Tibbiyot🥰 (meditsinaga oid kk ma'lumotlar)

Shish nimaga buladi. Biz kundalik hayotimizda ko'proq uchratadigan shishlar asosan Buyrak yoki yurak shishlarini ko'proq uchratishimiz mumkin. Va masalan bemor ko'rganimizda undagi shishlarga qarab uni qanday kasalga taxmin qilishimizga katta rol o'ynaydi. Va biz buyrak va yurak shishlarini farqlarini bilib olishimiz zarur deb o'yladim.

1. Buyrak kasalliklarida shish

Sababi: Buyraklar filtratsiya funksiyasi buzilishi natijasida organizmda ortiqcha suyuqlik va tuz to‘planishi.
Xususiyatlari:

Dastlab ko‘z atrofi va yuzda paydo bo‘ladi, ayniqsa ertalab.

Simmetrik bo‘lishi mumkin.

Yengil bosganda chuqur iz qolmaydi yoki juda kam seziladi.

Shish yumshoq, teri rangi o‘zgarishsiz.

Ko‘pincha siydik ajralishi kamayadi (oliguriya).

Gipertoniya (qon bosimi oshishi) kuzatilishi mumkin.


2. Yurak kasalliklarida shish

Sababi: Yurak yetishmovchiligi natijasida qon aylanishi buzilishi va suyuqlik to‘planishi.
Xususiyatlari:

Dastlab oyoqlarda, to‘piq va boldir sohasida paydo bo‘ladi, kun oxirida kuchayadi.

Yonboshlaganda shish tananing pastki qismida (masalan, yotgan bemorda bel qismida) paydo bo‘lishi mumkin.

Bosganda chuqur iz qoladi.

Terining rangi ko‘kimtir yoki oqarib ketgan bo‘lishi mumkin.

Nafas qisishi va umumiy holsizlik kuzatiladi.

Yurak urishi tezlashishi va arteriyalar bosimi o‘zgarishi mumkin.


Xulosa

Buyrak shishi – yuz va ko‘z atrofida ertalab paydo bo‘ladi, yumshoq bo‘lib, siydik ajralishi kamayishi bilan kuzatiladi.

Yurak shishi – oyoqlarda boshlanadi, kechqurun kuchayadi, bosilganda iz qoladi va nafas qisishi bilan birga keladi.

Sizlarga ham ma'lumot ulashgim keldi. Kecha bitta bemorda shu holatni kuzatdik. Ya'ni oyoq qismida, asosan yaqqol to'piq sohasida. Qorin qismida ham shish bor edi. Shishni bosib ko'rganimizda shishdan chuqur iz qoldi. Bu yurak shishi edi.

@gulnora_xoldorova_tibbiyot23

#kechki Mutolaa

"O'zingni baxtli his etsang, Kambag'al bo'lish uyat emas"

(O'zimga yoqgan jumla. Yashamoq kitobidan parcha)

Kavernoz angioma (yoki kavernoz gemangioma, kavernoma) – bu markaziy asab tizimida yoki boshqa to‘qimalarda rivojlanadigan qon tomirlarning tug‘ma yoki orttirilgan patologik o‘smasidir. U qon bilan to‘lgan kavernoz bo‘shliqlar yoki kameralar (kapillyar va venoz tomirlarning kengaygan qismi) to‘plamidan iborat bo‘lib, odatda miya va orqa miyani zararlaydi.

Patofiziologiyasi:
• Kavernoz angioma qon tomirlari devorining ingichkaligi va mo‘rtligi tufayli o‘ziga xosdir.
• Bu qon tomirlardan qon chiqib ketishi (mikrogemorragiyalar) yoki qonga boy to‘qimalar to‘planishiga olib kelishi mumkin.
• Kavernoma odatda o‘rab turgan to‘qimaga bosim o‘tkazib, simptomlarni keltirib chiqaradi.

Klinik belgilari:

Kavernoz angiomaning belgilari uning joylashuviga, o‘lchamiga va qonni chiqarish darajasiga bog‘liq. Ba’zi hollarda u simptomsiz kechadi.
1. Neyrolojik simptomlar:
• Epileptik tutqanoqlar – eng keng tarqalgan simptomlardan biri (miya zararlanganida).
• Bosh og‘rig‘i (surunkali yoki keskin).
• Mushaklar kuchsizligi yoki falaj (zararlangan miyaning joylashishiga qarab).
• Sensor buzilishlar (uyqusizlik, karashish, og‘riq).
• Ko‘rish, eshitish yoki nutq buzilishlari.
2. Gemorragiyalar:
• Kavernoma devorining zaifligi tufayli qonash yuzaga kelishi mumkin.
• Katta qonash o‘tkir bosh og‘rig‘i, ongni yo‘qotish yoki miya ichki bosimining oshishi bilan kechadi.
3. Asimptomatik holat:
• Tasodifan, boshqa tekshiruvlarda aniqlanadi.

