♾️Dr. Doniyor Azimov♾️


Гео и язык канала: Узбекистан, Узбекский
Категория: Медицина


I'm Grand Hakim of Uzbekistan, Professional International TCI doctor. Trainee Teacher on Integrative Medicine for Faculty of Medicine at Health Sectors. So this channel for academicians, professional TCI docs, fellows, researches and students only.

Связанные каналы

Гео и язык канала
Узбекистан, Узбекский
Категория
Медицина
Статистика
Фильтр публикаций


Ilmi ruhiy tib (Psixologiya/Psixiatriya)da "Kishi qanday qilib o'ziga o'zi zulm qilayotganini kashf qilishi" haqida


Ayurvedaga ko'ra ushlanib qolinadigan va ushlanib qolinmaydigan istaklar mavjud. Ushlanib qolinmaydiganlarga, uyqu, katta hojat, kichik hojatlar kirsa, ushlanib qolinadiganlarga Zulm va ruhiy (psixologik) nuqsonlardan parhezlar kiradi.

Hakim Laghu Vagbhataga ko’ra "o'ziga o'zi zulm qilishlikni" ushlanib qolinadiganlar deb atalib, ularni ushlab qolish manfaati dunyo va o'limdan keyingi hayotda saodatga erishdir deydi. Va u 10 xil zulmlarni sanaydi ruhshunoslikda.

Dalillarga asoslangan Ayurvedik Psixiatriyada esa bular 3 ga bo'linadi
1. Jismoniy zulmlar: Zino, O'g'rilik kabilar
2. Zehniy zulmlar: Hirs, qayg'u, g'azab, behayolik, dunyoparastlik
3. Vokal zulmlar: shiddatli gapirishlar, g'iybat, yolg'on kabilar



Abu Bakr ar-Roziy o'zining Psixologiyaga oid asari "Kitab al Tibb al Ruhani" (Духовная медицина) asarining"Kishi qanday qilib o'ziga o'zi zulm qilayotganini kashf qilishi***" bobida shunday deydi:
"Shuning uchun u bu masalada davomiy sherik va muntazam hamroh bo'lgan oqil kimsaga suyanmog'ligi darkor. U [kishi]dan o'ziga zulmlari xususindagi bilgan narsalarini aytib berishini rijo etishi (yalinib yolvorishi), isror etmog'i (nazokat ila turib olish), talab qilishi lozim hamda shu yo'l bilan u o'zini eng rag'batlantiruvchi orzuyigidek narsani qilishini va unga nima ulkan manfaatli ta'sirligini anglab yetajak."

***Jolinus (Galen)ning ayni nomdagi asari "De propriorum animi cuiuslibet affectuum dignotione et curatione/ De animi cuiuslibet peccatorum dignotione et curatione" dan parchalar keltirilgan.


Ibn Sino "Kitab al nafs"ida Roziydan bir qadam yuqoriga ko'tarilib, "o'ziga o'zi zulm qilayotgan kimsalar"ni shunday ilmiy izohlaydi:
Axloqni badaniy quvvatlarga o'ziga xoslab ham kiritish mumkin. Ammo agar keyingisi (nazariy idrok**) ustunlik qilsa ular aktiv (faol) holatdadir, unda amaliy idrok esa passiv holatda [bo'lgan bo'ladi]. Shunday qilib, o'xshash narsalarning ikkalasida ham axloqni yaratadi. Biroq garchi amaliy idrok ustunlik qilsa-yu, u aktiv (faol) holatda, badaniy quvvatlari esa passiv holatda bo'ladi va bu esa qat'iy ma'noda axloqdir.

Ibn Sinoga ko'ra
** nazariy idrok - umumiy qabul qilingan fikrlardir, masalan yolg'on va zulm qilishlik yovuzlikdir deb nazariy tushungani kabi. U yomon axloqni passiv dispozitsiyadan qanday namayon bo'lishi ko'rsatib berib, na'munali axloqni esa quvvatlarini itoatkorlik va passivlikdan uzoqlashishi bilan tanaga hokim bo'lishdadir deydi.



