Bio-taʼlim Akademiyasi (Avazbek Ismailov)

🐸Suvda va quruqlikda yashovchilarning koʻpayishi , rivojlanishi va xilma-xilligi

🔰 Tuxum qo'yishi — Baqalar qishki karaxtlik xolatidan chiqib suv havzalari yaqinida oziq axtara boshlaydi. Urg'ochi baqalar tuxumlariga erkak baqalar urug'ini sepib ketadi.

Bitta baqa 5 000 - 10 000 tagacha tuxum qo'yishi mumkin. Tuxumning ustki qismi qoramtir tusda bo'lib quyosh nuri tasirida yaxshi isiydi.

❗️Rivojlanishi — Tuxumdan lichinka ( itbaliq ) rivojlanadi.

Itbaliqning tuzilishi baliqqa o'xshaydi.
➫ uzun va keng dumi
➫ ikki tutam jabralari
➫ yuragi ikki kamerali
➫ qon aylanish doirasi bitta
➫ yon chiziqlari mavjud.

Itbaliq dastlab tuxumdan qolgan qoldiq bilan keyinchalik mayda suvo'tlqri , bir hujayrali hayvonlar va mikroorganizmlar bilan oziqlanadi.

❗️Itbaliq rivojlanish jarayonida:
➫ jabra o'pkaga alishadi.
➫ dumi yo'qolib boradi.
➫ yuragi uch kamerali bo'ladi.
➫ qon aylanish doirasi ikkita bo'ladi.

🔰 Suvda hamda quruqlikda yashovchilarning xilma-xilligi.
4000 dan ortiq tur kiradi.

Asosan ikkita katta turkumdan iborat.
Dumlilar ( Triton , Salamandra )
Dumsizlar ( ko'l baqasi , Qurbaqa )

❗️Dumlilar — O'rta Osiyoda uchramaydi. Eng yirik vakili Gigant Salamandra bo'lib Janubiy-Sharqiy Osiyoda tarqalgan , uzunligi 1,7 m ga yetadi.

❗️Dumsizlar (Yashil qurbaqa) — ko'l baqasiga nisbatan ancha yirik , rangi och yashil yoki kulrang , terisida zaharli oq suyuqlik ishlab chiqaradigon bezlari joylashgan. Orqa oyoqlari nisbatan kuchsiz bo'ladi. Kunduzi kemiruvchilar inida va yerro'lalarda yashirib yotadi , kechasi esa ovga chiqadi.

🔰Ahamiyati — Zararkunanda hasharotlarni qiradi.
Qurbaqa bir kecha kunduzda 100 tagacha , 9 oy davomida 3 000 tagacha hasharotni qiradi.

🔰Kelib chiqishi:
Baliqlar — O'pkali panjaqanotlilar — Dumlilar — Dumsizlar.

❗️Bundan 300 mln yil ilgari O'pkali panjaqanotlilardan kelib chiqqan deb taxmin qilinadi.

O'pkali panjaqanotlilarning suzgichlari skeleti suvda hamda quruqlikda yashovchilarning oyoqlari skeletiga o'xshab ketgan.

Endi savol: Baqa katta yoshli odam va chaqaloq suyaklari sonichalik pashshani yeyish uchun qancha vaqt ketkazadi?

Doʻstlarga ulashamiz🖇
T.me/Biotalimakademiyasi

🚶‍♂️ODAMLARDA QON AYLANISH SISTEMASI🩸

📌Katta qon aylanish doirasida

✅ O² li qon ⤵️
➖chap qorinchada
➖aortada (katta arteriya)
➖ularni orasidagi yarimoysimon klapanlarda
➖yirik oʻrta mayda arteriyalarda

⭕️ CO² li qon⤵️
➖yuqori kovak venalarda
➖pastki kovak venalarda
➖oʻng boʻlmachada

