‘ra hadya shartnomasiga muvofiq hadya qiluvchi hadya oluvchiga ashyoni tekinga mulk qilib beradi yoki berish majburiyatini oladi. Hadya shartnomasining predmeti nafaqat ashyo, balki mulkiy majburiyatdan ozod qilish ham bo‘lishi mumkin.

Ushbu Kodeks 507-moddasiga ko‘ra quyidagi hollarda hadyani bekor qilishga sud tartibida yo‘l qo‘yiladi:
 
- hadya oluvchi hadya qiluvchining, uning oila a’zolari yoki yaqin qarindoshlarining hayoti yoki sog‘lig‘iga qarshi ataylab jinoyat sodir qilgan hollarda;

- hadya oluvchi hadya qiluvchini qasddan o‘ldirgan taqdirda (bunda hadya qiluvchining vorislari sudda hadyani bekor qilishni talab etish huquqiga ega);


- hadya oluvchining hadya qiluvchi uchun katta nomulkiy qiymatga ega bo‘lgan hadya buyumga nisbatan muomalasi uning butunlay yo‘q bo‘lib ketishi xavfini solsa;

- yakka tartibdagi tadbirkorning yoki yuridik va jismoniy shaxsning to‘lovga qobiliyatsizlik to‘g‘risidagi qonunchilik qoidalarini buzib, to‘lovga qobiliyatsizlik haqida ish qo‘zg‘atilishidan oldingi bir yil ichida o‘zining tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq mablag‘lar hisobidan hadya qilgan bo‘lsa.

Shuningdek, hadya shartnomasida hadya oluvchi hadya qiluvchidan oldin vafot etgan taqdirda hadya qiluvchining hadyani bekor qilish huquqi shart qilib qo‘yilishi mumkin.

Hadya bekor qilingan taqdirda hadya oluvchi hadya qilingan ashyoni, agar u hadya bekor qilingan paytda asl holatda saqlanib qolgan bo‘lsa, qaytarishi lozim.

Hadya qiluvchining o‘zi shartnomani bekor qilish xohishini bildirmasa, yuqorida sanab o‘tilganlardan boshqa hollarda hadyani bekor qilib bo‘lmaydi.

👉 @yurist_turdimurotov

❗️Insofsiz ijrochilar reyestri shakllantiriladi

“Insofsiz ijrochilarning yagona reyestrini shakllantirish tartibi to'g'risida”gi nizom Adliya vazirligida davlat ro'yxatidan o'tkazildi (ro'yxat raqami 3599, 17.01.2025 y.)

📜 Nizom Insofsiz ijrochilarning yagona reyestrini shakllantirish va yuritish tartibini belgilaydi.

🏢 Reyestr vakolatli organ (Iqtisodiyot va moliya vazirligi) tomonidan shakllantiriladigan ro'yxatdan iborat bo'lib, unga quyidagi ma'lumotlar kiritiladi:

🔹xarid qilish tartib-taomillari yakunlari bo'yicha belgilangan shartlar asosida davlat buyurtmachisi bilan shartnoma tuzishni va davlat xaridlarini amalga oshirishni rad etgan yoki boshqacha usulda bo'yin tovlagan xarid qilish tartib-taomillari g'oliblari to'g'risidagi;

🔹majburiyatlarni bajarmaganlikda yoxud tegishli tarzda bajarmaganlikda belgilangan tartibda aybdor deb topilgan ijrochilar haqidagi, bundan majburiyatlar bartaraf etib bo'lmaydigan kuchlar oqibatida bajarilmagan yoki tegishli tarzda bajarilmagan hollar mustasno;

🔹davlat xaridlari jarayonida yolg'on yoki soxta hujjatlarni taqdim etgan, ayni bitta lotda ishtirok etgan affillangan shaxslar yoki manfaatlar to'qnashuvi to'g'risida ma'lumotlarni ochib bermagan ishtirokchilar to'g'risidagi;

🔹sudning qaroriga ko'ra firibgarlik, soxtalashtirish va korrupsiya bilan bog'liq jinoyatlarni sodir etganlikda aybdor deb topilgan ijrochilar to'g'risidagi.

🗓 Insofsiz ijrochi Reyestrga kiritilganidan boshlab 2 yil muddat o'tgandan so'ng avtomatik tarzda Reyestrdan chiqariladi.

📝 Insofsiz ijrochi sudning tegishli qaroriga ko'ra Reyestrdan chiqarilishi mumkin.

