SUD AMALIYOTI || HUQUQIY BLOG

👆 Ushbu yuqoridagi holat boʻyicha mutasaddi shaxslar qonunga asoslangan holda harakat qilishgan va bu vaziyat uchun adolatli qarorga kelishgan.

Chunki👇

Oʻzbekiston Respublikasi Maʼmuriy javobgarlik toʻgʻrisidagi kodeksning 184²-moddasiga muvofiq,
Jamoat joylarida shaxsini identifikatsiya qilish imkonini bermaydigan darajada yuzini to‘sgan holda bo‘lish, bundan tibbiy ko‘rsatmaga asosan yoki yo‘l-transport harakatida xavfsizlikni ta’minlash uchun kiyiladigan maxsus bosh kiyimda yoxud mehnat va xizmat faoliyati bilan bog‘liq hollarda yuzini to‘sgan holda bo‘lish yoki sport va madaniy tadbirlarni o‘tkazish vaqtida ushbu tadbirlar ishtirokchilarining yuzini to‘sgan holda bo‘lishi, shuningdek qonunchilikda to‘g‘ridan-to‘g‘ri ruxsat etilgan boshqa holatlarda yuzini to‘sgan holda bo‘lish mustasno, —
bazaviy hisoblash miqdorining o‘n baravaridan o‘n besh baravarigacha miqdorda jarima solishga sabab bo‘ladi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️Yoshlarning xalqaro IT-sertifikatlarni olish xarajatlarini qoplab berish bo‘yicha davlat xizmati ko‘rsatiladi

📄 Hukumat 17.02.2024 yil kungi 95-son qarori bilan  “Yoshlarning xalqaro IT-sertifikatlarni olish xarajatlarini qoplab berish bo‘yicha davlat xizmatini ko‘rsatishning ma’muriy reglamenti” tasdiqlangan

➖ Unga ko‘ra, ariza beruvchi xalqaro IT-sertifikat berilgan sanadan 180 kalendar kun mobaynida mazkur sertifikatni olish xarajatlarini qoplab berishni so‘rab, YAIDXP (my.gov.uz) orqali murojaat qilishi lozim.

✅ Ariza beruvchining xalqaro IT-sertifikatlarni olish xarajatlarining 60 foizigacha bo‘lgan qismini qoplab berishda ingliz tilini bilish darajasini belgilovchi sertifikat talab etilmaydi.

✅ Xalqaro IT-sertifikatlar boshlang‘ich darajada bo‘lganda 30 foiz, o‘rta darajada bo‘lganda 40 foiz hamda professional darajada bo‘lganda 60 foiz miqdorda sarflangan xarajatlar qoplab beriladi.

✅ Ingliz tili bo‘yicha B2 va undan yuqori darajadagi hamda professional darajadagi xalqaro IT-sertifikatga ega bo‘lgan yoshlarning xalqaro IT-sertifikatni olish xarajatlari to‘liq qoplab beriladi.



Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️BOQUVCHISI BO‘LMAGAN KO‘P BOLALI OILALAR YER SOLIGʻI TO‘LAMAYDI.

✅ Ota va onadan biri yoki ota-onaning xar ikkisi vafot etgan ko‘p bolali oilalar soliq solishda boquvchisini yo‘qotgan ko‘p bolali oilalar xisoblanadi.

✅ Manashunday oilalar Soliq kodeksining 436-moddasiga asosan yer solig‘i to‘lashi shart bo‘lmagan oilalar toifasiga kiradi.

✅ Bu imtiyozdan foydalanish uchun oila a’zolaridan biri Byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi tuman (shahar) bo‘limiga murojaat qilib ular tomonidan boquvchisini yo‘qotganlik bo‘yicha beriladigan tegishli ma’lumotnomasini talab qilib olishi kerak bo‘ladi va olingan ma’lumotnoma asosida ular yuqoridagi imtiyozdan foydalanishi mumkin.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️NIKOH SHARTNOMASI NIMA ?

📄 Oila kodeksining 29-moddasiga asosan,

➖ nikohlanuvchi shaxslarning yoki er va xotinning nikohda bo‘lgan davrida yoki er va xotin nikohdan ajratilgan taqdirda ularning mulkiy huquq hamda majburiyatlarini belgilovchi kelishuvi nikoh shartnomasi deb hisoblanadi.

➖ Nikoh shartnomasi nikoh davlat ro‘yxatiga olinguniga qadar ham, shuningdek nikoh davrida ham tuzilishi mumkin.

❗️Nikoh davlat ro‘yxatiga olingunga qadar tuzilgan nikoh shartnomasi nikoh davlat ro‘yxatiga olingan kundan boshlab kuchga kiradi.

