🔖 "TikTok mentality" deganda odatda qisqa, tezkor va yuzaki kontentni tez iste’mol qilishga asoslangan fikrlash tarzi tushuniladi. Bu atama TikTok va shunga o‘xshash ijtimoiy tarmoqlarning ta’siri ostida shakllangan fikrlash uslubini tasvirlash uchun ishlatiladi. Buning yomon taraflari:
🔘Diqqatning pasayishi va tez zerikish — Odamlar uzoq muddatli e’tibor talab qiladigan faoliyatlardan (kitob o‘qish, ilmiy izlanish, chuqur tahlil) qochadi.
Doimiy qisqa videolarga o‘rganib qolish tufayli diqqatni uzoq ushlab turish qiyinlashadi.
🔘Yuzaki bilim va noto‘g‘ri axborot tarqalishi — Ko‘pchilik ma’lumotni chuqur tekshirmasdan, faqat qisqa videolardan oladi va noto‘g‘ri tushunchalar shakllanadi.
Bugungi kunda ko'plab o'quvchilarim Teacher diqqatimni ko'p vaqt bir narsaga qarataolmayapman deb shikoyat qilishyapti. Lekin buni ham yechimi bor:
🔘Kitob o‘qish – Har kuni hech bo‘lmaganda 20-30 daqiqa kitob o‘qish odatini shakllantirish.
🔘Uzoq maqolalar va tadqiqotlarni o‘qish – Qisqa videolar o‘rniga chuqur tahliliy materiallarga vaqt ajratish.
🔘Meditatsiya va fikrni jamlash mashqlari – Masalan, nafas olish texnikalari yoki diqqatni jamlashga yordam beradigan mashqlar.
🔘Kunlik cheklov qo‘yish – TikTok yoki boshqa ijtimoiy tarmoqlardan foydalanish vaqtini cheklash yoki o'chirib yuborish.
🔘“No-phone” zonalar yaratish – Masalan, ovqatlanayotganda yoki yotishdan oldin telefondan foydalanmaslik.
🔘O‘z ustida ishlashga e’tibor qaratish – Yangi ko‘nikmalarni o‘rganish (kodlash, til o‘rganish, sport, san’at).
🔘Reja tuzish va bajarish – Uzoq muddatli maqsadlar belgilab, ularga erishish uchun aniq qadamlar qo‘yish.
