Global isish: afsona yoki haqiqat?Umumrossiya jamoatchilik fikrini o‘rganish markazi (VTSIOM) Rossiya fuqarolari orasida global isish bo‘yicha o‘tkazilgan so‘rov natijalarini taqdim etadi.
Muammoni chuqur tushunish darajasi (ya’ni respondentlar ushbu mavzuda yaxshi tushunchaga ega ekanligini bildirganlar) 2000-yillarning boshidan beri sezilarli darajada pasaygan. O‘sha paytda ushbu mavzuni yaxshi bilishini aytganlar soni
34-42% atrofida bo‘lgan bo‘lsa, 2025-yilga kelib bu ko‘rsatkich
29% ga tushib ketdi. Bu global isish mavzusiga bo‘lgan qiziqishning pasayishi yoki unga nisbatan e’tibor kamayganini ko‘rsatishi mumkin. Shu bilan birga, mavzu bo‘yicha tushuncha yosh oshishi bilan ortadi (zumerlar orasida
24%, "tinchlik davri" va "turg‘unlik davri" avlodlari orasida
30-34%). Ehtimol, katta yoshdagilar global isish bo‘yicha faol munozaralar boshlangan 1980-1990-yillarni yaxshiroq eslaydilar. Bundan tashqari, ushbu mavzuda yaxshi bilimga ega ekanligini ko‘proq
Moskva aholisi
(39%) va
Ural okrugi aholisi
(37%) da’vo qilmoqda. Global isish haqida hech narsa bilmaydiganlar
8% ni tashkil qiladi, zumerlar orasida esa bu ko‘rsatkich
13% ga teng.
Iqlim isishiga inson aybdormi?Rossiyaliklarning
85% global isish faktini tan oladi,
7% esa uni inkor qiladi, yana
8% javob berishda qiyinchilik sezgan. So‘nggi 20 yil ichida rossiyaliklarning isish sabablari haqidagi tasavvurlari sezilarli darajada o‘zgargan.
Bugungi kunda respondentlarning
44% global isishni tabiiy jarayon deb hisoblaydi, bu kuzatuvlar tarixidagi eng yuqori ko‘rsatkichdir. 2008-yildan beri bu fikr tarafdorlari soni
15% ga oshdi, bu esa iqlim o‘zgarishini inson faoliyati emas, balki muqarrar
tabiiy hodisa sifatida qabul qilish tendensiyasini ko‘rsatadi. Aksincha,
inson faoliyatining (antropogen) ta’siri haqidagi nazariya tarafdorlari soni kamaydi: bugungi kunda bu fikrni qo‘llab-quvvatlovchilar
37% ni tashkil etadi, bu esa tarixiy minimumdir (2007-yilda bunday fikrni qo‘llab-quvvatlaganlar
59% edi).
Isish sabablari borasida avlodlar o‘rtasida aniq farq bor: yoshlar va o‘rta yoshdagilar (zumerlar va milleniallar) antropogen versiyani (
40-45%) qo‘llab-quvvatlashga moyil bo‘lsa, yoshi kattaroq rossiyaliklar ko‘proq tabiiy iqlim jarayoniga ishonadilar (
47-56%). Bunday farqlar turli tarixiy davrlarda shakllangan dunyoqarash va bilim manbalari bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
“Boshqa” javob variantlari orasida rossiyaliklar quyidagi fikrlarni bildirganlar:
“Xudoning irodasi”,
“Yer ham tirik organizm va o‘zini o‘zi boshqaradi”,
“Kosmos aybdor”,
“Inson va tabiat birgalikda ta’sir qiladi”,
“Muzliklarning erishi”,
“Iqlim mintaqalarining siljishi”,
“Quyoshning faolligi” va boshqalar.
Rossiyaliklarning
21% i iqlim o‘zgarishlari faqat ayrim mintaqalar uchun salbiy oqibatlarga olib kelishini aytgan. Har beshinchi respondent (
19%) esa iqlim yaxshilanishiga ishonadi, masalan, Rossiyada qishlarning yumshashi va qishloq xo‘jaligi imkoniyatlarining kengayishi.
Ayollar sayyora uchun umumiy yomonlashuvga ko‘proq ishonadi (
28% ayollar,
18% erkaklar), erkaklar esa iqlimning yaxshilanishi mumkinligini tez-tez ta’kidlaydi (
24% erkaklar,
16% ayollar). Zumerlar orasida iqlimning faqat ayrim hududlarga zarar yetkazishi haqidagi fikr keng tarqalgan (
36%).
Batafsil🔥🔥🔥🔥