🟢 Nikoh shartnomasi yozma shaklda tuziladi va notarial tartibda tasdiqlanishi lozim.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️TIJORAT, BANK, SOLIQ YOKI SUGʻURTA SIRI BILAN BOGʻLIQ AXBOROTLARNI OSHKOR QILGANLAR IKKI YILGACHA OZODLIKDAN MAHRUM QILINISHI MUMKIN!

Qonun loyihasi bilan Jinoyat kodeksining 191-moddasi quyidagi tahrirda bayon etilmoqda:

“191-modda. Tijorat, bank, soliq yoki sug‘urta siri hisoblangan axborotni noqonuniy to‘plash, undan foydalanish yoki oshkor qilish Tijorat, bank, soliq yoki sug‘urta siri hisoblangan axborotni yoki boshqa shu kabi qonun bilan qo‘riqlanadigan axborotni egasi bo‘lgan jismoniy yoki yuridik shaxsning yoxud vakolatli organning roziligisiz noqonuniy foydalanish yoki oshkor qilish maqsadida har qanday usulda
olish, to‘plash yoxud oshkor qilish:

👉 bazaviy hisoblash miqdorining yuz baravaridan ikki yuz ellik baravarigacha miqdorda jarima yoxud bir yilgacha ozodlikni cheklash yoki bir yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

☑️ Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan harakatlar:

a) takroran yoki xavfli residivist tomonidan;
b) shaxs tomonidan o‘z xizmat mavqeidan foydalangan holda;
v) ko‘p miqdorda zarar yetkazgan holda;
g) bir guruh shaxslar tomonidan oldindan til biriktirib sodir etilgan bo‘lsa, — bazaviy hisoblash miqdorining ikki yuz ellik baravaridan besh yuz baravarigacha miqdorda jarima yoxud bir yildan ikki yilgacha ozodlikni cheklash yoki bir yildan ikki yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

☑️ Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan harakatlar:
a) juda ko‘p miqdorda zarar yetkazgan holda;
b) mansabdor shaxs tomonidan;
v) uyushgan guruh yoki uning manfaatlarini ko‘zlab sodir etilgan bo‘lsa, — ikki yildan uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.


Kanalga ulanish👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

⚡️TOPIB OLINGAN NARSANI YASHIRGAN SHAXSLARGA QANDAY JAVOBGARLIK BOR

📃 Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 62-moddasiga ko‘ra, topib olingan yoki tasodifan qo‘liga tushib qolgan qiymati bazaviy hisoblash miqdorining uch baravaridan ortiq bo‘lgan o‘zganing mol-mulkini yashirish — bazaviy hisoblash miqdorining uch baravaridan besh baravarigacha miqdorda jarima solishga sabab bo‘ladi deb ko‘rsatilgan.

✏️ Shuning uchun birovning narsasini topib olib uch marta past ovozda kimniki, kimniki, kimniki deb indamay cho‘ntakka solavermasdan o‘ylabroq ish qilish kerak...



https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️MEHNAT MIGRATSIYASIDAN QAYTGAN SHAXSLARNI ISHGA OLGANLARGA SUBSIDIYA BERILADI

📃 Prezidentning 04.04.2024 yil kungi PF-59-son Farmoniga asosan.

✅ 2024 yil 1 iyundan:

➖ Mehnat migratsiyasidan qaytgan shaxslarni ishga qabul qilgan ish beruvchilarga har bir ishga olingan xodim uchun 12 oy davomida oyiga 500 ming so‘mdan subsidiya to‘lanadi (byudjet tashkilotlari, davlat korxonalari, ustav kapitalida davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq bo‘lgan yuridik shaxslar mustasno).

❗️Subsidiya 2024 yil 1 iyundan 2026 yil 1 yanvarga qadar ishga qabul qilingan shaxslarga nisbatan to‘lanadi;

➖ mehnat migratsiyasidan qaytib kelgan shaxs bilan tuzilgan va Yagona milliy mehnat tizimida ro‘yxatdan o‘tkazilgan mehnat shartnomasi subsidiya to‘lash uchun asos bo‘lib hisoblanadi;

✔️ mehnat migratsiyasidan qaytib kelgan shaxslar deb xorijda 3 va undan ortiq oy mobaynida mehnat faoliyati bilan shug‘ullanib, yashash manziliga qaytib kelganligiga bir yildan ko‘p vaqt bo‘lmagan shaxslar tushuniladi;

⚡️Shuningdek, 2024 yil 1 iyundan:

✅ mehnat migratsiyasidan qaytib kelgan shaxslar hamda ularning oila a’zolarini bepul tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish;

✅ mehnat migratsiyasidan qaytib kelgan, ijtimoiy ahamiyatli kasallikka chalingan shaxslarga tibbiy yordamning kafolatlangan hajmlari ro‘yxatiga muvofiq bepul tibbiy yordam ko‘rsatish amaliyoti yo‘lga qo‘yiladi



Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

#Bilasizmi

🔰 Qonunchilikka koʻra, kafillik shartnoma boʻyicha boshqa shaxsning majburiyatini toʻla yoki qisman bajarishi uchun uning kreditori oldida javob berishni oʻz zimmasiga olish hisoblanadi.