👉 @yurist_turdimurotov

Ayrim tadbirkor va yuridik shaxslar davlat bojini to'lashdan ozod etiladi

Prezident tomonidan imzolangan Qonun (O'RQ-1018-son, 13.01.2025 y.) bilan “Davlat boji to'g'risida”gi Qonunga qo'shimchalar va o'zgartirish kiritildi

🔰 “Davlat boji to'g'risida”gi Qonunga kiritilgan qo'shimchaga ko'ra, ma'muriy-hududiy birliklar tuzilganligi yoki tugatilganligi, ularning chegaralari yoki bo'ysunuvi o'zgartirilganligi natijasida tadbirkorlik subyektlarining va boshqa yuridik shaxslarning joylashgan yeri (pochta manzili) o'zgarganda ular qayta davlat ro'yxatidan o'tkazganlik uchun davlat bojini to'lashdan ozod etiladi.

✔️ Shuningdek, sug'urta qildiruvchilar majburiy sug'urta shartnomalaridan kelib chiqadigan da'volar yuzasidan davlat bojini to'lashdan ozod etilishini nazarda tutuvchi qo'shimchalar kiritilmoqda.

🔍 Bunda sug'urta qildiruvchilar (sug'urtalangan shaxslar, naf oluvchilar, jabrlanuvchilar) majburiy sug'urta shartnomalaridan kelib chiqadigan da'volar yuzasidan Fuqarolik ishlari bo'yicha sudlarda va Iqtisodiy sudlarda davlat bojini to'lashdan ozod etiladi.

📌Qonun rasmiy e'lon qilingan kundan e'tiboran kuchga kiradi.

❗️2025-yil 1-martdan boshlab fuqarolarga yoshga doir pensiyalarni “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 7-moddasida belgilangan yoshga to‘lishi munosabati bilan alohida murojaat talab etmagan holda proaktiv shaklda tayinlash tartibi joriy etiladi.

Sodda qilib aytganda, 2025-yil 1-martdan boshlab 60 yoshga yetgan erkaklarga va 55 yoshga yetgan ayollarga pensiyalar “avtomatik” tarzda, yaʼni hech qanday hujjat talab etmagan holda va fuqaroning murojaatisiz tayinlanadi.

📍Asos: O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 31.10.2023 yildagi PQ-353-son “Aholiga pensiya tayinlash bo‘yicha ko‘rsatiladigan davlat xizmatlari sifatini yanada oshirishga qaratilgan qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” qarori https://lex.uz/docs/-6650097

👉 @yurist_turdimurotov

Savol:Agar shaxs muqaddam sudlanib, jazo olgan JKning moddasi qonunchilikdan chiqarib tashlansa, uni yangi qonunchilik bo‘yicha oqlash mumkinmi? Masalan, dron bo‘yicha oxirgi kiritilgan o‘zgartirish bo‘yicha?

Ha. JKning 13-moddasi 2-qismiga ko‘ra, qilmishning jinoiyligini bekor qiladigan, jazoni yengillashtiradigan yoki shaxsning ahvolini boshqacha tarzda yaxshilaydigan qonun orqaga qaytish kuchiga ega, ya’ni ushbu qonun kuchga kirgunga qadar tegishli jinoiy qilmish sodir etgan shaxslarga, shu jumladan jazoni o‘tayotgan yoki o‘tab bo‘lgan shaxslarga nisbatan, agar ular hali sudlangan hisoblansalar, tatbiq etiladi.

Masalan, shaxs muqaddam uchuvchisiz uchadigan apparatlarni, ularning butlovchi va ehtiyot qismlarini qonunga xilof ravishda olib kirganligi, o‘tkazganligi, olganligi, saqlaganligi yoki ulardan foydalanganligi uchun JKning 244-4(prim4)-moddasi 1-qismi bilan ayblanib, unga nisbatan sud hukmi bilan biror jinoiy jazo qo‘llanilgan.

Ushbu shaxs 2024 yil 15 iyundan keyin (chunki dron bo‘yicha o‘zgartirishlar shu paytdan boshlab kuchga kiradi, sud hukmiga nisbatan kassatsiya tartibida shikoyat berishi va JPKning 83-moddasi asosida oqlanishi (reabilitatsiya qilinishi), agar jazo o‘tayotgan bo‘lsa, undan ozod qilinishi mumkin. Agar jinoyat ishi muqaddam apellatsiya yoki kassatsiya bosqichlarida ko‘rilgan bo‘lsa, sud hujjatlari ustidan taftish tartibidagi shikoyat beriladi.

