Ajiniyoz Qoʻsiboy oʻgʻli Zevar (1824-1878)
Ajiniyoz 1824 yilda Moʻynoq tumanining Qamish bugʻat qishlogʻida, qoraqalpoqlarning ashamayli-qiyot qabilasi yashagan hududlarda tugʻilgan. Ajiniyozning otasi Qoʻsiboy, Onasi Nazira soʻzgoʻy, maftunkor xonim boʻlgan.
Qoraqalpoq ziyolilari orasida birinchilardan boʻlib oxund darajasiga erishgan. Oʻzbek, qozoq, turkman tillarini yaxshi bilgan. Ajiniyoz adabiy merosidan bizga 100 ga yaqin sheʼr va dostonlari yetib kelgan. Sheʼrlarida vatanparvarlik, insonparvarlik gʻoyalari kuylangan. „Kerak“, „Boʻladi“, „Boʻlmasa“, „Yaxshi“, „Yigitlar“ kabi asarlarida A.ning insonparvar gʻoyalari, falsafiy qarashlari ifodalangan. Asarlari xalq orasida keng tarqalgan. „Qiz Mengesh bilan aytishuv“ asari (1878) mashhur. Uning hayoti haqida yozuvchi K. Sultonov „Ajiniyoz“ romanini (1967), shoir I. Yusupov „Ajiniyoz“ opera-librettosini yaratgan (1989).
1999-yil Oʻzbekistonda Ajiniyoz tavalludining 175 yilligi keng nishonlandi.
#shaxs
@PiramidaScience