Tankist Blog

F-16 Fighting Falcon — AQShning yengil ko'p maqsadli jangovar samolyoti bo'lib, dastlab General Dynamics (hozirgi Lockheed Martin) tomonidan ishlab chiqilgan. U 1970-yillarda ishlab chiqilib, 1978 yildan beri xizmatga kiritilgan va hozirgacha dunyo bo'ylab turli mamlakatlar tomonidan keng foydalaniladi.

### F-16’ning asosiy xususiyatlari:

1. Vazifasi: Havo ustunligini qo'lga kiritish, yer usti maqsadlarini nishonga olish, razvedka va boshqa maxsus operatsiyalar.

2. Tezligi va manevr qobiliyati: F-16 soatiga 2 Mach (yoki 2400 km/soat) tezlikka erisha oladi. Samolyot aerodinamikasi yuqori darajadagi manevrlar uchun mo'ljallangan bo'lib, katta tezlikda yuqori harakatlanish imkoniyatiga ega.

3. Qurollanish: F-16 keng ko'lamli qurollarni olib yurishi mumkin, jumladan:
- Havo-havo raketalari (AIM-9 Sidewinder, AIM-120 AMRAAM)
- Havo-yer raketalari (AGM-65 Maverick)
- Bomba turlari, shu jumladan boshqariladigan (GPS yoki lazer boshqaruvi) va oddiy bombalar.
- 20 mm-lik M61 Vulcan avtomatik zambarak.

4. Uchuvchilarni qo'llab-quvvatlash: Samolyotda yuqori texnologiyali boshqaruv tizimi, shu jumladan Fly-by-Wire tizimi va raqamli ko'rsatkichlar paneli mavjud bo'lib, uchuvchiga optimal sharoitda boshqarish imkonini beradi.

5. Global foydalanish: F-16 dunyoning ko'plab mamlakatlari, jumladan AQSh, Turkiya, Isroil, Misr, Janubiy Koreya va boshqa ko'plab davlatlar havo kuchlari tomonidan foydalaniladi. Samolyot NATO davlatlari orasida ham keng tarqalgan.

6. Samolyotning modernizatsiyasi: F-16 samolyotlarining yangi versiyalari ishlab chiqilgan va vaqt o'tishi bilan takomillashtirilgan. F-16V (Viper) kabi yangi versiyalar ilg'or radar tizimlari, yangilangan avionika va qurollar bilan jihozlangan.

### F-16 ning afzalliklari:
- Narxi nisbatan arzon bo'lganligi sababli ko'plab davlatlar uni xarid qilish va foydalanishga kirishga qodir.
- Tezligi va manevrligi unga ko'p maqsadlarda foydalanish imkonini beradi.

F-16 jangovar samolyotlarining ko'p qirrali xususiyatlari va ko'p yillik tajribasi uni global havo kuchlari uchun samarali va ishonchli tanlovga aylantirgan.

@Tankhaqida

Yadro kallaklari bo‘yicha "aktiv" va "zaxiradagi" tushunchalari turlicha rol o'ynaydi va harbiy doktrinalar, texnologiyalar, va strategiyalarga bog'liq. Ularning farqi quyidagicha:

### 1. Aktiv kallaklar:
- Tayyor holatda: Aktiv kallaklar to‘liq ishlashga tayyor holatda, ya'ni jangovar foydalanishga tayyor bo‘ladi. Ular odatda strategik yoki taktika qurollariga joylashtirilgan, shu jumladan ballistik raketalar, bombardimonchi samolyotlar, suv osti kemalari yoki boshqa tashuvchi vositalar bilan jihozlangan.
- Tayyorlik darajasi: Bu kallaklar zudlik bilan qo‘llanishi mumkin bo‘lgan holatda saqlanadi, ya'ni ular jangovar buyruq olgan zahoti harakatga keltiriladi.

### 2. Zaxiradagi kallaklar:
- Saqlanayotgan holatda: Zaxiradagi kallaklar jangovar foydalanish uchun hozirgi vaqtda tayyor emas, ya'ni ular omborlarda yoki maxsus joylarda saqlanadi. Bu kallaklar jangovar foydalanishga kiritilishdan oldin qayta tekshirish yoki modernizatsiyadan o'tishi kerak.
- Zaxira va qayta tayyorlash: Ular favqulodda holatlar uchun zaxira sifatida saqlanadi va ba'zan qurolsiz holatda bo‘ladi. Agar kerak bo‘lsa, zaxiradagi kallaklar jangovar tayyor holatga keltirilishi mumkin, ammo bu ma'lum vaqt talab qilishi mumkin.

Umuman olganda, aktiv kallaklar bevosita jangovar xizmatga kiritilgan va tezkor reaktsiya qilishga tayyor, zaxiradagilari esa ehtiyoj tug‘ilganda foydalanish uchun saqlanadi, lekin ular foydalanishdan oldin tayyorlanishi yoki texnik xizmatdan o‘tkazilishi kerak.

@Tankhaqida