📌 Kichik qon aylanish doirasida

✅ O² li qon⤵️
➖4 ta oʻpka venasida
➖oʻpka venasi klapanida
➖chap boʻlmachada

⭕️ CO² li qon⤵️
➖oʻng qorinchada
➖oʻpka arteriyasida
➖ularni orasidagi yarimoysimon klapanda
➖oʻng va chap oʻpka arteriyasi
➖kapilyarlarida

📍KLAPANLARDA📍

⭕️ CO² li qon - oʻng boʻlmacha bilan oʻng qorincha orasidagi uch tavaqali klapanda hamda oʻng qorincha bilan oʻpka arteriyasi orasidagi yarimoysimon klapanda boʻladi

✅ O² li qon - chap boʻlmacha bilan chap qorincha orasidagi ikki tavaqali klapanda hamdan chap qorincha bilan aorta qon tomiri orasidagi yarimoysimon klapanda boʻladi

♻️ Odam organizmida yurak 4 ta kameradan yani 2 ta boʻlmacha va 2 ta qorinchadan iborat boʻlib, ularning navbatma-navbat sistola va diastola holatda boʻlishi yurak siklini tashkil etadi.

♻️ Boʻlmachalar sistola holatida boʻlganda qorinchlar diastola holatida boʻladi va aksincha...

💠KLAPANLAR HOLATI💠

☑️Oʻng boʻlmacha sistola yoki oʻng qorincha diastola vaqtida
🔺3 tavaqali klapan - ochiq
🔺yarimoysimon klapan - yopiq holatda boʻladi.

☑️Oʻng qorincha sistola yoki oʻng boʻlmacha diastola vaqtida
🔻3 tavaqali klapan - yopiq
🔻yarimoysimon klapan - ochiq holatda boʻladi.

☑️Chap boʻlmacha sistola yoki chap qorincha diastola vaqtida
🔹2 tavaqali klapan - ochiq
🔹yarimoysimon klapan - yopiq holatda boʻladi.

☑️Chap qorincha sistola yoki chap boʻlmacha diastola vaqtida
🔹2 tavaqali klapan - yopiq
🔹yarimoysimon klapan - ochiq holatda boʻladi.

🫵Doʻstlarga ulashamiz🫵
T.me/Biotalimakademiya

🏋 SKELET 🏌
( Suyaklar va uning soni )

💀1. Bosh Suyagi ( 23 ta )
- Tepa                    - Ensa
- Chakka                - Peshona
- Yuz Suyaklari     - Pastki Jag'

2. Umurtqa pog'onasi ( 33-34 ta )
- Bo'yin (7)            - Ko'krak (12)
- Bel (5)                - Dumg'aza (5)
- Dum (4-5)

3. Ko'krak qafasi ( 37 )
- Ko'krak Umurtqa (12)
- Qovurg'alar (24 )
- To'sh (1)

💪4. Qo'l suyaklari ( 2 ta qo'lda )
- Yelka (2)                - Bilakuzuk (16)
- Bilak tirsak (4)      -  Kaft (10 )
- Barmoq ( 28 )       - O'mrov (2)
- Kurak (2)

🦿5. Oyoq suyaklari ( 2 oyoqda )
- Son (2)             - Tizza qopqog'i (2)
- Boldir (4)          - Aylana suyak (16 )
- Oyoq Kaft (10)   - Barmoq (28 )
- Chanoq (6 )

Odam organizmida jami suyaklar soni 206 ta bo'lib ularning 85 tasi juft va 36 tasi toq hisoblanadi.

t.me/Biotalimakademiya

⚡️ Madaniy o'simliklarning kelib chiqish markazlari⤵️

📌 Janubiy Osiyo tropik markazi➖ma'daniy o'simliklarning 50%i jumladan sholi, shakarqamish va sabzavotlar.

