#Kadrovik

Mehnat ta’tili bo‘yicha qonunchilikdagi me’yorlar.

✅ Yillik mehnat ta’tilining davomiyligi qancha?

Yillik mehnat ta’tilining eng kam davomiyligi 21 kalendar kunni (ilgari 15 ish kuni edi) tashkil etadi.

✅Qanday xodimlarga uzaytirilgan yoki qo‘shimcha ta’tillar beriladi?

Quyidagi toifadagi xodimlarga yoshi va sog‘lig‘ining holatiga qarab, asosiy uzaytirilgan ta’til beriladi:

1) 18 yoshgacha bo‘lgan shaxslarga — 30 kalendar kun;

2) I va II guruh nogironligi bo‘lgan xodimlarga — 30 kalendar kun.

3) davlat organlari xodimlariga – 27 kalendar kun.

Shuningdek, boshqa toifa xodimlarga ham ularning mehnat vazifalari o‘ziga xosligidan kelib chiqib, uzaytirilgan ta’tillar beriladi.

Jamoa shartnomasi va kelishuvlari, shuningdek, ichki hujjatlar va mehnat shartnomasi bilan ko‘paytirilgan muddatlar belgilanishi mumkin.

Mehnat sharoitlari noqulay ishlarda band bo‘lgan, noqulay tabiiy-iqlim sharoitlarida ish bajarayotgan yoki bitta tashkilotda yoki tarmoqda ko‘p yillik ish stajiga ega bo‘lgan xodimlarga qo‘shimcha ta’tillar beriladi.

Xususan, bir tashkilotda ishlagan har 5 yil uchun xodim ta’tiliga 2 kalendar kun qo‘shiladi. Ammo qo‘shiladigan kunlar soni 8 kalendar kundan oshib ketmasligi kerak.

✅Yillik mehnat ta’tili qanday hisoblanadi?

Ta’tillar avvalgidek ish kunlarida emas, balki kalendar kunlarida hisoblab chiqariladi. Bu ta’til muddatini hisoblashda dam olish kunlari, shu jumladan, yakshanba kunlari ham kiritilishini anglatadi.

Ta’til davriga to‘g‘ri keladigan bayram kunlari esa uning davomiyligini aniqlashda hisobga olinmaydi (mehnat qonunchiligi bo‘yicha 9 ta ishlanmaydigan bayram kunlari bor).

✅Yangi ishga kirgan xodim qancha muddatdan keyin mehnat ta’tili olishi mumkin?

Xodim ishga kirgandan so‘ng 6 oy o‘tib, yillik mehnat ta’tiliga chiqishi mumkin. Ish beruvchi bilan kelishuvga ko‘ra bu muddat o‘tmasdan ham beriladi.

Quyidagi xodimlarga xohishiga ko‘ra 6 oy o‘tmasdan mehnat ta’tili beriladi:

1) ayollar — homiladorlik va tug‘ish ta’tilidan oldin yoki undan keyin;

2) 14 yoshga to‘lmagan bitta yoki undan ortiq bolani (o‘n olti yoshga to‘lmagan nogironligi bo‘lgan bolani) tarbiyalayotgan shaxslar;

3) 18 yoshdan kichik bo‘lgan shaxslar;

4) rezervga bo‘shatilganidan keyin 3 oydan kechiktirmay ishga kirgan muddatli harbiy xizmatni o‘tagan sobiq harbiy xizmatchilar;

5) 1941 — 1945 yillardagi urush qatnashchilari va imtiyozlari bo‘yicha ularga tenglashtirilgan shaxslar;

6) I va II guruh nogironligi bo‘lgan xodimlar;

7) ishdan ajralmay o‘qiyotganlar, agar ular ta’tilni imtihon, sinov topshirish, bitiruv malakaviy ishlarini, magistrlik dissertatsiyalarini, kurs, laboratoriya ishlarini va boshqa o‘quv ishlarini bajarish vaqtiga to‘g‘rilab olishni xohlasa.

Bunday imtiyoz jamoa kelishuvi va shartnomasida yoki ichki hujjatlarda belgilangan boshqa xodimlarga ham beriladi.

✅Ikkinchi va keyingi ish yillari uchun mehnat ta’tilini berish tartibi qanday?

Ikkinchi va keyingi ish yillari uchun ta’til ish beruvchi va xodim uchun majburiy ta’tillar jadvali asosida beriladi. Bunday jadvalni yil boshlanguncha ish beruvchi kasaba uyushmasi qo‘mitasi bilan kelishuvga ko‘ra tasdiqlaydi. Ushbu jadval keyinchalik xodim roziligi bilan o‘zgartirilishi mumkin.

Xodim ta’til beriladigan vaqt to‘g‘risida ta’til boshlanishidan kamida 15 kun oldin xabardor qilinishi kerak. Oldingi savoldagi 8 toifa xodimga mehnat ta’tilini o‘ziga qulay vaqtda tanlash imkoniyati beriladi.

Ishlaydigan erkaklarga ta’til xohishga ko‘ra xotinining homiladorlik va tug‘ish ta’tili davrida berilishi ham mumkin.

✅Qanday hollarda yillik mehnat ta’tilini uzaytirish yoki boshqa muddatga ko‘chirish mumkin?

Xodimlar quyidagi hollarda ta’tilni uzaytirish yoki boshqa muddatga ko‘chirish huquqiga ega:

1) vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik davrida;

2) homiladorlik va tug‘ish ta’tilining muddati boshlanganda;

3) ta’til o‘quv ta’tiliga to‘g‘ri kelib qolganda;

4) davlat yoki jamoat majburiyatlarini bajarayotganda, agar bunday majburiyatlarni bajarish uchun ishdan ozod etilish kerak bo‘lsa;