#malumot #qollanma
📌Atom orbitallarining gibridlanishi
⚠️Gibridlanish – shakli va energiyasi bilan farq qiluvchi (s va p) orbitallarining o’zaro qo’shilib energiyasi va ko’rinishlari bir xil bo’lgan yangi elektron orbitallarining hosil bo’lishi gibridlanish deyiladi.
📌Gibridlanishda taqsimlanmagan juft elektronlar va sigma bog'lar qatnashadi.
📌Gibridlanishda s orbitaldan 1 ta, p orbitaldan 3 ta, d orbitaldan 5 ta gibrid orbitallar qatnashadi.
📌sp-gibridlanish - 1 ta s va 1 ta p orbitallarning o'zaro qo'shilishidan 2 ta sp (es-pe deb o'qiladi) gibrid orbitallar hosil qilishiga aytiladi.
Tarkibida 2 ta qo'sh bog' va uch bog ' tutgan moddalarning ko'pchiligi shu gibridlanishga kiradi
- Shakli chiziqli, valent burchagi 180° ga teng boladi.
📌sp2-gibridlanish - 1 ta s va 2 ta p orbitallarning o'zaro qo'shilishidan 3 ta sp2 (es-pe-2 deb oqiladi) gibrid orbitallar hosil qilishiga aytiladi.
Tarkibida 1 ta qo'sh bog' tutgan birikmalarda uchraydi.
- Shakli burchakli, uchburchak, teng tomonli uchburchak valent burchagi 120° ga teng
📌sp3-gibridlanish - 1 ta s va 3 ta p orbitallarning o'zaro qo'shilishidan 4 ta sp3 (es-pe-3 deb oqiladi) gibrid orbitallar hosil qilishiga aytiladi.
- Shakli tetraedr yoki trigonal piramida valent burchagi 109,28 va 104,5° ga teng.
📌sp3d-gibridlanish- 2 ta s, 3 ta p va 1 ta d orbitalla o'zaro qo'shilishidan 5 ta sp3d gibrid orbitallar hosil bo'lishi.
- Shakli uchburchakli bipiramida valent burchagi 120 va 90° ga teng
📌sp3d2-gibridlanish - 1 ta,3 ta p va 2 ta d orbitallar ozaro qo’shilib yangi 6 ta sp3d2 gibridlangan orbitallar hosil bo'lishi.
- Shakli oktaedr valent burchagi 90° ga teng.
☑️ KIMYO | IQ kanali !
https://t.me/joinchat/AAAAAE5NYzoJXXqQGetCig
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
📌Atom orbitallarining gibridlanishi
⚠️Gibridlanish – shakli va energiyasi bilan farq qiluvchi (s va p) orbitallarining o’zaro qo’shilib energiyasi va ko’rinishlari bir xil bo’lgan yangi elektron orbitallarining hosil bo’lishi gibridlanish deyiladi.
📌Gibridlanishda taqsimlanmagan juft elektronlar va sigma bog'lar qatnashadi.
📌Gibridlanishda s orbitaldan 1 ta, p orbitaldan 3 ta, d orbitaldan 5 ta gibrid orbitallar qatnashadi.
📌sp-gibridlanish - 1 ta s va 1 ta p orbitallarning o'zaro qo'shilishidan 2 ta sp (es-pe deb o'qiladi) gibrid orbitallar hosil qilishiga aytiladi.
Tarkibida 2 ta qo'sh bog' va uch bog ' tutgan moddalarning ko'pchiligi shu gibridlanishga kiradi
- Shakli chiziqli, valent burchagi 180° ga teng boladi.
📌sp2-gibridlanish - 1 ta s va 2 ta p orbitallarning o'zaro qo'shilishidan 3 ta sp2 (es-pe-2 deb oqiladi) gibrid orbitallar hosil qilishiga aytiladi.
Tarkibida 1 ta qo'sh bog' tutgan birikmalarda uchraydi.
- Shakli burchakli, uchburchak, teng tomonli uchburchak valent burchagi 120° ga teng
📌sp3-gibridlanish - 1 ta s va 3 ta p orbitallarning o'zaro qo'shilishidan 4 ta sp3 (es-pe-3 deb oqiladi) gibrid orbitallar hosil qilishiga aytiladi.
- Shakli tetraedr yoki trigonal piramida valent burchagi 109,28 va 104,5° ga teng.
📌sp3d-gibridlanish- 2 ta s, 3 ta p va 1 ta d orbitalla o'zaro qo'shilishidan 5 ta sp3d gibrid orbitallar hosil bo'lishi.
- Shakli uchburchakli bipiramida valent burchagi 120 va 90° ga teng
📌sp3d2-gibridlanish - 1 ta,3 ta p va 2 ta d orbitallar ozaro qo’shilib yangi 6 ta sp3d2 gibridlangan orbitallar hosil bo'lishi.
- Shakli oktaedr valent burchagi 90° ga teng.
☑️ KIMYO | IQ kanali !
https://t.me/joinchat/AAAAAE5NYzoJXXqQGetCig
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