2025-yil eng issiq uchinchi yil bo'lishi mumkin

Met Office ning 2025-yil uchun prognoziga ko‘ra, 2025-yil global o‘rtacha harorat bo‘yicha eng issiq 2024 va 2023-yillardagi yuqori haroratlardan keyin uchinchisi bo'ladi.

Met Officening 2025-yilga oid global prognozi ustida ishlayotgan guruhga rahbarlik qilayotgan professor Adam Skayf shunday deydi:

“Qizig‘i shundaki, 2025-yilda prognoz qilingan yuqori global haroratlar Tinch okeani tropik hududida La-Ninya bosqichiga o‘tish kutilayotgani fonida sodir bo‘lmoqda. La-Ninya esa odatda biroz sovuqroq sharoitga sabab bo‘ladi. 2025 kabi El-Ninyo ta’siri bilan kuchaytirilmagan yillar odatda sovuqroq bo‘lishi kerak. Masalan, 2016-yil El-Ninyo bo‘lgan yil edi va o‘sha paytda bu global harorat bo‘yicha eng issiq yil sifatida qayd etilgandi. Ammo hozir 2016-yilni 2025-yil prognozi bilan taqqoslasak, 2016 ancha salqin ko‘rinmoqda.”

Mutaxassislar 2025-yilda global o‘rtacha harorat sanoatgacha bo‘lgan davrdagi (1850-1900) haroratdan 1,29°C dan 1,53°C gacha (o'rtacha taxmin 1,41°C) yuqoriligini oldindan aytishmoqda. Bu 2024-yilni ketma-ket 12-marta global haroratning sanoatgacha bo‘lgan davrga nisbatan kamida 1,0°C ga ko‘tarilgan yili qiladi.

Met Officening prognoz tayyorlash jarayoniga rahbarlik qilgan doktor Nik Danstoun shunday deydi:
“Bir yil avval, bizning 2024-yil uchun qilgan prognozimiz 1,5°C dan oshib ketish imkoniyatining birinchi marta paydo bo'lishini ko‘rsatgandi. Bu chindan ham sodir bo‘lgan ko‘rinadi, ammo 1,5°C vaqtincha oshishi Parij kelishuvi buzilganini anglatmaydi. Biroq 1,5°C dan yuqori ko‘rsatkich qayd etilgan dastlabki yil iqlim tarixidagi jiddiy ogohlantiruvchi bosqichdir.”
Parij kelishuvi odatda alohida bir yil uchun emas, balki 1,5°C ning uzoq muddatli o‘rtacha qiymatini nazarda tutishi keng e’tirof etiladi.

Professor Adam Skayf quyidagicha xulosa qildi:

“2023/24-yillardagi El-Ninyo hodisasi global haroratni vaqtincha ko‘tarib turdi, yillar davomida ortib kelayotgan issiqxona gazlari chiqindilari tufayli tobora ko‘tarilib borayotgan haroratga yana bir cho‘qqi qo‘shdi. Shu bilan birga, iqlim tadqiqotchilari haroratning bu qo‘shimcha keskin o‘sishiga sababchi bo‘layotgan boshqa omillarni ham faol o‘rganishmoqda.”

Shuningdek, Berkeley Earth taxminlariga ko‘ra ham, 2025-yil, ehtimol, ekvatorial Tinch okeanidagi kutilayotgan sovish tendensiyasi tufayli rekorddagi uchinchi eng issiq yil bo‘ladi. Ammo La-Nino (agar shakllansa) zaif bo‘lishi kutilmoqda va 2025-yil oxiriga kelib El-Ninyo holatiga qaytish ehtimoli mavjud. El-Ninyo va La-Ninya o‘rtasidagi bu o‘zgarishlar global harorat yozuvlarida yillik farqlarning eng katta oldindan prognoz qilinadigan manbai hisoblanadi.

2024-yil 2024–2028-yillarga oid Butunjahon meteorologiya tashkiloti (WMO) tomonidan 2024-yil iyun oyida e’lon qilingan Yillik va O‘n yillik iqlim yangilanishida aytilgan prognozni allaqachon oqladi. Ushbu prognozga ko‘ra, 2024–2028-yillar oralig‘ida hech bo‘lmaganda bitta yil 1850–1900-yillardagi haroratdan 1,5°C dan ortiq darajaga isib ketishi va shu paytgacha kuzatilgan eng issiq yil bo‘lishi kutilgan edi.

Hisobot shuni ko‘rsatadiki, mazkur davrdagi ayrim yillarda 1850–1900-yillar darajasiga nisbatan isish 1,9°C gacha yetishi mumkin. Shuningdek, ushbu besh yillik davrning o‘rtacha harorati 1,5°C dan oshib ketish ehtimoli 47 foizni tashkil etadi.

@ceen_news