Peshobdagi tuzlar va ularning koʻrinishi
Peshobda turli xil tuzlar uchrashi mumkin va ular odatda organizmdagi moddalar almashinuvi natijasida hosil boʻladi. Tuzlarning shakllanishiga ovqatlanish, ichimlik rejimi, siydik pH darajasi va baʼzi kasalliklar taʼsir qiladi. Quyida siydikda uchraydigan asosiy tuzlar va ularning hosil boʻlish sabablari keltirilgan:
Oksalatlar (Kalsiy oksalat)
➢ Sabablari:
• Oksalatlarga boy mahsulotlar (shokolad, kakao, pomidor, ismaloq, ko‘k choy) iste’moli
• Suv kam ichish (siydik kontsentratsiyasining oshishi)
• Asabiy stress va metabolik buzilishlar
• Ba’zi ichak kasalliklari (yog‘larning noto‘g‘ri so‘rilishi natijasida oksalatlar ko‘payadi)
➢ Tashqi ko‘rinishi:
• Mikroskop ostida ignasimon yoki konvert shaklidagi kristallar
Uratlar (Natriy va kaliy uratlari)
➢ Sabablari:
• Ko‘p go‘sht va purinli mahsulotlar (qizil go‘sht, jigar, loviya) iste’moli
• Siydik kislotasi almashinuvining buzilishi (podagra)
• Suvsizlanish, haddan tashqari jismoniy yuklama
• Siydik pH kislotali bo‘lishi (pH < 5.5)
➢ Tashqi ko‘rinishi:
• Mikroskopda kichik to‘q sariq yoki qizg‘ish kristallar
Fosfatlar (Amorf fosfatlar, Kalsiy va magniy fosfatlari)
➢ Sabablari:
• Sut mahsulotlari, baliq, tuxum va sabzavotlar ko‘p iste’mol qilish
• Siydik pH ishqoriy bo‘lishi (pH > 7.0)
• Peshob yo‘llari infeksiyalari (bakteriyalar fosfatlarni ko‘paytiradi)
• Gastrit yoki boshqa oshqozon muammolari
➢ Tashqi ko‘rinishi:
• Mikroskop ostida mayda, noaniq shakldagi kristallar
Tripelfosfatlar (Magniy-ammoniy-fosfat)
➢ Sabablari:
• Siydik yo‘llarining infeksiyalari (bakteriyalar ureaza fermenti orqali siydik pH ni oshiradi)
• Ishqoriy muhit (pH > 7.5)
• Siqilgan yoki to‘liq bo‘shamaydigan pufak siydikda bakteriyalar ko‘payishiga sabab bo‘lishi mumkin
➢ Tashqi ko‘rinishi:
• Mikroskopda o‘tkir burchakli yoki piramidaga o‘xshash kristallar
Tsistin (Tsistin kristallari)
➢ Sabablari:
• Noyob genetik kasallik – tsistinuriya (tsistin aminokislotasining buyrakda so‘rilishining buzilishi)
• Siydik juda kislotali bo‘lishi (pH < 5.5)
➢ Tashqi ko‘rinishi:
• Rangpar, olti burchakli kristallar
Peshobda tuzlar ko‘payishi normal yoki patologik holat bo‘lishi mumkin. Agar tuzlar doimiy ravishda uchrasa yoki buyrak toshlari simptomlari (og‘riq, qonli siydik, diskomfort) bo‘lsa, shifokorga murojaat qilish va qo‘shimcha tekshiruvlardan o‘tish tavsiya etiladi.
➢ Profilaktika uchun:
• Suvni yetarlicha ichish (kuniga kamida 2-2,5 litr)
• Balanslangan ovqatlanish (osh tuzi, go‘sht, shirinliklarni me’yorida iste’mol qilish)
• Surunkali kasalliklar va infeksiyalarni o‘z vaqtida davolash
Bizni kuzatib boring:
Telegram | Instagram