Neo_kimyo kanali

@Neokimyo telegram kanali va @neokimyo_FKF telegram guruhi uchun maxsus masalalarga yechimlar.
Savol yo’llagan: @Chemist_I7.
36 g pirit (FeS2) dan (I reaksiya unumi II reaksiya unumidan 1,5 marta kichik, III reaksiya unumi 100%) olingan oleum tarkibidagi oltingugurt va kislorod atomlarining mol nisbati 0,3:1,15. Agar, olingan oleumga 12,636 g suv qo'shilganda hosil bo'lgan eritma tarkibidagi kislorod va vodorod atomlari soni teng bo'lsa, II bosqich reaksiya unumi (%) ni aniqlang?
A) 96 B) 90✅ C) 64 D) 60
Yechim va izoh muallifi, kimyo fani repetitori: Fazliddinov Kamoliddin Fazliddinovich.
Jarayonlar natijasida xH2SO4•ySO3 tarkibli oleum hosil bo’lgan deylik.
I. 4FeS2 + 11O2 → 2Fe2O3 + 8SO2↑;
II. SO2 + 1/2O2 → SO3;
Ushbu (II kimyoviy) jarayon katalizator ishtirokida amalga oshadi!
III. (x + y)SO3 + xH2O = xH2SO4•ySO3;
Shartga ko’ra, ushbu oleum tarkibidagi S va O atomlari 0,3 ga 1,15 mol nisbatda:
S 0,3 x + y
— = —— = ————;
O 1,15 4x + 3y
Bunda:
1,15x + 1,15y = 1,2x + 0,9y;
0,05x = 0,25y;
x = 5y;
Keyingi shartga ko’ra, xH2SO4•ySO3 tarkibli oleumga 12,636 g yoki 12,636/18 = 0,702 mol suv qo’shilganda H va O atomlari soni o’zaro teng bo’lgan sulfat kislota eritmasi hosil bo’lgan:
xH2SO4•ySO3 + 0,702H2O;
Shunday ekan:
2x + 1,404 = 4x + 3y + 0,702;
Bunda:
2x + 3y = 0,702;
Agar, x = 5y bo’lsa, demak:
2•5y + 3y = 0,702;
13y = 0,702;
y = 0,054;
x = 0,054•5=0,27;
Demak, oleumning tarkibi:
0,27H2SO4•0,054SO3;
Undagi S atomlarining umumiy miqdori:
n = 0,27+0,054 = 0,324 mol;
n(FeS2) = 36/120 = 0,3 mol;
Agar, I reaksiya unumi x bo’lsa, II reaksiya unumi 1,5x.
Shunday ekan:
0,3•x•1,5x .... n = 0,9x^2
FeS2 ————> 2S
1 ........................ 2
Demak:
0,9x^2 = 0,324;
x^2 = 0,324/0,9;
x^2 = 0,36;
x^2 = 0,6^2;
x = 0,6;
Demak, I reaksiya unumi 0,6 (yoki 60%), II reaksiya unumi esa 0,6•1,5 = 0,9 (yoki 90%✅) bo’lgan ekan.

@Neokimyo telegram kanali va @neokimyo_FKF telegram guruhi uchun maxsus masalalarga yechimlar.
Savol yo’llagan: S.S.
X^18 izotopiga izoton bo'lgan kislorod izotopiga izobar azot izotopidagi neytronlar sonini aniqlang? Nisbiy atom massasi 18 bo'lgan izotoplar orasida X^18 ning proton va neytronlari ko'paytmasi eng katta qiymatga ega.
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10✅
Yechim va izoh muallifi, kimyo fani repetitori: Fazliddinov Kamoliddin Fazliddinovich.
Nisbiy atom massa qiymati 18 ga teng bo'lgan izotoplar: N^18, O^18, F^18, Ne^18 ... lar bo'lishi mumkin. Ammo, bu izotoplar orasida proton va neytronlar ko'paytmasi eng katta bo'lgani F^18 izotopidir.
Ya'ni:
N^18 izotopi tarkibida 7 ta proton va 18 - 7 = 11 ta neytron mavjud, ularning ko'paytmasi esa: 7•11 = 77 ta;
F^18 tarkibida, 9 ta proton va 18 - 9 = 9 ta neytron bor, ularning ko'paytmasi: 9•9 = 81;
N^18 tarkibida, 10 ta proton va 18 - 10 = 8 ta neytron bor, ularning ko'paytmasi: 10•8 = 80;
77 < 81 > 80 ...
Demak, X^18, protonlar soni 9 ta, neytronlar soni 18 - 9 = 9 ta bo'lgan ftor izotopi bo'lib, unga izoton bo'lgan (ya'ni xuddi shuncha neytron saqlovchi) kislorod izotopining nisbiy atom massasi 8 + 9 = 17;
Shunday ekan, kislorodning O^17 izotopiga izobar bo'lgan azot atom N^17 bo'lib, ushbu izotop tarkibida: N = 17 - 7 = 10 ta neytron mavjud.