✅ Shuningdek, kafillik shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan boʻlmasa, kafil kreditor oldida qarzdor bilan baravar hajmda javob beradi, shu jumladan foizlar toʻlaydi, qarzni undirib olish boʻyicha sud chiqimlarini va qarzdor majburiyatini bajarmaganligi tufayli kreditor koʻpgan boshqa zararlarni toʻlaydi.

❗️Kafillik shartnomasi yozma shaklda tuziladi. Yozma shaklda tuzilmagan kafillik shartnomasi haqiqiy hisoblanmaydi.



Kanalga ulanish👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

Mehnat ta’tili puli qachon to‘lanishi kerak?

Mehnat kodeksining 233-moddasiga aosan Har yilgi mehnat ta’tili vaqti uchun haq to‘lash jamoa shartnomasida, ichki hujjatlarda yoxud mehnat shartnomasida belgilangan muddatlarda, biroq ta’til boshlanguniga qadar oxirgi ish kunidan kechiktirmay amalga oshiriladi.

Kechiksa kompensatsiya to‘lanadimi?

Albatta to‘lanishi kerak. Mehnat kodeksining 333-moddasiga asosan Ish beruvchi ish haqini, ta’til to‘lovlarini, mehnat shartnomasi bekor qilingandagi to‘lovlarni va (yoki) xodimga to‘lanishi lozim bo‘lgan boshqa to‘lovlarni to‘lash muddatini buzgan taqdirda, ularni to‘lov muddatidan keyingi kundan e’tiboran to haqiqatda hisob-kitob qilingan kunni o‘z ichiga olgan muddatgacha har bir kechiktirilgan kun uchun O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining o‘sha vaqtda amalda bo‘lgan qayta moliyalashtirish stavkasidan kelib chiqqan holda foizlar (pulli kompensatsiya) bilan birga to‘lashi shart.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

#savol

⁉️ Pensiyaga chiqishda ish staji bilan bog‘liq muammolar bo‘lmasligi uchun nima qilish kerak?

‼️ Bugungi kunda ba’zi holatlarda pensiya yoshiga yetgan fuqarolar pensiya tayinlanishi uchun murojaat qilganlarida ish staji kam chiqish holatlari uchrab turibdi.

Bu nima bilan bog‘liq?

Ma’lumki, ayni vaqtda Pensiya jamg‘armasi pensiya tayinlashni
so‘rab murojaat qilgan fuqarolarning barcha ma’lumotlarini elektron ravishda tegishli vazirlik va idoralarning axborot tizimlaridan elektron shaklda olmoqda.

Shaxsning ish staji va ish haqi to‘g‘risidagi ma’lumotlar to‘liq
raqamlashtirilgan bo‘lsa, “ish staji yo‘qolib qolish” holati yuz bermaydi.

Aksincha, fuqaro ishlagan tashkilot, korxona va muassasalar qonunchilikka muvofiq xodimning pensiya tayinlash uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarini (mehnat staji, ish haqi va boshqalar) “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksiga kiritmagan taqdirda pensiya tayinlash vaqti kelganda “ish staji va ish haqi to‘g‘risidagi ma’lumotlar” chiqmasligi mumkin.

Bunday holatga tushmaslik uchun rasmiy mehnat faoliyati yuritayotgan barcha fuqarolarimizdan ish staji va ish haqi to‘g‘risidagi ma’lumotlarga e’tiborli bo‘lgan holda, ish beruvchilaridan barcha ma’lumotlarini “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksiga kiritib raqamlashtirib qo‘yishlarini maslahat beramiz.

Shuningdek, ishlamayotgan fuqarolar mehnat daftarchalaridagi ma’lumotlar raqamlashtirilmagan bo‘lsa, yashash hududlaridagi kambag‘allikni qisqartirish va bandlikka ko‘maklashish bo‘limlariga murojaat qilgan holda, mehnat faoliyati to‘g‘risidagi ma’lumotlarni raqamlashtirib olishlari mumkin.