E’tibor bering: dron bilan bog‘liq o‘zgartirishlar JKning 244-4(prim4)-moddasi 1-qismi bilan sudlangan shaxslarga nisbatangina qo‘llaniladi. Ya’ni, dronlarni qonunga xilof ravishda muomala qilganlik ushbu moddaning 2 va 3-qismlarida nazarda tutilgan og‘irlashtiruvchi holatlarda (masalan odam o‘limi yoki boshqa og‘ir oqibatlar kelib chiqqan bo‘lsa) sodir etilgan bo‘lsa, shaxsni jinoiy javobgarlikka tortish uchun unga nisbatan muqaddam ma’muriy jazo qo‘llanilgan bo‘lishi talab qilinmaydi.

Yana bir masala: Oliy sud Plenumining 2023 yil 23 iyun kungi 18-sonli qarorining 4-bandiga ko‘ra, shaxs jinoyat qonunchiligi bo‘yicha qilmishni jinoiyligini bekor qiladigan (dekriminalizatsiya) yoki yengillashtiradigan (liberalizatsiya) qonun qabul qilinishi natijasida reabilitatsiya etilgan hollarda u reabilitatsiya asoslariga ko‘ra huquqlarini (ma’naviy va moddiy zararni undirish) tiklashni talab qilishga haqli bo‘lmaydi.

Yodda tuting: JKning 13-moddasini tatbiq etish uchun shaxs hali sudlangan hisoblanishi, ya’ni, sudlanganlik holati tugallanmagan yoki sudlanganlik olib tashlanmagan bo‘lishi lozim.

👉 @yurist_turdimurotov

Foyda solig‘idagi o‘zgarishlar

Tovar (ish, xizmat)larning elektron savdosini amalga oshiruvchi soliq to‘lovchilar uchun foyda solig‘i stavkasi - 10% etib belgilandi (oldin 7,5%).

Tovar (ish)larni eksportga realizatsiya qilishdan olingan foyda uchun 0% stavkadagi soliq bekor qilindi.

Umumiy quvvati 100 kVt gacha bo‘lgan qayta tiklanuvchi energiya manbalari (QTEM) qurilmalaridan foydalangan holda umumiy tarmoqqa elektr energiyasini realizatsiya qilishdan olingan foyda 0% stavkada soliqqa tortiladi.

Stavka QTEM qurilmalari ishga tushirilgan oydan boshlab 3 yil davomida qo‘llaniladi. Quyosh panellari quvvatining kamida 25% miqdorida elektr energiyasini to‘plash tizimi bilan quyosh panellari o‘rnatilganda – bu panellar ishga tushirilgan oydan boshlab 10 yil davomida qo‘llaniladi.

👉 Soliq kodeksining 337-moddasi

Vaqtinchalik soliq imtiyozlari

2025-yil 1-yanvardan 2029-yil 1-yanvargacha nashriyot-matbaa faoliyati bilan shug‘ullanuvchilar olingan daromadlaridan foyda solig'ini to'lashdan ozod qilinadi (foiz ko'rinishidagi daromadlar bundan mustasno). Buning uchun ushbu faoliyat turidan olingan daromadlar hisobot (soliq) davri yakunlari bo'yicha jami daromadining kamida 90%ini tashkil etishi kerak.

2025-yil 1-fevraldan 2030-yil 1-yanvargacha O'zbekiston Respublikasi norezidentlari bo'lgan yuridik shaxslar eksport xizmatlari hajmi  kalendar yil davomida 10 mln AQSh dollaridan oshgan Dasturiy mahsulotlar va axborot texnologiyalari texnologik parki rezidentlariga axborot texnologiyalari sohasidagi xizmatlarni ko'rsatishdan olgan daromadlari qismida (shu jumladan, royalti to'lanadigan) foyda solig'ini to‘lashdan ozod qilinadi.

❗️Istisno - O'zbekiston Respublikasi bilan ikki yoqlama soliq solishning oldini olish to'g'risida bitim tuzgan davlatlarning soliq rezidentlari mustasno.

2025-yil 1-yanvardan 2030-yil 1-yanvargacha tadbirkorlik subyektlari foyda solig'ini hisoblashda o‘z mablag‘lari hisobidan nodavlat umumiy o'rta ta'lim tashkilotlari binolarining qurish bilan bog'liq xarajatlarni 2 yil davomida teng ulushlarda ushbu binolar qiymatining amortizatsiya tarzida chegirib tashlanadigan xarajatlarga kiritish haqli.