@Neokimyo telegram kanali va @neokimyo_FKF telegram guruhi uchun maxsus masalalarga yechimlar.
Savol yo’llagan: Y.Z.X
Massa ulushlari teng bo’lgan Cr2O3 va Cr2(SO4)3•nH2O kristallogidrati aralashmasini hosil qilish uchun, oksid miqdori kristallogidrat miqdoridan 4,71 marta ko’p olingan bo’lsa, kristallogidrat tarkibini aniqlang?
✅A) Cr2(SO4)3•18H2O
B) Cr2(SO4)3•12H2O
C) Cr2(SO4)3•10H2O
D) Cr2(SO4)3•8H2O
Yechim va izoh muallifi, kimyo fani repetitori: Fazliddinov Kamoliddin Fazliddinovich.
1 mol Cr2O3 ……….. 152 g;
4,71 mol Cr2O3 ……. x = 716 g.
Mr(Cr2(SO4)3) = 392.
n(H2O) = (716 – 392)/18 = 18.
Demak, kristallogidrat Cr2(SO4)3•18H2O tarkibli bo'lgan ekan.

@Neokimyo telegram kanali va @neokimyo_FKF telegram guruhi uchun maxsus masalalarga yechimlar.
Savol yo’llagan: Shuxrat Nosirov
Agar kaliy xloratning parchalanishi natijasida 0,75 mol kislorod hosil bo’lsa, kaliy xloratning parchalanishi uchun sarflanadigan issiqlik (kJ) ni toping? Kaliy xlorat va kaliy xloridlarning hosil bo’lish issiqliklari mos ravishda 391 kJ/mol va 437 kJ/mol.
A) – 11,5 B) – 23 C) 11,5 D) 23✅
Yechim va izoh muallifi, kimyo fani repetitori: Fazliddinov Kamoliddin Fazliddinovich.
Dastlab, 2KClO3 → 2KCl + 3O2↑ reaksiyaga ko’ra 3 mol kislorod hosil bo’lishi uchun sarflanadigan issiqlik miqdori (kJ) ni aniqlab olamiz: Q = 2×437 – 2×391 = 92 kJ;
Amalda ajralgan kislorod miqdori esa 0,75 mol.
Demak:
3 mol O2 uchun …… 92 kJ;
0,75 mol O2 uchun ..... Q = 23 kJ✅.

@Neokimyo telegram kanali va @neokimyo_FKF telegram guruhi uchun maxsus masalalarga yechimlar.
Savol yo’llagan: Chem admin
Suvda yaxshi eriydigan, molyar massasi 100 g/mol bo'lgan tuz suvli eritmasi (ρ = 1,2 g/ml) ning molyal va molyar konsentratsiyasi o'zaro 5:3 nisbatda bo'lsa, eritmaning molyar konsentratsiyasi (mol/l) ni aniqlang?
A) 3 B) 4,5 C) 6✅ D) 9
Yechim va izoh muallifi, kimyo fani repetitori: Fazliddinov Kamoliddin Fazliddinovich.
Shartli kiritma:
✅ Eritmaning molyarligi (X) va molyalligi (Y) o’zaro quyidagicha bog’langan:
a) X(1000 + Y•M) = Y•ρ•1000;
b) X•1000 = Y(1000•ρ − X•M);
❗️M – eritmada erigan moddaning molyar massasi (g/mol).
X(1000 + Y•M) = Y•ρ•1000 ifodaga ko'ra, eritmaning molyarligi 3z bo'lsa, demak molyalligi 5z ga teng bo'ladi:
3z(1000 + 5z•100) = 5z•1,2•1000;
Bunda:
3000z + 1500z^2 = 6000z;
Ushbu ifodadan bittadan z tashlab yuborilsa:
3000 + 1500z = 6000;
1500z = 3000;
z = 2;
Demak, eritmaning molyarligi X = 3•2 = 6 mol/l✅, molyalligi esa Y = 5•2 = 10 mol/kg.