Sankt-Peterburgdagi Yevroʼpa universiteti tarixchisi Ivan Kurillaning "O'tmish uchun kurash, siyosat tarixni qanday o'zgartiradi" nomli kitobini oʼqib mazza qildim. Oʼzim tarixchi boʼlmasam ham yozilganlarini bemalol tushuna oldim. Muallif kitobida AQSH va Rossiyaning tarixga boʼlgan qarashlarini, uni oʼzgartirayotganini tahlil qiladi. Masalan Amerikaning otalaridan deb bilingan insonlarning yodgorliklari soʼnggi yillarda amerikaliklar tomonidan qarshilikka uchrayotgani, ular quldorlikda, aparteidda ayblshayotganini yozadi. Hatta Linkoln bilan ham muammolar kelib chiqqani, janub va shimol oʼrtasida keskin baxs borligini aytadi. Aytilishicha endi afroamerikaliklar tarixga boshqacha qarashni boshlashganini, endi umumiy amerikalik tarixini yaratish qiyinlashganini koʼrsatadi. Bir vaqtda Rossiyani ham tahlil qilar ekan, 2000-yillardsn boshlab oʼrtaga Buyuk Vatan Urushi (ruslar ikkinchi Jahon urushini shunday deb biladi, yaʼni 1941-yil 22-iyundan boshlangan urushni) chiqqanini, urushni ramzi oʼlaroq Georgiy lentasi kiritilgani, (Dostoyevsiykiy qahramon yozuvchi oʼlaroq olib chiqilgani ham qistirib oʼtilgan) bu bilan janob Putin oʼzini Ivan Yovuzga, Petr I ga qiyoshlagan deyiladi. Undan tashqari Tomsklik jurnalistlar tomonidan asos solingan "Oʼlmas poʼlk" (Бессмертный полк) avvaliga kichik yurish, ammo keyinchalik hukumat uni yoʼq qila olmasligini bilib unga rahbarlik qilishga oʼtganini, yurishlarga begona shaxslar tanlab olinayotganini keltiradi. Muallifga koʼra, Georgiy lentasi va Oʼlmas polk Rossiyaning nafaqat siyosiy, balki geosiyosiy jihatdan ham kuchiga aylanganini taʼkidlamoqda. U ikki davlatni solishtirar ekan Amerika umumqabul qilingan chegaralarni hurmat qilishi va na Meksikaga, na Kanadaga tarixni kavlab hududiy daʼvo qilmasligini yozadi. Rossiya esa undan farqli oʼlaroq umum qabul qilingan chegaralarni hurmatlamasligi, Qrimni anneksiya qilishini esa Qrimda "Rus choʼqintirlgani va yana birisi bilan muhim voqea sodir boʼlganini" iddao qilib noqonuniyligini "asoslashga" harakat qiladi, deydi. Asar juda yaxshi yozilgan, uni tarixga, siyosatga, sotsiologiyaga qiziqqan kishilarga tavsiya qilishim mumkin. Soʼngsoʼz oxirida asardagi menga katta taʼsir qilgan bir iqtibosni keltirmoqchiman:

"Bugungi olmonlar, ruslar, polyaklar, italiyaliklar 70 yil oldin ekspluatatsiya yoki jinoyat sodir etgan odamlar emas."

#kitob
#kurilla