Табиат кўзгуси

Орадан йиллар ўтди... Собир ака тақдир тақазосига кўра уйланди.
Унинг эндиги уйланган аёлига қараб ҳайрон қолдик, сабаби у кўримсизгина эди. Дарров Нигора келинойини эсладик. Қандоқ эди-я? Лекин иккинчи аёли билан Собир ака кўп яшамади, Учинчиси билан хам...
     Мен орадан йиллар ўтиб Собир ака нега келинойига ўхшаган аёлни топмади, уйланганлари нега кўнглига ўтирмади деган саволларга жавоб топгандек бўламан. У кишининг мухаббати битта бўлган, Ягона! Бошка қурган ҳаетлари эса ота- оналари, бошқа яқинларининг кўнгли учун бўлган, Собир ака  учун эса аҳамиятсиз бўлган.
    Хикоямнинг бошида эса Собир аканинг кўзлари маъюс , маҳзун дегандим. Нимага шунақа экан?
    Уларнинг кўзларининг нури Нигораси билан кетган, яъни кўнгли билан... Нигораси нега Собир  акани танлаган , улар бошқа- бошқа олам вакиллари эдилар, саволларим жавобини менга йиллар берди. Бирма бир. У иккисининг кўнгли бир бўлган, бошқа ҳеч қандай ҳайратомуз ходиса бўлмаган у ерда. Кўнгил бир бўлса вақт ҳам, масофа ҳам ўз аҳамиятини йўқотар экан...
      Сизга шунча гапни ёздим, шундан кейин ҳам менга "Вақт - даъво " деб кўринг- чи?...

Одамлар ҳавойи нафслари учун миллионлаб пулларни тўйларда исроф учун совурётганларида, кимлардир еган қимаатбаҳо овқатларини реклама қилиб, селфи қилаётганларида шу аёл фарзанди учун пул топа олмай ўтирибди. Биз бир кун гўштлик овқат бўлмаса уйдагиларга "нимага гўшт йўқлигини айтмадинг" деб, зарда билан овқат еб турганимизда, у аёл зоғора нон еяпти.
Бир фарзанд отасини олиб келди. Дори кетидан дори ёзаверди докторлар. У йигит оҳири пули йўқлигини айтди. Докторлар эса умид кам эканлигини уйга олиб кетиш мумкунлигини айтишди. У йигит эса додлаб йиғлаб "отам учун пул топа олмай ўз қўлим билан ўлдираманми", деганини эшитганда инсон дош бера олмайди. Йигит йиғламасин дунёда... Рози бўлмади. Нимасинидур сотиб келиб, отаси оламдан ўтгунича қаратди. Ўз виждони олдида поклигини сақлаб қолди.
Ҳа бу ўша ерда ўтқизган ўн кунимдаги ҳотиралар эди. Мен кўп жойларда бўлдим, тўйда ҳам, азада ҳам. Гўр ҳам бунчалик даҳшатлик эмас. Ҳа гўрда ернинг совуқ тафтини, ўлимни ҳис қиласиз. Аммо у ердагу даҳшатлар олдида....
Ўлимни ёнгинангизда ҳис этасиз. Нафсингиз ўзидан бошқаларни ўйлашни ўрганади. Энг катта неъмат соғлик эканлигини, ўлим келмасидан аввал Аллоҳга ибодат қилиш керак эканлигини, ҳар қандай мусибатга тайёр туришни, чиройлик сабр этмоқ керак эканлигини ўргатади.
Аллоҳ ҳамма беморларга шифо берсин. Бизнинг қалбларимизни эса ислоҳ этсин.

Умримнинг ўн куни...