Mazkur xizmat mutlaqo bepul amalga oshiriladi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

#Bilasizmi

✅ Qonunchilikka ko'ra, ikki va undan ortiq 16 yoshga to'lmagan bolalari bor yolg'iz onalarning mehnatga haq to'lash eng kam miqdorining 1,41 baravari miqdoridagi (1 480 500 so'm) daromadlari soliq solishdan ozod etilishi belgilangan.

✔️ Bu imtiyoz har bir bola uchun fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organlari tomonidan taqdim etiladigan ma'lumotnoma asosida beriladi.


Kanalga ulanish👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

Siz uchun foydali portallar!
(Yaqinlarga ulashish esdan chiqmasin)

💻 Oilakredit.uz — oilaviy tadbirkorlik bo‘yicha kredit olish uchun ariza berish bo‘yicha;

💻 ipoteka-bozori.uz — yangi tartibdagi ipoteka kreditlari;

💻 Subsidiya.mf.uz — subsidiya rasmiylashtirish bo‘yicha;

💻 smart-market.uz — yirik ishlab chiqaruvchi, ulgurji savdo, yetkazib beruvchi korxona va tashkilotlar uchun o‘z mahsulot hamda xizmatlarini erkin sotish hamda kredit oluvchilar uchun mahsulot yetkazib beruvchi firmani erkin tanlash imkoniyati mavjud.

💻 talim-krediti.uz yoki talim-krediti.mf.uz — ta’lim krediti olish uchun;

💻 Infokredit.uz yoki my.gov.uz — kredit tarixini bilish uchun;

💻 bank-kredit.uz —"20 tadbirkor - 500 ming malakali mutaxassis" dasturi doirasida kreditga ariza berish;

💻 portal.infokredit.uz — Yuridik shaxslar kredit tarixi haqidagi ma’lumotni olishi uchun;

💻 my.gov.uz/oz/service/412 — O‘zbekiston Respublikasidan chiqishiga vaqtincha cheklov qo‘yilganligi holatini tekshirish;

💻 my.gov.uz/uz/service/491 — O‘z o‘zini band qilgan shaxslarni ro‘yxatdan o‘tkazish;

💻 my.gov.uz/uz/service/263 — Hisoblangan ish haqi summalari to‘g‘risida ma’lumot olish;

💻 my.gov.uz/uz/service/486 — Nafaqa tayinlash uchun ariza berish;

💻 my.gov.uz/uz/service/378 — Pasportni ID kartaga almashtirish uchun ariza yuborish;

💻 my.gov.uz/uz/service/498 — UzAuto Motors AJ orqali avtomobil sotib olish uchun navbatni tekshirish;

💻 my.gov.uz/uz/service/418 — Xorijga chiqish pasportini rasmiylashtirishga ariza berish

💻 my.gov.uz/uz/service/745 — "Ayollar daftar"da fuqaroning mavjudligi haqida ma’lumot olish;

💻 my.gov.uz/uz/service/748 — "Yoshlar daftar"da fuqaroning mavjudligi haqida ma’lumot olish;

💻 my.gov.uz/uz/service/743 — Temir daftarida fuqaroning mavjudligi haqida ma’lumot olish;

💻 my.gov.uz/uz/service/587 — “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” ga kirish uchun ariza berish;

💻 my.gov.uz/uz/service/870 — Talabalar turar joyiga joylashish uchun ariza yuborish (1-kurs talabalari uchun);

💻 my.gov.uz/uz/service/654 — Avtotransport vositalarining taqiqini tekshirish;

💻 my.gov.uz/uz/service/1017 — Kam ta’minlangan oilalarga bolalar nafaqasi va moddiy yordam tayinlashga onlayn ariza berish.

Yuqorida ko‘rsatilgan xizmatlardan foydalanish uchun «ONE ID» tizimidan ro‘yxatdan o‘tish kerak bo‘ladi.


Kanalga ulanish👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️XODIMLARNI ISHDAN BO‘SHATISH ASOSLARI.