📌 Sharqiy Osiyo markazi➖ma'daniy o'simlikkarning 20%i jumladan soya va tariq

📌 Janubiy-g'arbiy Osiyo markazi➖ma'daniy o'simliklarning 14%i jumladan bug'doy, suli, dukkaklilar, zig'ir, sabzi

📌O'rta yer dengizi markazi➖ma'daniy o'simliklarning 11%i jumladan qand lavlagi, beda, zaytun va karam

📌Abissiya (Efiopiya) markazi➖oq jo'xori, arpa, banan,yovvoyi no'xot, kofe daraxti

📌Markaziy Amerika➖oshqovoq, loviya, makkajo'xori, qalampir, g'o'za, kakao daraxti

📌Janubiy Amerika (And)➖kartoshka, tamaki, ananas vatani.

©Biologiya

📢 Kanalimiz: ⤵️
@Biotalimakademiya

26.01.2025

Drozofilada anafaza buzilganda jinsiy xromosomalar bitta qutbga o'tgan XX va 0 bo'lgan va normal spermatazoid bilan uruglantirilgan degan XXY urgochi. Kombinatsiyalar yozilgan ayrimini o'ladi

26.01.2025

xrizantemada sariq gultojbarg -D
oq gultojbarg-d .  tajribada xrizantemani Dd navlari chatishtirib poliploid DDdd nazi olindi va ozidan chsnglantirildi f1 da 720 ta avlod olindi
a - f1 dagi fenotipik nisbat
b-f1dagi genotipik nisbat
c -f1dagi nechta organizm sariq gultojbargli boladi

26.01.25
Yopiq 41-43 da


26.01.2025

Beda oʻsimligida 4 ta hujayra bor birinchi hujayrada bir qismi chala ikkinchi qismi toʻliq parchalandi.
Ikkinchi hujayrada 900 g glukoza barchasi chala parchalandi.
Uchinchi hujayrada 720 g glukozani bir qismi chala bir qismi toʻliq parchalandi.
Toʻrtinchi hujayra 540 g glukozani bir qismi chala bir qismi toʻliq parchalandi
Hamma hujayrada 9040 kj ATF energiyasi hosil boʻladi.
Toʻliq parchalangan ATF sonini aniqlang

26.01.2025

A va B gen orasidagi masofa 24% B va C gen orasidagi masofa 18 % qoʻsh krasingavor 6%
Trigeterozigota organizmlari chatishtirilganda chiqadigan avlodlarni genotip foizini toping.




@biotalimakademiya

#sertifikat
1. Tarkibida selluloza saqlaydigan, glikogen zahiralaydigan, mezasomalarga ega organizmlarni aniqlng.
2. Kelib chiqish markazlari.
3.gipoteza.
4. Oilalardan(nechta oila berilgan deyilgandi)
5. Tõğri fikrlar sonini aniqlang.
6. Qon aylanish.
7. Embirional rivojlanish.
8. Postembrional rivojlanish
9. Spermatagenezdan tushdi.
10. Mezonlardan tushdi.
11. Amudaryo baliği Buxora va sirdayoda tarqalgan. Uzunligini bergan va oxiri kõpayishini berib. Shu matnni mezonlarga kõra ketma-ketlikda juftlang
deyilgan
12. Tur paydo bõlishi.
13. Evolutsiyaning s intetik nazariyasi
14. Poyada barglarni joylashuvi.
15. Chumchuqsimonlar turkumiga berilgan organizmlardan nechtasi kiradi.Odam nefroniga (a) va neyroniga (b) xos ma'lumotni belgilang

Jinssiz ko'payishga xos ma'lumotni belgilang

1) prokariot- binar ikkiga bo'linish
2) prokariot- yadrosi mitoz usulida bo'linafi
3) zirxlilarda- fragmentatsiya
4) somtaik hujayra jinssiz usulda ko'payadi

1. Zog’ora baliq spermatogenezining spermatida 
bosqichida xromosoma va DNK miqdorini aniqlang. 
A) bir DNKli xromosomalarning diploid to’plami 
B) ikki DNKli xromosomalarning gaploid to’plami 
C) bir DNKli xromosomalarning gaploid to’plami 
D) ikki DNKli xromosomalarning diploid to’plami 