Тақдир тақозоси билан амаким машинада кетаётганларида орқаларидан машина келиб урган, орқада аёллари ва кичкинагина чақалоқлари бўлган. Натижада фарзандга қаттиқ жароҳат етган. Касалҳонага олиб боришган. Менга қўнғироқ қилишди ва "экстренний" га етиб бордим. Реанимация бўлимига олиб кириб кетишиб бўлганакан. Аёлларга шароит бўлмагани учун уйга жўнатиб юбордик. Амаким ва мен ўша ерда қолдик.
Умримнинг энг сабоқлик ўн куни ўша ерда ўтди. Ҳар куни биргина эшикга минг ҳавотир ва ҳадик билан термулиб ўтирамиз. Ҳар куни келаётган беморларни кўриб додлаб юборгинг келади. Беморлар ҳолати бир олам бўлса, унинг ортидан келганлар ҳолати бир олам. Вақт шу қадар тўҳтаб қолганга ўҳшаб ўтадики шундай пайтда атрофда сиз каби кутаётганлар билан суҳбатлашиб қоласиз. Ҳамманинг кўзида ҳадик, дард, аламлар. Ҳаёт ва ўлим остонаси. Биргина сўз билан кўзларда қувонч ёки жудолик.
Жим-житлик ҳукмрон муҳутни қий чув тутди, бир она оёқяланг фарзандини кўтарганча "дод" деб, кириб келди. беш ёшлар чамаси мурғак гўдак ҳаммажойи қонга беланган, докторлар зудлик билан олиб кириб кетишди. Орадан ҳеч қанча вақт ўтмай, оламдан ўтгани ҳақида ҳабар билан чиқишди. Маълум бўлишича юк машинаси орқага олганда, дарвозага тегиб кетиб, болакайни босиб қолган экан. Онанинг додлаб йиғлашини ёзишга қалам ожиз. Эндигина камолотини кўраман деган фарзандидан айрилди. Эри қанчалик босишга, оғирроқ бўлишга ундамасин, онани фарйоди жимжитлик ҳукмрон масканни ларзага солади. Ўзингиз бир аҳволда турганда беиҳтиёр жуда ачинасиз. Одамлар "адреналин" олиш учун тоғларга чиқиб, ўзларини парашутдан ташлаганини, дарёга бориб қайиқда учганини кўриб туриб айтаман "Ҳақиқий "адреналин" керак бўлса, озгина вақт ажратиб, бориб туринг, Ҳақиқий "адреналинни" кўрасиз". Юрагингиз бир тез уриб кетса, бир тўҳтаб қолаётганга ўҳшайди. Ўша кунги болакайнинг сиймоси кўз ўнгимдан кетмай туриб яна бир аёлни олиб келишди. Айтишларича аёл сариқ касал бўлган, лекин ҳеч ким билмаган. Оғриқ ҳақида қайнонасига айтса "қўй ёғидан суркаб қўйинг, яҳши бўлиб кетади" деган. Докторлар кеч олиб келишганини, аёлнинг жигари ишдан чиқганини айтишди. Энг ачинарлиси эса қорнида саккиз ойлик боласи бор экан. Икки кун ўтиб аёл касалҳонада жон берди, болани сақлаб қолишди. Аёлини ўлганини эшитиб йиғлаётган эрни бориб башарисага бир мушт тушургингиз келади. Ззулм қилган қайнонага эса - сўз увол. Оддий касални деб эндигина йигирма учга кирган аёл энди дунйода йўқ. Ичингиз эзилиб кетади. Одамлар.... Наҳотки инсон қадри шунчалар паст бўлса? Бир аёлнинг ўлимига айбни кимдан оҳтарасиз? Эрданми? Қайнонаданми?.. ёки фарзандини гулдак қилиб ўстириб "Азроилга" берган ота-онасиданми?
У кун ҳам ўтиб улгурмай ярим кечаси аварияда жуда қаттиқ жароҳат олган бир йигитни олиб келишди. Жанжаллар билан. Уриб юборган йигитни касалнинг яқинлари роса сўкиб ургандан баттар қилишяпти. Бечора йиғлаб юборай деб турибди. Агар ўлиб қолса қаматишларини айтишди. Ичкаридан дорилар ёзилган рўйҳат олиб чиқилди. Табиийки йигитнинг қўлига топширишди. Чиқиб кетди. Шу зайл етти кун дори тошиди. Ҳар икки, Уч соатда, ёлғон бўлмасин юз эллик, юз етмиш минглик дори олиб келди. Гаплашиб қолдик. Ижарага машина олиб такси қилишини айтди. Дорига эса қарз олиб пул олиб келаётганини, қарз берадиган одам ҳам қолмаганини айтди. Бечора шу даражада ҳолатда эдики шу олти кун ичида кўз ўнгимда озиб, тўзиб кетди.
У ҳам майли, яна бир аёл боласини олиб келди. У ҳам неча кундан бери эшикга термулиб ўтирар эди. Ўша аёл ўзга аёл билан гаплашаётганда эшитиб турдим. Эри оламдан ўтиб кетганини, қайнона ва қайнотаси қари инсонлар эканини, туғма соқов эканликларини, уларни ташлаб кетишга кўзи қиймай уларга қараб, ҳам фарзандларини бир ўзи боқиб келаётганини, бу йил қиш қийин келганлигини, кузда пул ортириб буғдой олиб қўймагани учун қишда нонга зор бўлганини, нима қиларини билмай зоғора нон еганларини, ҳозир эса дориларга пули йўқлигини, докторларга ялиниб қарз сўраганини айтиб йиғлади. Ичларим титраб кетди. Шу аёл бугунги кунда бизнинг жамиятимизда яшаяпти, кимнингдур қўшниси, кимнингдир маҳалладоши, яна кимнингдур эса қариндоши........

