Репост из: Dr. Iqboljon Usmonov
A. Andijon va uning "Amir Temur: tarix, siyosat va meros" nomli asari
Yoshligimda buvim (onam) Amir Temur haqida gap boshlansa "Bizga uni kallakesar, kallalardan minora yasagan bosqinchi deb o'rgatishardi", deb qo'yardi. Bundan boshqa hech narsa aytmasdi, to'g'rirog'i bilmasdi. Shunday o'rgatilgani uchun bo'lsa kerak u zotga nisbatan hech qanday ijobiy narsa aytolmasdi. Bu haqda uzoq gapirish mumkin, ha mayli…
Anchadan beri Amir Temur haqida o'zimcha izlanishlar olib boraman, shunchaki u zotni yaqindan tanimoqchiman. Onam aytgan narsalar to'g'rimikan bilmoqchiman. Boshqa davr bilan shug'ullanganim uchun ko'proq o'z davrimga oid asarlar o'qiyman. Lekin bu boshqa davrlar bilan ishim yo'q degani emas, albatta. Bobomiz Temur haqida ham boshdan oyoq o'nlab manba va tadqiqot o'qib chiqdim. Bu zotni "kallakesar" emas, aslida buyuk sarkarda, o'z davrining yetuk dahosi va sanab tugatib bo'lmaydigan fazilatlar egasi ekanligini bilib oldim.
Anchadan beri A. Andijon qalamiga oid bobomiz haqidagi tadqiqotini o'qimoqchi bo'lib yurardim. Navbat endi keldi. Yaqinda o'qishni boshladim va uchtan birini o'qib bo'ldim. Asar 900 sahifadan ko'proq bo'lib, juda hajmli va katta tadqiqot.
Muallif asli kelib chiqishi o'zbeklardan bo'lib, oilasi ba'zi sabablar tufayli Turkiyaga ko'chib keladi. Olim bo'lishi bilan birgalikda, hozirgi kunda Turkiyaning siyosiy hayotida ham o'z o'ringa ega bo'lgan yirik davlat arbobi hisoblanadi. Asarlarining ba'zisi AQShning nufuzli universitetlarida o'qitiladi. Muallif haqida asarning boshida batafsil ma'lumot berilgan, shuning uchun to'xtalib o'tirmayman.
Asarni o'qiy boshlashim bilanoq asarga bog'lanib qoldim. Bitta o'tirishda 300 sahifasini o'qib qo'ydim. Ha aytgancha asarning ismi ham boshidanoq diqqatimni tortgandi. "Amir Temur: tarix, siyosat va meros", bu sarlavhadagi tarix, siyosat va meros qismi meni qiziqtirib qo'ydi. Asarni o'qib bularni juda ham katta ma'noga ega ekanligini guvohi bo'ldim. Asar faqatgina, bizda odat bo'lib qolgandek, xronologik tartibda Temur tarixini yoritmaydi, ayni vaqtda davlat va jamiyatlarning siyosiy hayotida qanday qilib Temur shaxsidan foydalanganligiga diqqat qaratadi. Foydalanilgan adabiyotlar qismi ham juda ham boy. Faqatgina O'zbekistonda emas, Amerika, Angliya, Hindiston, Rusya, Turkiya va deyarli butun dunyo tarixiga qanday ta'sir ko'rsatganini manbalar va dalillar bilan ochib berishga harakat qiladi. Temur shaxsida dunyo tarixi va siyosati qanday shakllanganini o'ziga xos yo'l bilan ochib bermoqchi bo'ladi. "Temur tuzuklari" nomli Amir Temurga oid ekanligi aytiladigan asarning, aslida unga oid emasligini o'ziga xos dalillar bilan uzundan-uzoq tushuntirib beradi.
Tadqiqot menga juda yoqdi. Ayniqsa kirish qismi tarix metodologiyasi sifatida oliygohlarda o'qitilsa maqsadga muvofiq bo'lar edi. Asarda Amir Temur haqidagi shu kungacha mavjud bo'lgan barcha ma'lumot, masala, bahs va munozaralarga to'xtalib o’tadi. Temur haqidagi haqiqat va yolg'onlarni manba va dalillar bilan isbotlamoqchi bo'ladi. Amir Temur haqida bitta asarda ko'p narsa o'rganmoqchi bo'lgan insonlarga, temurshunoslarga, Temur haqida hayotida bitta kitob o'qimasdan turib o'zini temurshunos deb biladiganlarga, temurshunos bo'lishga ahd qilganlarga, Temur bilan endi tanishmoqchi bo'lganlarga, xullas barchaga ushbu tadqiqotni o'qishni tavsiya qilaman. Afsuslanmaysiz.
Asarni pdf shakli yaqinda qo'limga tushib qoldi. Qiziqqanlar ko'chirib olishi mumkin.