Abu Zayd al-Balxi "Masolih al abdan va al anfus fit tib"ida bunday holatlarni vasvasaga bog'lab, xiltlardan savdo g'alabasidan deb 2 ga tasmiya qiladi:
1
. Tug'ma savdoning boshqa xiltlardan ziyodaligidan
2. Xiltlarni g'alayonidan (disproportsiyasidan) deydi



Xitoy Xalq tabobatiga
ko'ra bunday holatni "Zehn obstruksiyasi" deb atalib,
Etiologiyasi:
- Qi (Tsi) turg'unligi
-Qon va balg'am turg'unligidan bo'ladi

Zehn obstruksiyasida aqliy chalkashlikni keltirib chiqaradi, chunki bu obstruksiya ongning fikrlash, xotira, tushunish, kontseptsiyalash, amaliy tadbiq etish va tushunish faoliyatini buzadi.
Emotsional darajada, zehn obstruksiyasi qilganda, ma'lum bir tushuncha yo'qoladi, odam ruhiy chalkashliklarni his qiladi va o'zini qandaydir mantiqsiz tutadi.


©️Dr Doniyor Azimov


Turkiston (O'rta Osiyo) va Hindiston hakimlarining tibbiyotdagi aloqalari

Hindning hakimlari badandagi qon,
Talxaga doxil deb qilurlar bayon.
Kasallik sababin deydilar uch xil,
Senga aytib beray, hammasini bil.
Boddan, talxadanu, xiltlardan erur,
Kishiga illatni shu narsa berur.
Bulardan bittasi bo'lsa gar ziyod,
Badanda kasallik aylagay ziyod,
Forsning hakimlari fikricha illat,
To'rt narsadan zohir bo'lur hamma vaqt.
Uchtasi aytildi, to'rtinchisi qon,
Har birin birma-bir qilurman bayon...


©️Ayurvedik (Hind tibbi) va Yunani (Ibn Sino tibbi) Hakimi Shahobuddin Ibn Abdulkarimning "Shifo ul-maraz" yoki "Tibbi-Shahobiy" asaridan - 1389-yili


Qora kaklik go'shtining tibbiy kayfiyati haqida

मेधाऽनलकरा हृद्याः क्रकराः सोपचक्रकाः||५९||

Qora kaklik go'shti zakovatni oshirishda, xodima (xizmatchi) quvvatini foaliyatini yaxshilashda, va yurakka oid kasalliklarda foydalidir.


©️Ayurvedik Hakim, Sowa Rigpa (Tibet Tabobati)ning Otasi va asoschisi - Rta-Dbyan(वाग्भट)ning "rGyud bzi" (asli sanskritcha nomi अष्टाङ्गहृदयम्) kitobidan


"Umumiylik-xususiylik" ilmining tibbiy hukm chiqarishda o'rni

सर्वदा सर्वभावानां सामान्यं वृद्धिकारणम्|
ह्रासहेतुर्विशेषश्च, प्रवृत्तिरुभयस्य तु||४४||

Universallik kulliyoti o'sishni keltirib chiqaradi va Individuallik kulliyoti barcha mavjud unsurlarning har doim kamayishiga olib keladi, bu ikkala ta'sir birgalikda tanaga qo'llash orqali klinik (amaliy) natija beradi.


©️Hakim Charak Hindiy "Kulliyot kitobi" 1-44 fusul


"Umumiylik-xususiylik" ilmining tibbiy hukm chiqarishda o'rni

Qaysi axborot Indivuallik (xususiylik) va universallik (umumiylik) jihatlaridan olinadi?

Agarda a'zoning o'rni (makoni) haqida axborotga ehtiyoj tug'dirilsa, va bu ilm g'ayritabiiy mizojdan bo'ladigan kasalliklarga ishlatilsa [individuallikdan foydalaniladi]. Qo'shni a'zolarning aloqalari/bog'liqliklariga oid axborotga ehtiyoj tug'dirilsa, u qaysiki Istifrog' (Tanqiya) uchun qo'llanilsa [universallikdan foydalaniladi]. Axborot ikkisidan [ham individuallikdan, ham universallikdan] birgalikda olinadigan holatlariga, javharlarning istifrog'i, uni joziba qilish, hamda haydashliklar kiradi.


