Heuristic – bu odamlar muammolarni hal qilish yoki qaror qabul qilish jarayonida ishlatadigan tezkor, soddalashtirilgan qoidalar yoki tajribaga asoslangan usullardir. Ular murakkab muammolarni tez hal qilishga yordam beradi, lekin har doim ham to‘g‘ri yoki eng maqbul natijaga olib kelmasligi mumkin.
Heuristikaga misollar:
Availability heuristic – Yodingizga tez tushadigan misollarga asoslanib qaror qabul qilish (masalan, samolyot halokatlarini ko‘p eshitgan odam parvoz qilishni xavfli deb o‘ylashi).
Representativeness heuristic – Kimdir yoki nimadir oldindan mavjud stereotiplarga qanchalik mos kelishiga qarab baholash (masalan, o‘zini jiddiy tutadigan odamni avtomatik ravishda professor deb o‘ylash).
Anchoring heuristic – Dastlabki ma’lumot yoki raqamga haddan tashqari bog‘lanib qolish (masalan, sotuvchilar biror mahsulotni avval yuqori narxda ko‘rsatib, keyin arzonroq narxda taklif qilishadi, va biz bu yangi narxni yaxshi deb qabul qilamiz).
Heuristikalar foydali bo‘lishi mumkin, chunki ular vaqtni tejaydi va hayotimizni soddalashtiradi, lekin ular noto‘g‘ri qarorlarga ham olib kelishi mumkin.
Heuristikaga misollar:
Availability heuristic – Yodingizga tez tushadigan misollarga asoslanib qaror qabul qilish (masalan, samolyot halokatlarini ko‘p eshitgan odam parvoz qilishni xavfli deb o‘ylashi).
Representativeness heuristic – Kimdir yoki nimadir oldindan mavjud stereotiplarga qanchalik mos kelishiga qarab baholash (masalan, o‘zini jiddiy tutadigan odamni avtomatik ravishda professor deb o‘ylash).
Anchoring heuristic – Dastlabki ma’lumot yoki raqamga haddan tashqari bog‘lanib qolish (masalan, sotuvchilar biror mahsulotni avval yuqori narxda ko‘rsatib, keyin arzonroq narxda taklif qilishadi, va biz bu yangi narxni yaxshi deb qabul qilamiz).
Heuristikalar foydali bo‘lishi mumkin, chunki ular vaqtni tejaydi va hayotimizni soddalashtiradi, lekin ular noto‘g‘ri qarorlarga ham olib kelishi mumkin.