Eng ko‘p uchraydigan joylashuvlar:
• Markaziy asab tizimi:
• Miya
• Orqa miya
• Ko‘z va boshqa organlar: Kamdan-kam hollarda boshqa to‘qimalarda ham rivojlanishi mumkin.

Kavernoz angiomaning sabablari:
1. Genetik holatlar:
• Irsoiy turlar (masalan, avtosom-dominant kavernoz angioma – familiyal kavernoma).
• Genetik mutatsiyalar, masalan, KRIT1, CCM2, yoki PDCD10 genlaridagi nuqsonlar.
2. Spontan holatlar:
• Ko‘pchilik hollarda genetik omillar bo‘lmasdan rivojlanadi.

Diagnostika:
1. Magnit-rezonans tomografiya (MRT):
• Kavernoz angioma aniqlash uchun eng sezgir usul. T2-sekanslar yordamida yaxshi ko‘rinadi.
2. Kompyuter tomografiya (KT):
• Qonash holatida samarali, ammo angiomaning o‘zi KTda yaxshi ko‘rinmasligi mumkin.
3. Genetik tahlillar:
• Irsoiy holatlarda genetik mutatsiyalarni aniqlash uchun.

Davolash:
1. Kuzatuv:
• Agar kavernoma kichik bo‘lsa, simptomsiz bo‘lsa yoki davolash xavfi yuqori bo‘lsa, kuzatuvni tanlash mumkin.
2. Dori-darmon:
• Epilepsiya bo‘lsa, epileptik tutqanoqlarni davolash uchun antikonvulsantlar buyuriladi.
3. Jarrohlik:
• Agar kavernoma simptomlarni keltirib chiqarsa, masalan, qayta-qayta qonash, epileptik tutqanoqlar yoki asab tizimi funksiyalarining buzilishiga olib kelsa, jarrohlik yo‘li bilan olib tashlanadi.
4. Stereotaktik radiojarrohlik:
• Kamdan-kam qo‘llaniladi va asosan o‘ta xavfli joylashgan kavernomalar uchun mo‘ljallangan.

Prognoz:
• Simptomsiz kavernomalarning aksariyati hayot davomida hech qanday muammo keltirib chiqarmaydi.
• Agar simptomlar rivojlansa va davolash o‘z vaqtida amalga oshirilsa, aksariyat hollarda bemorlar yaxshi tiklanadi.
• Qayta-qayta qonash xavfi mavjud, shuning uchun bemor muntazam ravishda kuzatilishi lozim.

Kinoni ko'ramiz va birga tahlil qilib chiqamiz. Bunda kasalda boshida ko'ndalang miyelit bor deb taxmin qilinadi.
✅
Ko'ndalang miyelit (transverse myelitis) – bu orqa miya yallig'lanishi natijasida paydo bo'ladigan kasallik. Bu holat orqa miyaning bir qismini zararlaydi va asab impulslarining uzatilishini buzadi. Ko'ndalang miyelit ko'pincha tananing bir tomonida yoki butunlay pastki qismida sezgirlikni yo'qotish, mushaklarning kuchsizligi va boshqa nevrologik alomatlar bilan kechadi.
Sabablari
Autoimmun kasalliklar: Multipl skleroz, Neyromiyelitis optika kabi kasalliklar.
Infeksiyalar: Virusli, bakterial yoki parazitar infeksiyalar.
Vaksinalar yoki dorilarga reaksiya.
Sistemaviy kasalliklar: Lupus yoki sarkoidoz.
Alomatlari
Bel va orqa sohada og'riq.
Tananing pastki qismida sezuvchanlikning buzilishi.
Muskullarda kuchsizlik.
Siydik va ichakni boshqarishdagi muammolar.

Assalomu alaykum Rahmatullohi va barakatuh. Boshlangan tongingiz xayrli ishlarga, amallarga boy bo'lsin azizlar 👋

Assalomu alaykum va rohmatulloh salomatmisizlar😊
Mana bugun barcha oraliq va sessiyalarni ham yakunlab oldik☺️ hammaga yaxshi dam va madaniy hordiq chiqarish vaqti keldi😴😅(uzoq kutilgan onlar😉)
Amalyotlada ham oʻzingiz uchun muhim boʻlgan bilim va tajribalarga erishib qolishlarizni tilab qolaman😇