Bunda ular ijtimoiy himoyaga muhtoj oilalarning farzandlarini bepul qabul qilish bo'yicha litsenziya talablarini bajarishlari shart, aks holda bu amortizatsiya chegirmalari Soliq kodeksining 306-moddasida nazarda tutilgan amortizatsiya normarlarini qo'llash hisobidan bekor qilinadi.

👉 Soliq kodeksining 483-moddasi

👉 @yurist_turdimurotov

Savol: Men tadbirkorman. Soliq mobil ilovasining “Soliq hamkor” bo‘limi orqali menga tegishli savdo nuqtasiga "chek bermaslik" bo‘yicha shikoyat kelib tushsa, uni tekshirish tartibi qanday bo‘ladi? Ushbu shikoyat xodimlar rasman ishga olingan yoki olinmaganligi, ularning tibbiyot kitobchasi (medknijka) mavjudligi, kassadagi naqd pullar, ijara shartnomasi va shu kabi boshqa malumotlarni tekshirishga asos bo‘ladimi?

Javob: Sayyor soliq tekshiruvi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 7-yanvardagi 1-sonli qaroriga asosan o‘tkaziladi.

Nazorat-kassa texnikasi (NKT) va (yoki) hisob-kitob terminallari qo‘llanilishi nazoratini amalga oshirishda, quyidagilar tekshirilishi belgilangan:

🔹soliq to‘lovchi tomonidan foydalanilayotgan NKT va hisob-kitob terminali tegishli qonun hujjatlari talablariga muvofiqligi;

🔹xaridorlarga NKT cheki yoki unga tenglashtirilgan boshqa hujjatlar berilishi.

👉 VM-1-son qarori, 2-ilova 78-band.

Sayyor soliq tekshiruvlari tekshiruv dasturida ko‘zda tutilgan me’yoriy hujjatlarga asosan tekshiruv o‘tkazilishi tushuntiriladi.

Soliq solish obyektlari va soliq solish bilan bog‘liq obyektlar to‘g‘risidagi axborotni aniqlashtirishda ushbu dasturga asosan quyidagilar tekshirilishi mumkin:

🔸davlat ro‘yxatidan o‘tganligi to‘g‘risidagi hujjatlar, faoliyat turi va joyining soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiqligi;

🔸soliq to‘lovchiga mulk huquqi asosida tegishli bo‘lgan mol-mulk negizida, shuningdek, ushbu mol-mulkka egalik qilish va (yoki) undan foydalanishga yo‘l qo‘yadigan o‘zga ashyoviy huquq asosida mol-mulkka va yer uchastkalariga bo‘lgan huquqni tasdiqlovchi hujjatlar mavjudligi.

👉 VM-1-son qarori, 2-ilova 68-band.

Sayyor soliq tekshiruvi doirasida soliq to‘lovchi — yuridik shaxslar ishchi-xodimlarining haqiqiy soni va soliq hisobotida aks ettirilgan ishchi-xodimlar soniga muvofiqligi tekshiruvi amalga oshirilishi mumkin.

👉 VM-1-son qarori, 2-ilova 90-band.

Sayyor soliq tekshiruvi doirasida uni amalga oshirish dasturida nazarda tutilgan holatlar bo‘yicha tekshiruv o‘tkazilishi kerak.

👉 @yurist_turdimurotov

O‘zbekistonda 1-iyuldan ba’zi hujjatlarning elektron shakli ham tan olinadi!

Vazirlar Mahkamasining 27.12.2024 - yildagi 897-sonli qaroriga ko‘ra 2025-yil 1-iyuldan YAIDXP (my.gov.uz) va " Ijtimoiy karta" mobil ilovasida quyidagi hujjatlarning unifikatsiyalashgan raqamli servislari joriy qilinadi:

✅ O‘zbekiston  fuqarosining biometrik pasporti

✅ O‘zbekiston  fuqarosining  ID-kartasi

✅ Haydovchilik guvohnomasi

✅ Tug‘ilganlik haqida guvohnoma

✅ Nikoh qayd etilganligi haqida guvohnoma

✅ Nikohdan ajralganlik haqida guvohnoma

✅ Transport vositasining ro‘yxatdan o‘tkazilganligi to‘g‘risida guvohnoma (texnik pasport, texnik talon)

✅ Pensiya (nafaqa) guvohnomasi

✅ Fuqaroligi bo‘lmagan shaxsning yashash guvohnomasi (ID-kartasi)

✅ Nogironlik to‘g‘risida ma’lumotnoma

✅ Transport vositasining majburiy sug‘urta (fuqarolik javobgarligi) bo‘yicha sug‘urta polisi

✅ Oliy, o‘rta maxsus, kasb-hunar va professional ta’lim olganlik to‘g‘risida davlat namunasidagi rasmiy hujjat

✅ Talabalik guvohnomasi

✅ Yakka tartibdagi tadbirkorning davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risida guvohnoma

✅ Turar joy obyektlarining kadastr pasporti

✅ Jismoniy shaxsning shaxsiy avtomototransport vositasini boshqa shaxslarga boshqarish huquqini beruvchi ishonchnoma.