Нечта фарзандингиз бор?” деган саволларга рангиб оқариб, нима дейишни билмай жиннича эртакларни тўқийман. Ҳар куни гоҳ интернетдаги профилимга чақалоқларнинг расмларини, гоҳ ҳомиладор бўлган аёлларнинг расмларини қўяман. Бу ишдан ҳам чарчадим. Ҳаммасидан чарчадим. Ортиқ кутгим йўқ. Нимани кутай, садоқатли рафиқангизни сизни яна ташлаб кетишиними ёки қачон оламдан ўтишиними? Минг алҳазар, сизни деб уни ҳам ёмон кўриб кетяпман.
– Ўзингни бос, яна бошлаяпсанми? Сенга ўзи нима қилсам ёқади? Бу қиллиқларинг мени ҳам чарчатиб қўйяпти.
Анчагина ўшқириб, уришиб берди. Бирозгина босилиб олганимиздан сўнг яна суҳбатни давом эттирдик.
– Ахир, сени жонимдан ортиқ кўришимни биласан-ку. Сенга ўзи нима бўляпти Мафтуна?! Олдин ҳам айтгандим. Икки фарзандим учун етиб ортадиган мана шу ҳовлининг қарзларидан қутулай, уларни уйли жойли қилгач фақат сен билан яшайман. Ахир, фарзандларим ва оиламга ҳам масъулиятсизлик қила олмайман, тушунсанг-чи. Лекин сени ҳам ташлаб қўйганим йўқ-ку.
– Ботир ака, мен ҳам бошида кўникаман. Ҳаммаси яхши бўлади, деб чидаб яшаб келаётган эдим. Бироқ ортиқ сабр-бардошим қолмади. Ахир мен ҳам аёлман. Сизни севишга ҳаққим бўлгани сингари, бирга яшаб, бахтли бўлгим бор.
Мана беш йил бўлибтики, ота-онам билан ҳам тузук гаплашганим йўқ. Қишлоққа борсам, дарров шаҳарга қайтиб келгим келади. У ернинг об-ҳавоси мени бўғади, тинчлик бермайди. Одамларнинг савол назари билан қарашидан ўзимни то кайгача олиб қочаман билмайман. Қишлоқдагилар тўй-марака қилса, бора олмайман. Чунки улар нуқул турмуш ўртоғим, фарзандларимни сўрайди, кутади. Мен эса жондан суйган, умр йўлдош сифатида танлаган инсон билан улар олдига бора олмайман.
Қайси аёл базмда ўзининг эмас, бошқа бировдан олган ижара кўйлаги билан мақтана олади. Ёки уни кўз-кўз қилади. Сиз томон нигоҳлар қадалганида, гуё ўша “ижара кўйлак” муҳокама қилинаётгандек туюлади. У либосни кийганингиздан оғринасиз. Ўша матони қиймалаб ташлагангиз келади. Гарчанд сизнинг севимли кўйлагингиз бўлса-да, барибир ўзингизники эмас. Энди жондан суйган турмуш ўртоғингиз аслида бошқа аёлнинг хўжайинию, сиз унинг севимли ёри сифатида олдидасиз. Битта кўйлакка қанчалар оғринасиз. Иккинчи хотин деб мурожаат қилишларига эса метин бардош ҳам биргина сўздан чил-чил бўлиши муқаррар. Аслида аёл эркак учун иккинчи ўринда туришининг ўзи оғриқли.
Пешонамга мана шундай қисмат битилган экан ундан қочиб ёки воз кечиб қаерга ҳам бораман. Ҳеч кимни ва ҳеч нарсани айбламайман. Фақат ўз-ўзимни қарғайман. Ношудлигимдан хўрлигим келади. Ҳамма иккинчи рафиқа сифатида эмас, ўйнаш деб баҳо беришидан оғриниб, сиқилиб яшайман. Қанийди, ўйнаш бўлиб, унинг оиласини бузиб, ўзимники қила олсам, деб кўз ёш тўкаман. Лекин шу қадар ҳурмат қилганимдан меҳрим дарёки, бу йўл билан ўзимни бахтли қилгим келмайди. Фақат уни кутаман, бўладиган дилхираликни унитаман. Ахир, насиб қилган бўлса, қачондир бирга, бир умрга ёнимда қолар.