2. Suvarak spermatogenezining spermatogoniy bosqichida 
xromosoma va DNK miqdorini aniqlang. 
A) bir DNKli xromosomalarning diploid to’plami 
B) ikki DNKli xromosomalarning gaploid to’plami 
C) bir DNKli xromosomalarning gaploid to’plami 
D) ikki DNKli xromosomalarning diploid to’plami 

3. Drozofila spermatogenezining birinchi tartib spermatosit 
bosqichida xromosoma va DNK miqdorini aniqlang. 
A) bir DNKli xromosomalarning diploid to’plami 
B) ikki DNKli xromosomalarning gaploid to’plami 
C) bir DNKli xromosomalarning gaploid to’plami 
D) ikki DNKli xromosomalarning diploid to’plami

26.01.2025

To'g'ri ma'lumotni aniqlang

A) keratin va kollagen ikkilamchi tuzilishli aminokislota
B) yumaloq oqsillarga gemoglobin misol bo'ladi
C) globulinlar kuchsiz ishqoriy eritmada eriydigan murakkab oqsil
D) oqsillarning nativ holatga kelishi - denaturatsiya deyiladi

26.01.2025 1-smena


Uch xil umurtqali hayvonlardan birinchisi quruqlik muhitiga, ikkinchisi cho'l muhitiga, uchinchisi esa suv muhitiga moslashgan. Bu hayvonlarning siydik konsentratsiyasi eng yuqoridan pastgacha qanday joylashtirish mumkin?

A) 1,2,3
B) 1,3,2
C) 2,1,3
D) 2,3,1




@biotalimakademiya

Bugun imtihonga kiradiganlarga omad yaxshi natijalar bilan chiqinglar !!!

📌Pasport esdan chiqmasin ruxsatnoma ham

@biotalimakademiya

🅰️🅰️🅰️ 25.01 sertifikat tushgan savollar
1. Odam bir kunda tinch turganda 1680kj energiya sarflaydi.
Agar aqliy mehnat qisa 30%ga ortadi. Jismoniy mehnat qisa 3 barobar ortadi. Ikki soat aqliy mehnat va bir soat jismoniy mehnat qilgan odam qancha energiya sarflaydi

2. O‘simlik 3 ta hujayrada jami 768 ta ATF  hosil bo‘ldi ulandan  3/8 birinchi hujayrada 1/8  ikkinchi hujayrada 4/8 uchinchi hujayrada hosil bo‘ldi Birinchi hujayrada parchalanmay qolgan Sut kislatasi ikkinchi hujayrada parchalanmay qolgan sut kislayadan 3 marta ko‘p uchinchi hujayrada parchalanmay qolgan sut kislata birinchi hujayrada to‘liq parchalangan sut kislatadan 3.5 marta ko‘p Ikkinchi hujayrada to‘liq parchalangan sut kislata soni birinchi hujayrada chala parchalangan sut kislatadan 15 marta kam  To‘liq va chala parchalangan gulikoza miqdori toping?


🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂🤦‍♂

🫵Sertifikat savollari shu kanalda

@biotalimakademiya
@biotalimakademiya

Odamlar bo'yning uzunligi A1A2A3 kumulyativ polimer genlarga bog'liq bo'ladi. Ko'z soqqasining normal rivojlanishi esa dominant B genlar bilan bog'liq, b geni esa anoftalmiyaga olib keladi. Chala dominantlik tufayli esa mikroftalmiya kuzatiladi. D geni kataraktaga va E geni esa polidaktiliyaga olib keladi. H geni X xromosomada joylashga bo'lib tish emalining qo'ng'ir bo'lishiga olib keladi.

Probandning otasini bo'ynining
uzunligi 170 sm va ko'z soqqasi normal, katarakta va polidaktilya
Boʻyicha sog'lom tish emali oq rangli.

Probandning onasining bo'ynining uzunligi 160 sm (a1a1A2A2a3a3) anoftalmiyaga ega, katarakta va polidaktilya bo'yicha sog'lom tish emali oq rangli .