‼️ Raqamli servislarning qog‘oz nusxalari banklarda, notarial idoralarda, aeroportlarda ichki reyslarni ro‘yxatdan o‘tkazishda va O‘zbekiston Respublikasi hududidan o‘tuvchi poyezdlarga chiqishda, davlat, korporativ va boshqa xizmatlarni ko‘rsatish, shu jumladan, elektron xizmat ko‘rsatishda hamda fuqarolarni qabul qilishda tegishli hujjatlarni taqdim etishni talab qiladigan davlat organlari va boshqa tashkilotlarda talab etilmaydi.

👉 @yurist_turdimurotov

- Soliq auditi davomida tekshiruvchilar tomonidan tekshirilayotgan yuridik shaxsdan 1C tizimiga kirish va bank hisobvarag‘i haqidagi ma’lumotlar bilan tanishishga ruxsat berish talab qilingan. Bu talablar ularning vakolatlariga qay darajada mos keladi❓

- Soliq auditini o'tkazishda soliq organlari tekshirilayotgan shaxsdan soliq tekshiruvi o'tkazish uchun zarur bo'lgan hujjatlarni talab qilishga haqli.

👉 VMQ-1 2-ilova 19-band 07.01.2021

Soliq organlari soliq to‘lovchilardan va uchinchi shaxslardan soliqlarni va yig‘imlarni hisoblab chiqarish hamda to‘lash uchun zarur bo‘lgan hujjatlar va ma’lumotlarni (axborotni), shu jumladan elektron tarzda taqdim etishini talab qilishga haqli.

👉 Soliq kodeksi 26-modda

Bularga quyidagi hisob hujjatlari kiradi:

▫️soliq solish obyektlarini va soliq solish bilan bog‘liq obyektlarni aniqlash, shuningdek soliqlar va yig‘imlarni hisoblab chiqarish uchun asos bo‘lgan boshlang‘ich hujjatlar;

▫️buxgalteriya hisobi registrlari;

▫️boshqa hujjatlar.

👉 Soliq kodeksi 76-modda

Soliq to‘lovchi soliq tekshiruvini o‘tkazayotgan soliq organlarining mansabdor shaxslariga soliqlarni hisoblab chiqarish va to‘lash uchun asos bo‘lib xizmat qiladigan hujjatlar, shuningdek elektron manbalarda saqlanadigan tegishli axborot bilan tanishish imkoniyatini ta’minlashi lozim.

👉 Soliq kodeksi 22-modda 1-band

Soliq tekshiruvlarini o‘tkazishda soliq to‘lovchilar majburiyatlari:

▫️soliq organlarining tekshirish bilan bog‘liq qonuniy talablarini bajarish, ular mansabdor shaxslarining qonuniy faoliyatiga to‘sqinlik qilmaslik;

▫️tekshiruvni o‘tkazayotgan soliq organlarining mansabdor shaxslariga tekshiruv bilan bog‘liq, shu jumladan, elektron axborot manbalarida saqlanadigan ma'lumotlar, hujjatlar va axborotni o‘rganish hamda tahlil qilish imkoniyatini ta’minlash;

▫️tekshiruvni o‘tkazuvchi mansabdor shaxsning talabiga ko‘ra soliq to‘lovchi elektron shaklda tuzilgan hujjatlarning qog‘ozdagi ko‘chirma nusxalarini taqdim etishi shart, EHFlarning axborot tizimida ro‘yxatga olingan EHFlar bundan mustasno.

👉 VMQ-1 2-ilova 18-band 07.01.2021

Yuqorida qayd etilganlardan kelib chiqqan holda, soliq to‘lovchilar soliq tekshiruvini o‘tkazayotgan soliq organi mansabdor shaxsining talabiga binoan soliqlar va yig‘imlarni hisoblash va to‘lash uchun zarur bo‘lgan hujjatlar va ma’lumotlarni (axborotlarni), shuningdek elektron manbalarda saqlanadigan tegishli ma’lumotlarni taqdim etishlari shart.

👉 @yurist_turdimurotov