©️Hunayn ibn Ishoqning "al-Masā’il fī al-ṭibb lil-muta‘allimī" ("Talabalar uchun tibbiyot bo'yicha savollar") kitobidan


Hindlarga ko'ra taomlanish qonunlari

Charak Hindiy shunday deydi:
"Buzg'unchilik ortiqcha ovqatlanishdan boshlanadi."


Agar biz tanamizga haqiqatan ham kerak bo'lganidan ko'proq iste'mol qilsak, bu letargiyaga olib keladi.
Dangasalik bizni burch va ma'suliyatlarimizdan qochishga majbur qiladi.
Asta-sekin, biz mashaqqatli mehnat bizga bergan narsaga erishish uchun yorliqlarni qidiramiz - aldash, yolg'on gapirish va axloqiy tanazzulga olib keladi.
Shunday qilib, Buzg'unchilik jinoyat bilan boshlanmaydi - bu sizga kerak bo'lmagan qo'shimcha luqma bilan boshlanadi.

Sog'lom ovqatlanish bo'yicha maslahatlar:
1. Faqat och qolganda ovqatlaning - Haqiqiy taomlanish soatida emas, balki tanangiz och bo'lish signali berganda yeyish.
2. Oshqozoningizning uchdan bir qismini bo'sh qoldiring - qoidaga rioya qiling: 1 qism ovqatga + 1 qism suyuqlik + 1 qism bo'sh (Charaka Samhitaga ko'ra).
3. Mavsumiy, mahalliy, yangi ovqat iste'mol qiling - ular xiltlarni tabiiy ravishda muvozanatlashtiradi.
4. Muntazam ro'za tutish (Upavasa) - ovqat hazm qilishni tiklashga yordam beradi, toksinlarni kamaytiradi (Ama), aqliy ravshanlik va o'zini o'zi boshqarishni kuchaytiradi
Haftalik yoki ikki haftalik ro'za tutishga harakat qiling yoki Ayurveda yengil ro'zasini (Laghu Bhojana)ni bajaring.
5. Kechasi qizdirilgan, eskirgan yoki og'ir ovqatlardan saqlaning - ular Ama (toksinlar) va Tamasni oshiradi. ***
6. To'liq diqqat-e'tibor bilan o'tiring va ovqatlaning - Ekranlar/monitor/planshetlar bo'lmagan yerda.
7. Juda och qolganda meva yoki salat kabi yengil ovqatlardan boshlang - ular tug'ma issiqlikni uyg'otadi.
8. Zanjabil, qora qalampir va zira kabi dorivorlardan qo'shing - ular hazm qilishni tabiiy ravishda yaxshilaydi.

"Buzg'unchilik jinoyat bilan boshlanmaydi ... u sizning likopchangizdan boshlanadi."


PS: ***Men (Dr.Doniyor Azimov) 11 yillik Hindistondagi hayotim mobaynida Hindlar kuniga 3 mahal yangi ovqat tayyorlashini ko'rdim, na ular ovqatni qayta isitadi, na muzlatgichga qo'yadi. Hind ayollari 3 mahal yangi o'sha mahalga mos ovqat tayyorlaydi. Hatto har kuni yangi sabzavotlar olib keltiradi. Sabzavot sotuvchilar ham 1 kunlik yangi sabzavot sotib o'sha kuni kechasi qolgan sabzavotlarini chorva mollariga beradi va keyingi kuni yana yangi sabzavot keltiradi, sotuvchilar ham 1 kunlik ehtiyojga monand sabzavot olib kelib sotadi, odamlar ham 1 kunligini sotib oladi, sotib ola olmagani bog'chasidan yangi uzib kundalik ehtiyojiga mosidan taom tayyorlaydi.

©️Dr. Rishabh Kumar Ayurveda (Hind tibbi) va Yunani (Ibn Sino tibbi) Tibbia kolleji magistranti


Bemor ziyoratida bemorning o'zini odobi

Imom Molikning Muvatto'sida tibbiy yerlaridan birida shunday hikmatga duch keldim, ya'ni banda bemor bo'lganida oldiga farishtalar tushirilib, uning ziyoratchilari oldida bemor Robbini ulug'lasa, farishtalar buni Robbiga yetkazib, Alloh unday bemorga beriladigan mukofotlardan shunday deyiladi:

... . ... .U aytadi, "...Agar unga shifo bersam, uning go'shti va qonini yaxshisi bilan almashtiraman***. yomon amallarini o'chiraman."