Иккинчи хотин бўлиш оғриқли..."

“Қаердасан, эшикни оч. Тақиллатиб турибман эшитмаяпсанми?” Смсни ўқидим, дарҳол кўз ёшларимни артдим. Шоша-пиша юз-кўзларимни ойнага солдим. Эшикни очдим-у, бир чеккада гуноҳкорона бошимни эгиб туравердим.
– Сен бир куни шу юз марталаб қўнғироқ қилишинг-у, смслар ёмғирини ёғдиришинг билан мени гўрга тиқасан, – дея Ботир ака эшикни ёпди. – Тушунсанг-чи, ахир, ҳар доим сенинг олдингда бўла олмайман. Буни яхши билиб туриб, яна ўзинг жанжал кўтарасан-а?
– Ахир келмагангизга ҳам 21 кун бўлди. Қўнғироқ ҳам қилмайсиз. Сиздан хавотир олдим! – дедим-у, ичимдаги оҳларимни тўкиб сочиш ўрнига яна гуноҳкорона қараш билан сукут сақлаб турдим. Аслида мана шу 21 кун мен учун азобли ўтган эди. Шу пайтгача бир маротаба ҳам қўнғироқ қилиб, ҳол-аҳвол сўрамаганидан жиғибийроним чиққан. Агар олдимга келган тақдирида ҳам аччиқ ва ҳақоратли сўзлар билан сийлаб, унга бир дунё шартларни қўйишга аҳд қилган эдим. Лекин ғамга тўла дардли кўзлари мени яна шайтондек аҳдимдан қайтарди. Ҳатто унга ачина бошладим. Ҳар доим шу аҳвол. Телефон орқали ёки ёзиб юборган хабарлардагина мен қўрқмас урғочи бўрига айланаман. У олдимга келгач эса мушук панжасида қолган сичқондек питирлайман. Аввалига, уришади. Мен ҳам дардларимни гоҳ-гоҳида билдираман. Лекин унинг оилавий аҳволи, бошидаги ташвишларни сўзлаб берганидан сўнг ачинганим етмагандек, бир неча кун унинг муамоларини ўйлаб, сиқилиб юраман.
У ҳаётимда учраган кундан буён ҳаловатимни, ўзимни унитганман. Нега тақдир менга уни рўбарў қилди? Нима сабабдан ишқим, меҳрли кўзларим унга тушди? Ахир муҳаббатимизни ҳеч кас тушунмаса... Майли у эркак, лекин мен-чи? Рафиқаси, ота-онаси, ака-опалари мен ҳақимда қандай ўй-хаёлларда экан! “Оилали эркакка илакишиб қолган аёл...” деб тасаввур қилишарди-да. Яна нима деб ҳам баҳо беришсин денг. У ҳам ўз келинимдек Ботиржонимни жониданда ортиқ кўрадиган, бахтини ўғлимда кўриб, унга дунёю-дунини топширган қиз, деб ота-онаси иккинчи келин сифатида қабул қилармикан? Ёки фарзандининг оиласини бузганликда айбланиб, ёмонотлиққа чиқармикан? Йўқ-йўқ, ўз отамни қандай ҳурмат қилиб, яхши кўрсам уларни ҳам ундан кам кўрмайман. Пинҳона, сиртдан танийман. Ҳали бирор маротаба ҳам уларни узоқдан бўлса-да, кўрганим йўқ. Аммо касалхонада ётишганида иссиқ шўрваларни қилиб Ботиржон ака билан узатиб юборарадим. Бозорлик қилиб, хуш кўрган қишлоқ меваларидан атай улар учун жўнатрадим.
Дазмолланмаган, ғижим уст-бош, кир пайпоқ билан уйдан чиқиб кетган турмуш ўртоғингиз кечга яқин шаҳзодалардек уйга кириб келганида, менинг меҳрим, севгим сизникидан зиёдаю, лекин кам эмаслигини сезмаган бўлсангиз кундош? Ботиржон акадаги ўзгаришларни кўриб, севгимизни тан олмасангиз. Наҳот сиз ҳам бошқалардек мени бузуқликда айблаб, ҳақиқатга кўз юмсангиз? Ахир сизни кундош эмас ўз опам, дугонамдек кўрганман. Йўқса, неча бор қўнғироқ қилиб қўрсликлар қилганингизда сану-манга борардим. Балки уйингизга бориб соч талаш қилардик. Бироқ мен, ҳатто қаерда туришларингизни ҳам билмайман. Сўрамаганман излаб ҳам ўтирмадим. Мана ўртамиздаги муносабатларга 5 йил бўлибтики, ҳанузгача бирор маротаба Ботир аканинг ишхоналарига ҳам бормаганман. Фақат онда-сонда қўнғироқ қилиб тураман. Сиз ҳаммага мени ёмон сўзлар билан тасвирлаб берибсиз. Айтишингизча, улар сизни жуда яхши кўришар экан. Қайнанамиз сизни жонидан азиз кўрар эмиш. Мени эса улар қачон бўлса ҳам топиб, қилган ишларим учун суд қилар экан. Уларнинг йўлларига кўз ёшим билан сув сепиб, сочларим билан супириб, 5 йилдан буён кутаман. Уларга айтадиганларим жуда-жуда кўп. Сизга ҳам...
Яна бугун ҳам соғинчдан кўнглим беҳаловат. Қанча огоҳлантириш олганимга қарамай яна смс ёзяпман. Бу сафар келмади. Аламлар баттар авж олди. Хўрлигим келиб, шижоат билан гўшакни олдим. Дарров ёд бўлган рақамларни тердим.
Мен ортиқ, бу тарзда яшашга ўзимда куч тополмаяпман. Ҳар куни сизни қўнғироқ қилишингизни, смс ёзишингизни ва тўсатдан эшикдан кириб келишнгизни кутиб интизор бўламан. Қачонгача, “Турмушга чиқдингизми?.......

