#Foydali_molumotlar
📚 Organik kimyo
Mavzu: Alkanlar CnH2n+2
Alkanlar (Parafinlar) deb tarkibida uglerod va vodoroddan tashkil topgan to'yingan uglevodorodlarga aytiladi.
Birinchi vakli; Metan (CH4) Botqoq, Ruda, Kon gazi, tabiiy gaz (90-98%), yoldosh gazda, toshkoʻmir astasekin parchalansa, hosil boʻladi.
Fizika xossalari: C4 gacha gaz C5-C15 suyuq (benzin hidli). Metan-rangsiz hidsiz havodan yengil suvda yomon eruvchan gaz.
Metanning olinish:
1⃣ C+2H2=CH4 (500 °C Ni )
2⃣ CS2+2H2S+8Cu=CH4+4Cu2S (Bertolle 1856-yil)
3⃣ Al4C3+12H2O=4Al(OH)3+3CH4
4⃣ CH3COONa+NaOH=CH4+Na2CO3
Alkanlarning umumiy olinish:
Alkenlarni gidrogenlab:
CH2=CH2+H2=CH3-CH3
Vyurts reaksiyasi:
2RGal+2Na=R-R+2NaGal
Orlov-Fisher-Troph sintezi:
nCO+2n+1H2=CnH2n+2+nH2O
Kimyoviy xossalari. Alkanlar ancha passiv. Birikish, KMnO4 va ishqor eritmalar, bromli suv, H2SO4(kons) eritmasi bilan reaksiyaga odatdagi sharoitda kirishmaydi.
1. O'rin olish ( Galogenlar, HNO3, va H2SO4 bilan).
a) Galogenlar bilan reaksiyasi: (Semyonov asos solgan)
CH4+Cl2=CH3Cl+HCl
CH3Cl+Cl2=CH2Cl2+HCl
CH2Cl2+HCl=CHCl3+HCl
CHCl3+HCl=CCl4+HCl
Quyosh va ultrabinafsha hy
CH4+2Cl2=4HCl+C (Portlab)
b) Nitrolash reaksiya (Konavalov reaksiyasi 1888 yil)
R-H+HNO3=R-NO2+H2O (140 °C)
CH4+HNO3=CH3-NO2+H2O
c) Sulfolash reaksiyasi;
R-H+H2SO4=R-HSO3+H2O
2. Degidrogenlash:
CH4=> C+2H2 ( t > 1000 °C )
2CH4=> C2H2+3H2 (1500 °C)
3. Kreking:
CnH2n+2=CmH2m+2+Cn-mH2(n-m)
4. Yonish:
CnH2n+2+1.5n+0.5O2+nCO2+nH2O
5. Izomerlanishi:
CH3-CH2-CH2-CH3=CH3-CH(CH3)-CH3 (AlCl3)
Ishlatilishi:
CH₃Cl – issiqlik yutuvchi, onson suyuqlanuvchi gaz, sovutkichlarda. CHCl₃ narkoz modda, CCl₄ - o’ta og’ir suyuqlik, o’t o’chiruvchi, CHJ₃ yodoform-antiseptik. CH₂Cl₂, CHCl₃, CCl₄ erituvchi. Nitrobirikmalar
surkov moylari, bo'yoq va sintetik moddalar olishda. C₂H₅Br milkni og'riq sezmaydigan qilishda ishlatiladi.
Eng yaxshilarni sizlar uchun tayyorladim oʻqib chiqsangiz foydasi tegadi degan umiddamiz📌📌
⚠️Boshqa kanal adminlar manba bilan olishini unutmang♻️
✍ @Student_kimyo
🔻Kanalga obuna boʻlish
@Kimyo_S_A_00
📚 Organik kimyo
Mavzu: Alkanlar CnH2n+2
Alkanlar (Parafinlar) deb tarkibida uglerod va vodoroddan tashkil topgan to'yingan uglevodorodlarga aytiladi.
Birinchi vakli; Metan (CH4) Botqoq, Ruda, Kon gazi, tabiiy gaz (90-98%), yoldosh gazda, toshkoʻmir astasekin parchalansa, hosil boʻladi.
Fizika xossalari: C4 gacha gaz C5-C15 suyuq (benzin hidli). Metan-rangsiz hidsiz havodan yengil suvda yomon eruvchan gaz.
Metanning olinish:
1⃣ C+2H2=CH4 (500 °C Ni )
2⃣ CS2+2H2S+8Cu=CH4+4Cu2S (Bertolle 1856-yil)
3⃣ Al4C3+12H2O=4Al(OH)3+3CH4
4⃣ CH3COONa+NaOH=CH4+Na2CO3
Alkanlarning umumiy olinish:
Alkenlarni gidrogenlab:
CH2=CH2+H2=CH3-CH3
Vyurts reaksiyasi:
2RGal+2Na=R-R+2NaGal
Orlov-Fisher-Troph sintezi:
nCO+2n+1H2=CnH2n+2+nH2O
Kimyoviy xossalari. Alkanlar ancha passiv. Birikish, KMnO4 va ishqor eritmalar, bromli suv, H2SO4(kons) eritmasi bilan reaksiyaga odatdagi sharoitda kirishmaydi.
1. O'rin olish ( Galogenlar, HNO3, va H2SO4 bilan).
a) Galogenlar bilan reaksiyasi: (Semyonov asos solgan)
CH4+Cl2=CH3Cl+HCl
CH3Cl+Cl2=CH2Cl2+HCl
CH2Cl2+HCl=CHCl3+HCl
CHCl3+HCl=CCl4+HCl
Quyosh va ultrabinafsha hy
CH4+2Cl2=4HCl+C (Portlab)
b) Nitrolash reaksiya (Konavalov reaksiyasi 1888 yil)
R-H+HNO3=R-NO2+H2O (140 °C)
CH4+HNO3=CH3-NO2+H2O
c) Sulfolash reaksiyasi;
R-H+H2SO4=R-HSO3+H2O
2. Degidrogenlash:
CH4=> C+2H2 ( t > 1000 °C )
2CH4=> C2H2+3H2 (1500 °C)
3. Kreking:
CnH2n+2=CmH2m+2+Cn-mH2(n-m)
4. Yonish:
CnH2n+2+1.5n+0.5O2+nCO2+nH2O
5. Izomerlanishi:
CH3-CH2-CH2-CH3=CH3-CH(CH3)-CH3 (AlCl3)
Ishlatilishi:
CH₃Cl – issiqlik yutuvchi, onson suyuqlanuvchi gaz, sovutkichlarda. CHCl₃ narkoz modda, CCl₄ - o’ta og’ir suyuqlik, o’t o’chiruvchi, CHJ₃ yodoform-antiseptik. CH₂Cl₂, CHCl₃, CCl₄ erituvchi. Nitrobirikmalar
surkov moylari, bo'yoq va sintetik moddalar olishda. C₂H₅Br milkni og'riq sezmaydigan qilishda ishlatiladi.
Eng yaxshilarni sizlar uchun tayyorladim oʻqib chiqsangiz foydasi tegadi degan umiddamiz📌📌
⚠️Boshqa kanal adminlar manba bilan olishini unutmang♻️
✍ @Student_kimyo
🔻Kanalga obuna boʻlish
@Kimyo_S_A_00