***Tibbiy sharh: Bu yerdagi ketma-ketlik (go'sht, qon...)dan hikmat shu-ki, ilmiy tib qonuniyatlariga ko'ra, bu teskari gistogenez deb atalib, bu maqtalgan xiltlarning teskari paydo bo'lishi faqatgina odam qayta tirilishida sodir bo'ladigan jarayondir, ammo Muvatto'da bemorning bu odobi bilan ham bu fiziologik jarayon dunyo hayotlik vaqtida ham yuqoridagi "istisnolik" holatlarida bemorning axloqiy munosabati bilan sodir bo'lishiga ishora qilmoqda.

©️Dr.Doniyor Azimov


Hind hakimlarining tibdagi mutaxassisliklari

Charaka - Charak/Sharak Hindiy - Terapiya - Ichki kasalliklar
Sushruta - Sushrud Hindiy - Jarrohlik/ Xirurgiya/ Oftalmologiya
Kashyapa- Kashyap Hindiy - Pediatriya (Akusher- Ginekologiya)
Madhava - Patologiya/ Diagnostik tibbiyot
Bhavamishra - Materia Medica/ Tib botanikasi/ Mufradot - Fitoterapiya

©️Dr Doniyor Azimov


Tib dunyosida Ichki kasalliklar (Terapiya) sohasi bo'yicha tanilgan mashxur tib hakimlari

Charaka - Charak/Sharak Hindiy - Hindistondan
Gippokrat - Buqrot - Yunonlardan
Avicenna - Ibn Sino - Forsiylardan
Rhazes - Ar-Roziy - Forsiylardan
Maimonides - Muso Ibn Maimon - Yahudiylardan

©️Dr Doniyor Azimov


Hujayra konsepsiyasi qadimgi hind manbalaridan

शरीरावयवास्तु परमाणुभेदेनापरिसङ्ख्येया भवन्ति, अतिबहुत्वादतिसौक्ष्म्यादतीन्द्रियत्वाच्च|
तेषां संयोगविभागे परमाणूनां कारणं वायुः कर्मस्वभावश्च||१७||

Odam badanining tuzilmalari va tarkibiy qismlarining mikro darajada eng kichik birligi - Hujayradir. Va u miqdoriy ko'pligi (atibahuta), o'ta maydaligi (atisukshma) va o'ta darajada sezgi a'zolar (sensor/retseptoral sezgilar) orqali bilinmasligi (atindriya) tufayli hisobda son-sanoqsizdir (aparisankhyeya). Va tana hujayralarining birikish (samyoga) va bo'linishi (vibhaga)ga javobgarlik Savdo xilti va o'tmishdagi (irsiy/genetik) taasurotlari/amallari tufayli yuzaga keladi.


©️Hakim Charak Hindiyning "Charaka-Saṃhitā" asarining - Tashrihatlar (Anatomiya) kitobining Organlarning adadi bobidan 17-fusul (Miloddan avvalgi I asr)


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
Ҳаким Абулқосим Фирдавсийнинг "Шоҳнома"сига кўра табиблик санъатининг ривожланиш тарихи

Яна хушбўйликлар истар кишилар,
Атру анбару мушк кидириб ишлар.
Атирлару кофур хамда мушки ноб.
Ихтиро килинди уд, анбар, гулоб .
Табиблик очилди, касалга даво.
Ҳар иллатга чора, хар дардга шифо.
Табиблик сирин хам айлади ошкор,
Унингдeк синчков йўк жахонда бирор.