Кеча қассобхонада бир бечорахол аёл 20 минг сўмлик қўй ёғи тортишни сўради. Қассоб тарозига қўйган ёғ 24 минг сўмлик чиқди. Қассоб: "Хаммасини олаверасизми?" деган саволга, аёл "Менга 20 минг сўмлик етади" деб зўрға жавоб берди.

Қўлидаги маблағни тийин тийинигача харажатга хисоблаб чиққани билиниб турар эди. Аёл чиқиб кетди. Унинг орқасидан эса навбатда турган бир милиция ходими хам гўшт олмай чиқиб кетди.

Менга гўшт тортгунига қадар деразадан кўчага разм солсам,  ўша милиция ходими аёлга орқасидан етиб олиб қўлига қанчадир миқдорда пулни мажбурлаб бериб, ўзи дархол тескари қараганича нарироқда турган машинасига ўтириб кетиб юборди...

Ишонасизларми, милиция ходими ўзини ёнидаги бор пулни ўша аёлга бергани аниқ эди. Негаки гўшт олгани кирган одам гўшт олмай кетди... Бошқа пули қолганида албатта уйига гўшт олар эди...

Азизлар! Мен бу инсонни милиция ходими эканлигига алохида урғу берганимга сабаб бор. Бир неча йил аввал нафасим қисиб астма приступ бериб боғчани олдида танг холда қолган эдим. Атрофимда хеч ким парво қилмай ўтиб кетишаётган бир вақтда битта милиция ходими келиб мен ўзимга келгунимча далда бўлиб ёнимда турган эди.

Инсонийлик ҳаммада бор!

❕Биз ўзгаларнинг яхшилигини кўришни уддасидан чиқсаккина, бошқалардан ҳурмат ва иззат кўрамиз...

Олтин қоидалар

1. Болаларингизни бой бўлиш истагида эмас, бахтли бўлиш истагида тарбияланг. Катта бўлганларида нарсаларнинг нархини эмас, қадрини биладиган бўладилар.
2. Таомни худди доридек истеъмол қилинг. Бўлмаса дорини овқатдек ейдиган бўласиз.
3. Сизни яхши кўрганлар 100% сабаб бўлса ҳам сизни тарк этмай, сизнинг ёнингизда қолиш учун битта бўлса ҳам сабаб топадилар. Ёмон кўрганларга эса юзта сабаб ҳам кифоя қилмайди.
4. Одам бўлиш билан одамийлик орасида жуда катта фарқ бор.
5. Агар сиз тез юрмоқчи бўлсангиз, ёлғиз кетинг! Лекин агар узоққа бормоқчи бўлсангиз, бирга кетинг!