Probandning turmush o'rtog'ining bo'yning uzunligi 150 sm
ko'z soqqasi normal katarakta va
polidaktiliya bo'yicha ega (onasi katarakta va polidaktiliya bo'yicha sog'lom) tish emali oq
rangli.

Savolni ishlash taribi
1. Genlarga belgilash kiriting proband va turmush oʻrtogʻining genotipini yozing
2. Polimer genlarning qancha uzunlik ifodalashini toping

Savoli esdan qolmaydigan juda uzun edi

@biotalimakademiya

43-masala milliy

O‘simlik 3 ta hujayrada jami 768 ta ATF hosil bo‘ldi.
Birinchi hujayrada ⅜ qism
Ikkinchi hujayrada ⅛
ikkinchi hujayrada
uchinchi hujayrada 4/8 (½) hosil bo‘lgan.
Birinchi hujayrada parchalanmay qolgan sut kislatasi ikkinchi hujayrada parchalanmay qolgan sut kislayadan 3 marta ko‘p.
uchinchi hujayrada parchalanmay qolgan sut kislata birinchi hujayrada parchalangan sut kislatadan 3.5 marta ko‘p.
Ikkinchi hujayrada parchalangan sut kislata soni birinchi hujayrada parchalanmagan sut kislatadan 15 marta kam.

To‘liq va chala parchalangan glyukoza miqdori toping?

@biotalimakademiya

Nomi notanish hayvon va oʻsimliklar

1. Aspidistra - xona oʻsimligi
2. Batsilla - t. bakteriya
3. Batsidiya - yopishqoq lishaynik
4. Drosera - hashorotxoʻr oʻsimlik
5. Dreysena - 2 pallali moluska
6. Kalima - kapalak
7. Kalina - buta
8. Kasatka - tishli kit
9. Kamchatka - qisqichbaqa
10. Krakatitsa - moluska b.o.
11. Krevetka - qisqichbaqa
12. Kalmar - moluska b.o.
13. Koʻrgalak - qush
14. Kojan - koʻrshapalak
15. Kuya - kapalak
16. Kuyka - qush (soʻfitoʻrgʻay)
17. Losos - baliq
18. Los - tuyoqli hayvon
19. Laqqay - ot zoti
20. Laqqa - baliq
21. Manna - lishaynik
22. Manta - skat
23. Norka - suvsarsimon
24. Zorka - kapalak
25. Nutriya - kemiruvchi
26. Olma mevaxoʻri - kapalak
27. Kulrang oʻlaksa - 2 qanotli (hashorot)
28. Yashil goʻsht - 2 qanotli (hashorot)
29. Poliksina - kapalak
30. Podalariy - kapalak
31. Podoliya - qoʻngiz (tugmacha)
32. Perlovitsa - 2 pallali moluska
33. Qilquyruq - baliq
34. Qizilquyruq - qush
35. Sigirquyruq - 2 yillik oʻsimlik
36. Suvke - qush
37. Sikas - qush
38. Skuns - sutemizuvchi
39. Sigillyariyalar - sporali oʻsimlik
40. Lipedodendron - sporali oʻsimlik
41. Kalamit - sporali oʻsimlik
42. Kordait - ochiq urugʻli
43. Oq biqin - delfin
44. Oq peshona - maymun
45. Taroqli - timsoh
46. Taroqcha - 2 pallali moluska
47. Tridakna - 2 pallali moluska
48. Teresken - yarim buta
49. Tereska - baliq
50. Inastranseviya - reptiliya
51.Yonsuzar - qisqichbaqasimon
52. Vyurok - chumchuqsimonlar
53. Gambuziya - baliq
54. Semga - baliq
55. Joʻka - oʻsimlik (daraxt)
56. Kuropatka - qush
57. Gornostoy - hayvon (sutemizuvchi)
58. Odimchi - kapalak
59. Pareyazavr - reptiliya
60. Bargizub - oʻsimlik

@Biotalimakademiya