©️Ҳаким Абулқосим Фирдавсий


Hindlar qachon Tibbiyot imtixonlariga tayyorlansa

Hindlar shu qadar barqarorlariki, agarda ular tibbiyot imtixonlariga tayyorlanish mobaynida kursilariga (stullariga) o'tirsalar bormi

Xoh tibbiyot oliy o'quv yurtiga kirishni istasalar, xoh oliy o'quv yurtida kursdan kursga o'tishda, yoki o'qishni tugatib, ishga kirishdagi imtixonmi, yoki oliy darajadagi magistr, PhD imtixoniga tayyorlansalar, men ularni ko'rib
"Bular ham odammi? Nahotki oylab, kuniga beto'xtov kitobni ustida o'tiradi, faqatgina ovqatga, kechki uyquga borib, kun yorishmasdan turib, yarim tunda yotoqqa borardilar. Shu qadar kitobni ustida qotib o'tiradilarki, hech bir Yaratgan bandasi bunchalik uzoq kitobni ustida harakatsiz bor diqqati bilan o'tira olmas. To'g'ri Xitoyliklarni "chumoli" laqabini qo'yaman dunyoning eng mehnatkash xalqi sifatida, ammo Hindlar dunyoning eng demokratik davlati sifatida ularni bu kursida majburlaydigan na tayoq, va na ota-onalarining hivchini bor"

deyman .

https://www.youtube.com/watch?v=KGWk0HJWe4o&list=PLyidjftviL2UiXUuZSL9M9Hq8SF3MigMy&index=1&ab_channel=Girliyapa

©️Dr.Doniyor Azimov


Англияда ўқиётган Ўзбекистонлик талабанинг таълим тизимимиз хақидаги фикрлари:

• Лондонда тили бурро тадбир уйиштириб "фаол" бўлганлар бир тийин экан.
• Мен ҳиндлар ва хитой, корейс ва япон талабаларини кўриб мактабдаги олган билимларига тан беряпман.
• Хуллас, мен шунчаки бўм-бўш мия билан магистратурага келиб қолибман. Масалан, гурухдаги ҳамма математикани чачворади. Сиз ўйлаган даражада эмас, яхши билади дегани хам эмас. Булар "чачворади". Шунақанги тенгламаларни улар мактабларидан ўрганиб келишганки, мен уларга ҳалиям ета олмаяпман.
• Компютерни, офис дастурларини, ҳар хил программалар ва дастурлашни ўзимча яхши биламан десам. Бутун гуруҳ, ҳа ишонинг, ҳар бири мендан яхши билади.
• Дунёқараш жиҳатидан ххҳам биз Марказий Осиё талабалари оқсоқ эканмиз. Улар шунақанги дунё таниган брендларни эгаларидан тортиб, улар нима ишлаб чиқарадию, қайси маҳсулоти яхши эканини билишади. Мен бўлса ҳалиям кофе турларини фарқига бормайман.
• Сиз ўзингизни Ўзбекистонда туриб "Келажак бизники, шу туришимда Ўзбекистонни дунёга танитаман" деманг.
• Мен шунақа деб хато қилганимни билдим. Биз ростдан юртимизни юқорига олиб чиқмоқчи бўлсак, ростдан ўқишимиз керак.
• Лондонга келиб билдим. Биз орқада эканмиз, кўп соҳада. Давлат сиёсати ёки иқтисодий нуқтаи назардан эмас, оддий мактабдаги асосий фанлар кўникмаларидан уларни амалиётга татбиқигача...
• Бизни яна энг катта айбимиз бу номзодларга катта рағбатлар беришимиз. Мисол учун: Бизнинг Навоий, Беруний ва Зулфияни олаётган болалар келиб Ню Йорк, Лондон, Токио ёки шунга ўхшаган шаҳарлардаги бизнес марказлардан юқори лавозим тугул қабулхонага хам ишга кира олмайди. Нега?
• Чунки у ерда биздаги "фаол талаба"дан олдин ҳинд ёки хитойлик ишга топшириб бўлган. Ундан устун бўлиш учун "Компаниям фахрим" деган видео ясаб келсангиз ўтмайди.
• Бу ерда, яъни Лондонда, яхши офис ишига киришингиз осмонўпар бинода ишлашингиз учун ростакам юзма юз интервью бўлади. Улар сиздан ютуқларингизни умуман сўрамайди. Улар сиздан "илм" сўрайди. Уларга сизнинг 2 та мақола орқали хар кимга бериладиган Қозоғистоннинг хусусий кўкрак нишонлари бир тийин. • Улар илм сўрайди.
• Хулоса: бу фикрлар ҳеч кимга қаратилмаган лекин, кўзимизни очишимиз керак. Дунё миқёсида бизнинг талабалар анча ортда. Сиздан илтимос "Мен энг фаол, энг зўр талабаман" деманг. Англияда сиз тенги одамлар анча бунча сизнинг ва бизнинг келажакдаги иш жойларимизни эгаллаб, қўлимиздан олиб бўлишмоқда...
• Ўқинг биродар...