​​​​— Ҳамма пулларни менга бериб кетишяпти. Баъзида саналмаган бўлади. “Яхшилаб тахлаб, санаб қўйинг”, дейди қайнонам. Сизга озроқ пул олиб келдим, ойи. Камчилигингизга ишлатарсиз. Уйдагилар билишмайди, — бир марта онамга озроқ пул олиб боргандим, балога қолдим.
— Бу ишни бир марта қилдинг, иккинчи марта қилма. Эрингнинг рухсатисиз унинг бир тийинига ҳам хиёнат қилма. Мен сендан пул сўрадимми? Худога шукр, шу кунгача ҳеч кимдан қарздор бўлган жойим йўқ. Жуда кунимдан қолсам, ана, ўғлим бор, кунимга ярайдиган...
Ҳаммаси кўнгилдагидек кетаётганди... Ярим олдин рўй берган бир воқеа сабаб ҳаловатим йўқолган. Хуллас, менинг яхши жойга келин бўлганимни эшитган отам йўқлаб келадиган бўлди. Болалигимда қанчалик зор бўлгандим унга, энди эса... Биринчи марта турмуш ўртоғим билан бирга кириб келишганида ҳушим бошимдан учай деди.
— Дастурхон туза, ойиси, меҳмон келди. Ҳойнаҳой, бу қариндошингни танимасанг керак. “Аёлингизнинг қариндоши бўламан, мени яхши танимайди”, дедилар. Уйга олиб келавердим. Тез ошга унна...
Турган жойимда анча пайт қотиб қолдим. Меҳмонхонага кириб кетган эрим мендаги ўзгаришни сезмади, яхшиям. Отамнинг бу қилиғидан хафа бўлишни ҳам, хурсанд бўлишни ҳам билмасдим. Кўнглимнинг бир бурчида “Озгина бўлсаям, менга нисбатан меҳри бор экан-ку, йўқлаб келибди, нега отасиман, деб очиқ айтавермайди. Ахир булар отасиз ўсганимни билишадику...” турли хаёллар чарх урарди бошимда. Ўша куни у кишини яхшилаб меҳмон қилиб кузатишди. Бу гапни онамга айтсам, онам ҳам жуда саросималаниб қолди.
— У сени деб эмас, пул учун келган, болам... Олдиндан шундай одати бор, бировлардан пул олиб, бермай кетади. Бир жойда ёлчитиб ишламайди. Ундирган пулларини ароққа сарфлайди. Энди сенинг ҳаётингни бузмасайди... — онам кўксини чангаллаб йиғлади.
Ширин оилам бузилишини ўйлаб, мен ҳам қўрқиб кетдим.
— Эримга айтаман, у одам ҳеч қандай қариндошиммас, уни яқингизга йўлатманг, дейман...
— Ишқилиб ёмонлиги тегмасин-да...
Бир умр кутиб яшаган, меҳрига зор бўлган одамимни энди ўзимдан узоқлаштиришим керак. Бир томондан виждоним ҳам қийналади. Ахир нима бўлганда ҳам у менинг отам-ку. Эримга ҳаммасини очиқчасига айтиб берсам, мени қандай қабул қиларкан. Қайнота-қайнонам-чи, улар нима дейишади?
— Нима бўляпти сенга, бирор жойинг оғримаяптими? — бир нуқтага тикилиб қолганимни кўрган эримнинг меҳрибончилигидан кейин кўнглим бузилиб кетди. Қанийди унга кўнглимда кечаётган ҳамма гапни айта олсам?
Яқинда ҳовлимиз дарвозаси тақиллади, бориб очсам, остонада дадам турибди. Вужудимни қалтироқ босиб қолди.
— Сени бир кўриб кетай, деб келувдим, қизим, — дадамнинг гапидан кейин ўзимда журъат топиб, уйга таклиф қилдим.
— Мени кечир, қизим, сениям безовта қиляпман. Нима қилай, кўргим келди-да... Айниқса ўғлингни соғиндим. Невара ширин бўлади, деганлари рост экан-да...
Дарҳол дастурхон тузаб, меҳмон қилдим. Бирор соат ўтириб, кетишга чоғланди.
— Келганимни уйингдагилар билмай қўяқолсин... - деди кетаётиб.
Негадир отамга жуда раҳмим келди.
— Тўхтанг, — уйга кириб бир даста пул олиб чиқиб, узатдим. Индамай олди. Онамга ўхшаб уришиб бермади.
Шундан кейин ҳам икки-уч бор йўқлади отам. Мен эса икки ўт орасидаман, эримга, қайнота-қайнонамга дадамни таништирайми ёки... Улар қандай қабул қилишаркан?..