✒️ @phdiqbol_usmonov
Yoshligimda buvim (onam) Amir Temur haqida gap boshlansa "Bizga uni kallakesar, kallalardan minora yasagan bosqinchi deb o'rgatishardi", deb qo'yardi. Bundan boshqa hech narsa aytmasdi, to'g'rirog'i bilmasdi. Shunday o'rgatilgani uchun bo'lsa kerak u zotga nisbatan hech qanday ijobiy narsa aytolmasdi. Bu haqda uzoq gapirish mumkin, ha mayli…
Anchadan beri Amir Temur haqida o'zimcha izlanishlar olib boraman, shunchaki u zotni yaqindan tanimoqchiman. Onam aytgan narsalar to'g'rimikan bilmoqchiman. Boshqa davr bilan shug'ullanganim uchun ko'proq o'z davrimga oid asarlar o'qiyman. Lekin bu boshqa davrlar bilan ishim yo'q degani emas, albatta. Bobomiz Temur haqida ham boshdan oyoq o'nlab manba va tadqiqot o'qib chiqdim. Bu zotni "kallakesar" emas, aslida buyuk sarkarda, o'z davrining yetuk dahosi va sanab tugatib bo'lmaydigan fazilatlar egasi ekanligini bilib oldim.
Anchadan beri A. Andijon qalamiga oid bobomiz haqidagi tadqiqotini o'qimoqchi bo'lib yurardim. Navbat endi keldi. Yaqinda o'qishni boshladim va uchtan birini o'qib bo'ldim. Asar 900 sahifadan ko'proq bo'lib, juda hajmli va katta tadqiqot.
Muallif asli kelib chiqishi o'zbeklardan bo'lib, oilasi ba'zi sabablar tufayli Turkiyaga ko'chib keladi. Olim bo'lishi bilan birgalikda, hozirgi kunda Turkiyaning siyosiy hayotida ham o'z o'ringa ega bo'lgan yirik davlat arbobi hisoblanadi. Asarlarining ba'zisi AQShning nufuzli universitetlarida o'qitiladi. Muallif haqida asarning boshida batafsil ma'lumot berilgan, shuning uchun to'xtalib o'tirmayman.
Asarni o'qiy boshlashim bilanoq asarga bog'lanib qoldim. Bitta o'tirishda 300 sahifasini o'qib qo'ydim. Ha aytgancha asarning ismi ham boshidanoq diqqatimni tortgandi. "Amir Temur: tarix, siyosat va meros", bu sarlavhadagi tarix, siyosat va meros qismi meni qiziqtirib qo'ydi. Asarni o'qib bularni juda ham katta ma'noga ega ekanligini guvohi bo'ldim. Asar faqatgina, bizda odat bo'lib qolgandek, xronologik tartibda Temur tarixini yoritmaydi, ayni vaqtda davlat va jamiyatlarning siyosiy hayotida qanday qilib Temur shaxsidan foydalanganligiga diqqat qaratadi. Foydalanilgan adabiyotlar qismi ham juda ham boy. Faqatgina O'zbekistonda emas, Amerika, Angliya, Hindiston, Rusya, Turkiya va deyarli butun dunyo tarixiga qanday ta'sir ko'rsatganini manbalar va dalillar bilan ochib berishga harakat qiladi. Temur shaxsida dunyo tarixi va siyosati qanday shakllanganini o'ziga xos yo'l bilan ochib bermoqchi bo'ladi. "Temur tuzuklari" nomli Amir Temurga oid ekanligi aytiladigan asarning, aslida unga oid emasligini o'ziga xos dalillar bilan uzundan-uzoq tushuntirib beradi.
Tadqiqot menga juda yoqdi. Ayniqsa kirish qismi tarix metodologiyasi sifatida oliygohlarda o'qitilsa maqsadga muvofiq bo'lar edi. Asarda Amir Temur haqidagi shu kungacha mavjud bo'lgan barcha ma'lumot, masala, bahs va munozaralarga to'xtalib o’tadi. Temur haqidagi haqiqat va yolg'onlarni manba va dalillar bilan isbotlamoqchi bo'ladi. Amir Temur haqida bitta asarda ko'p narsa o'rganmoqchi bo'lgan insonlarga, temurshunoslarga, Temur haqida hayotida bitta kitob o'qimasdan turib o'zini temurshunos deb biladiganlarga, temurshunos bo'lishga ahd qilganlarga, Temur bilan endi tanishmoqchi bo'lganlarga, xullas barchaga ushbu tadqiqotni o'qishni tavsiya qilaman. Afsuslanmaysiz.
Asarni pdf shakli yaqinda qo'limga tushib qoldi. Qiziqqanlar ko'chirib olishi mumkin.
✒️ @phdiqbol_usmonov