©️ Ўринов Ахмаджон


Репост из: Muhaddis.uz | Расмий канал
Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
#Видео #Тиб_китоб

3
-дарс | Кўз тегишидан сақланиш


شرح كتاب الطب من صحيح الإمام مسلم بتكملة فتح الملهم

"Саҳиҳи Муслим"нинг "Тиб китоби" шарҳи
("Такмилату фатҳил Мулҳим" асосида)


Шайх Муҳаммад Муҳиддин Мансур
Ҳадис илми мактаби ходими

FullHD: https://youtu.be/nqfEt5MSdmY

Telegram
| Facebook | Instagram | Twitter | Tiktok | YouTube


Farobiy va Ibn Sinoni o'ziga ustoz deb bilgan, va ularni davomchisi sifatida ko'rilgan, Salohuddin al-Ayyubiyning xos tabibi - Muso ibn Maimon ibn Ubayd'Alloh Qurtubiy meni Ibn Sinodan keyin eng ko'p murojaat qiladigan hakimlardan. Uning toksikologiyaga oid "Kitāb al-sumūm wa al-mutaḥarriz min al adwiyah al-qattālah"( Zaharlar va o'limga olib keladigan dorilardan himoya haqida risola) da ba'zi odamlarni nafaqat o'ldirish balki ularni o'ldirmaydigan ammo o'ldirishdan battar azoblaydigan zaharlar berish haqida yozib, shunday deydi:

...yoki o'limdan ham yomonroq, ya'ni oyoq-qo'llarining oqib tushishiga olib keladigan yiringli fil kasalligidan aziyat chekadi.


U hindlar kabi manbalardaga aniq va qattiq tayanadiki, u tajribaga asoslanmagan, buyuk hakimlar gapidan biz hind maktabi kabi bir qadam tashqariga chiqmaydi, ya'ni gapirsa dalil bilan gapiradi. Shu sababdan, uni fikrlarida amaliy xatoliklar uchratmaysiz.

©️Dr Doniyor Azimov


Beruniyning "Kitob saydana fit tib" asarining rus va o'zbek tillaridagi tarjimalarining farqi xususida

Ruscha tarjimasi Saydananing Arabcha ilmiy versiyalaridan olingan bo'lib, u asl nusxa va matnlarga tayanadi. O'zbekcha tarjimasi esa Hindiston tibbiy versiyasi bo'lgan Forscha tarjimalari qo'shilgan bo'lib, ruschadan asosiy farqi, o'zbek tilidagisida dorivorlarning tibbiy xususiyatlari qo'shilganligida. Ruschasi esa tibbiy bo'lmagan, faqatgina ilmiy nomenklatura va chuqurlashtirilgan tibbiy manbashunoslikka qaratilganligida.

Forscha tarjimaning arabcha asliyatdan farqli jihatlari haqida gapirganda, avvalo Kosoniyning matnga qo'shimchalari haqida aytish joiz. Beruniy o'z muqaddimasida qayd etganidek, dorilarning tibbiy ta'siri haqida yozmaydi, shu bois Kosoniy o'zi har bir paragraf oxiriga "xosiyati" degan qismni qo'shib, u yerda Abu Zayd Arrajoniyga ishora bilan shu paragrafda tavsiflangan dorining xosiyati va tibbiy ta'siri haqida yozadi.


©️Kitob as Saydana fi-t-tibb (Tabobatda dorishunoslik) Tahrir hay'atidan - 2023-yil


Shayx Abdulaziz Mansur muharrirligi ostidagi Rasululloh (s.a.v.) tabobati, Tojikzabon Tib Qonunlarining to'liq versiyasi, Beruniyning Saydanasining ruschasi kabi 20 dan ziyod kitoblar yetib keldi. Tashakkurlar @tib_kitoblar iga


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram





Показано 20 последних публикаций.