📃  Mehnat kodeksining 155-moddasida hodimlarni ishdan bo‘shatishning asoslari keltirilgan bo‘lib, ular quyidagilardan iborat;

✅ xodim va ish beruvchi kelishuvi bo‘yicha;

✅ mehnat shartnomasi muddati tugashi bilan ishdan bo‘shash;

✅ xodim o‘z xohishi bilan ishdan bo‘shashi;

✅ ish beruvchi tomonidan xodimni ishdan bo‘shatish;

✅ tashkilot egasi almashganda, u qayta tashkil etilganda, tashkilotning bo‘ysunuvi o‘zgarganda xodim ishni davom ettirishni rad etishi;

✅ xodimning yangi mehnat shartlarida ishlashni davom ettirishni rad etishi;

✅ xodimning ish beruvchi bilan birga boshqa joyga ishlash uchun ko‘chishni rad etishi;

✅ tibbiy xulosaga ko‘ra xodim sog‘lig‘iga to‘g‘ri keladigan boshqa ishga o‘tishni rad etishi yoki ish beruvchida xodimga mos boshqa ish bo‘lmagan taqdirda;

✅ xodim va ish beruvchi ixtiyoriga bog‘liq bo‘lmagan holatlar bo‘yicha;

✅ yangi muddatga saylanmaganlik yoki tanlovdan o‘tmaganlik yoxud saylovda, tanlovda ishtirok etishni rad etish bo‘yicha;

✅ alohida toifadagi xodimlar bilan tuzilgan mehnat shartnomalarida ishdan bo‘shatish asoslari mustahkamlangan asoslar bo‘yicha.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️MA’MURIY JAVOBGARLIK NIMA MAQSADDA QO‘LLANILADI ?

📄 Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 22-moddasiga asosan,

➖ ma’muriy jazo javobgarlikka tortish chorasi bo‘lib, u ma’muriy huquqbuzarlik sodir etgan shaxsni qonunlarga rioya etish va ularni hurmat qilish ruhida tarbiyalash, shuningdek ana shu huquqbuzarning o‘zi tomonidan ham, boshqa shaxslar tomonidan ham yangi huquqbuzarlik sodir etilishining oldini olish maqsadida qo‘llaniladi.



Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️JINOYAT UCHUN QO‘LLANILADIGAN JAZOLAR

📄 Jinoyat kodeksining 43-moddasiga asosan,

➖ jinoyat sodir etishda aybli deb topilgan shaxslarga nisbatan quyidagi asosiy jazolar qo‘llanilishi mumkin:

a) — jarima;

b) — muayyan huquqdan mahrum qilish;

v) — axloq tuzatish ishlari;

g) — xizmat bo‘yicha cheklash;

ye) — intizomiy qismga jo‘natish;

j) — ozodlikdan mahrum qilish;

z) — umrbod ozodlikdan mahrum qilish.

❗️Mahkumlarga asosiy jazolardan tashqari harbiy yoki maxsus unvondan mahrum qilish tarzidagi qo‘shimcha jazo ham qo‘llanilishi mumkin.

✔️ Xizmat bo‘yicha cheklash yoki intizomiy qismga jo‘natish tariqasidagi jazolar faqat harbiy xizmatchilarga nisbatan qo‘llaniladi.

‼️ Muayyan huquqdan mahrum qilish faqat asosiy jazo sifatidagina emas, balki qo‘shimcha jazo tariqasida ham qo‘llanilishi mumkin.



Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

#Qonunchilikdagi_yangiliklar

❗️Jinoyat ishlari bo'yicha tuman, shahar sudlarida tergov sudyasi lavozimi joriy etiladi

“Tezkor-qidiruv hamda tergov faoliyatida shaxsning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilish kafolatlarini yanada kuchaytirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi Prezident Farmoni (PF-89-son, 10.06.2024 y.) qabul qilindi.

⚡️Farmonga ko'ra, 2025-yil 1-yanvardan:

🔹jinoyat ishlari bo'yicha sudga qadar ish yurituv davrida protsessual qarorlarga sanksiya berish masalasi jinoyat ishlari bo'yicha tuman, shahar sudlarida alohida sudyalar – tergov sudyalari tomonidan ko'rib chiqilishi tartibi joriy etiladi;

🔹jinoyat ishlari bo'yicha tuman, shahar sudlarida tergov sudyasi lavozimi kiritiladi;

🔹jinoyat ishlari bo'yicha sudga qadar ish yurituv davrida tergov sudyasi tomonidan protsessual qarorlarga berilgan sanksiyalar faqatgina apellyatsiya instansiyasida Qoraqalpog'iston Respublikasi sudi, viloyatlar va Toshkent shahar sudlari, O'zbekiston Respublikasi harbiy sudi tomonidan yakka tartibda qayta ko'rib chiqilishi tartibi belgilandi;

🔹tergov sudyalariga ma'muriy huquqbuzarliklar to'g'risidagi ishlarni ko'rib chiqish vakolati beriladi;

🔹tergov sudyalari tomonidan ko'rib chiqiladigan ma'muriy huquqbuzarlik to'g'risidagi ishlarni yuqori instansiyalarda qayta ko'rib chiqishning amaldagi tartibi saqlab qolinadi.

Kanalga ulanish👇
https://t.me/Fuqarolik_sud