Ingliz tilida "bully" degan so'z bor. O'zbekchada "zo'ravon" deyish mumkin. Odatda, maktabda boshqa tengdoshlarini kamsitadigan, ustidan kuladigan yoki ularga tahdid qiladigan bolalarga shu atama ishlatiladi.
AQSh Prezidenti Donald Tramp ham shunaqa odam. Raqiblarini, fikriga qo'shilmaydiganlarni "bully" qilish orqali, ya'ni tahdid, haqorat va kamsitish bilan yengib kelgan.
Boshida, ya'ni Tramp siyosiy sahnaga endi qadam qo'yganda, uning bu qilig'i katta qarshilik va shov-shuvlarga sabab bo'lgan edi. Hozir esa hamma ko'nikib qoldi. Aniqrog'i, hamma uning "zo'ravon"ligi oldida taslim bo'ldi.
Matbuot prezidentning nodiplomatik va ochiqdan-ochiq haqorat va kamsitishlarga to'la gaplarini ortiq hayrat bilan yoritmayapti. Jurnalistlarni jonli matbuot anjumanlarida kalaka qilishi yangiliklar sarlavhalarida ko'rinmay qo'ydi. Tramp lug'atidagi qo'pol va o'ta nodiplomatik so'zlar endi uning matbuot kotibi tili orqali Oq uyning kunlik brifinglarida yangramoqda. Bunaqasi AQSh tarixida bo'lmagan.
Tramp mansub Respublikachilar partiyasi esa bor-budini batamom Tramp ixtiyoriga topshirdi. Mulozimlar har ikki gapining birida prezidentni alqashdan, unga "muhtaram" deya murojaat qilishdan charchamayapti.
Kongress to'liq respublikachilar nazoratida ekani hisobga olinsa, hozir AQShda Tramping qariyb mutlaq yakka hukmronligi o'rnatilgan.
Trampga qarshi tura oladigan yagona institut - bu sud hokimiyati. Lekin Tramp hatto sudyalarni ham impichment orqali ishdan bo'shatish kerakligi haqida gapirmoqda. Yoki ularni o'ziga sadoqatli odamlar bilan almashtirmoqchi.
II Jahon urushidan beri hukm surayotgan xalqaro tartib ham Tramp sharofati bilan ostin-ustun bo'lish arafasida...
Tramp Kiyev va Yevropa Ittifoqini chetlab o'tib, Rossiya Prezidenti Vladimir Putin bilan Ukraina urushini to'xtatish masalasida to'g'ridan to'g'ri muloqot boshlashi ortidan Yevropa o'zini qo'yarga joy topa olmay qoldi. NATO AQShsiz Rossiyaga qarshi tura olmaydi. Tramp esa Yevropaga, endi o'z aravangni o'zing tort, demoqda.
Bundan eng ko'p jabrni, albatta, Ukraina ko'radi. Tramp Ukraina rahbari Zelenksiyni mamlakatni saylovsiz boshqarayotgan "diktator" deb etadi (urush tufayli Ukrainada saylov ortga surilgan).
Zelenskiy bunday haqoratga uchrashining sababi bitta: u Tramp bilan muloqotda "o'yin qoidasi"ni buzdi; ya'ni Trampni Rossiya dezinformatsiyasi bilan sug'orilgan ma'lumotlarni tarqatishdan ehtiyot bo'lishga chaqirdi va baloga qoldi.
Tramp bunday "xiyonat"ni kechirmaydi; uning fikriga qo'shilmaydiganlar, uning xatosini to'g'rilashga jur'at qiladiganlar shu paytgacha hali maqsadiga erisha olmagan.
Xullas, Tramp Ukrainaga ultimatum qo'yyapti: yo mening shartlarim bo'yicha tinchlikka erishasan yoki Rossiya seni butunlay yanchib tashlaydi (ya'ni harbiy yordam to'xtatiladi). Zelenskiy endi AQShdan ko'ra ko'proq Yevropa Ittifoqi yordamiga ko'z tikmoqda. Yevropa esa AQShsiz nima qila olishi hali aniq emas.
Bu mashmashalardan eng ko'p Rossiya yutadi. Tramp iddaolari Kreml propagandasi uchun tayyor yemish. Axir, kimsan AQSh prezidenti Ukraina urushiga Zelenskiyning o'zi aybdor dedi; shaxsan AQSh rahbari Zelenskiyni diktator deb atadi.
Bu ma'lumotlar yozilgan plastinka Kreml soyasidagi minbarlarda hali uzoq yillar aylantiriladi.
Behzod Mamadiev
#politics
Join us here:
@give_get