🚨Tez yordam_103 va Terapiya 👨‍⚕

#НОРМAЛ ЖОЙЛAШГAН ПЛAЦЕНТAНИНГ ЭРТA АЖРАЛИШИ

📌Шикоятлар:
• Қориннинг пастки қисмида оғриқ, кўпинча тутувчи.
• Қон кетиш тусини олувчи қон аралаш ажратмалар.
• Ҳомиладорликнинг сўнгги даврида ёки туғруқ пайтида қориннинг пастки қисмида кучли оғриқлар.
• Бачадон таранглигини ҳис қилиш.

📌Ёрдам бериш:
• Aйланма қон ҳажмини (ОЦК) тўлдириш ва аёлнинг ҳолатини
барқарорлаштириш.
• 0,9% натрий хлорид эритмаси ёки 500-1000 мл Рингер лактати эритмаси томир ичига юборилши лозим.
• Яққол оғриқ синдромида 2 мл дозада анальгиннинг 50% эритмаси буюрилади.
• қисқариш фаоллигини камайтириш учун мушак ичига магний сульфат 10 мл
25% эритма, мушак ичига папаверин 2 мл 2% эритма дозада буюрилади.

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#ТУХУМДОННИНГ, ТУХУМДОН УСТУНЛАРИ ВА БАЧАДОН НАЙИНИНГ БУРАЛИШИ

📌Шикоятлар:
• Тухумдоннинг кистаси (кистома) устунлари буралганда, қориннинг пастки қисмида шикастланган томонда оғриқ (аста-секин кучайиб борувчи ёки ўткир),
кўнгил айниши, қусиш, метеоризм, ичак парезлари безовта қилади.
• Текширувда қорин олд деворида таранглик ва қорин пардасининг зада бўлиши белгилари қайд этилади.

📌Ёрдам бериш:
• Кислород ингалацияси
• Шок белгилари бўлса, 0,9% натрий хлорид эритмаси ёки 500-1000 мл Рингер
лактат эритмаси томир ичига юборилши лозим.

📍🔸Касалхонага ётқизиш учун кўрсатмалар:
• Беморлар зудлик билан кўп тармоқли шифохонага ётқизилади.
• Барча беморлар касалхонага ётқизилади.

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#БАЧАДОНДАН ТАШҚАРИ ҲОМИЛАДОРЛИК

📌Шикоятлар:
• оғриқни эпигастрал соҳага кўчиши (ўт пуфаги, ошқозон);
• тўғри ичакка босим ҳисси:
• кўнгил айниши, қусиш:
• френикус аломати;
• тез-тез заиф пульс, қон босимининг пасайиши;
• қориннинг пастки қисмида перитонеал симптомлар

📌Ёрдам бериш:
• Шошилинч касалхонага ётқизиш
• Беморнинг умумий аҳволини, қон йўқотиш даражасини аниқлаш,
• 0,9% натрий хлорид эритмаси билан инфузион терапия,
• Кислород ингалацияси

🔸ТУҒРУҚ ЧОҒИДА ҚОН КЕТИШ

📌Шикоятлар:
• Ҳомиладорликнинг сўнгги даврида ёки туғруқ чоғида қориннинг пастки қисмида кучли оғриқлар.
• Бачадон таранглигини ҳис қилиш.
• Ташқи (туғруқ йўлларидан), ички (ретроплацентар гематома соҳасидан) ёки аралаш қон кетиш.
• Ҳолсизлик, бош айланиши, безовталик.
• Терининг рангпарлиги, тахикардия, артериал гипотензия.
• Ҳомила ҳаракатларининг сезиларли даражада камайиши ёки йўқолиши.
• Беморнинг аҳволининг оғирлиги қон кетишининг жадаллигига боғлиқ

📌Берилиши шарт бўлган саволлар
• Ҳомиладорлик даври қанча?
• Ҳомиладорлик чоғида жинсий йўлдан қонли оқмалар бўлганми, унинг даражаси, туси ва рангини айтиб беринг?
• Мунтазам туғруқ фаолияти борми (ҳомиладорликнинг II ва III
триместрларида).

📍Кўрик ва жисмоний текширув
• Беморнинг умумий аҳволининг оғирлигини баҳолаш, юрак уриш тезлигини,нафас олиш тезлигини, қон босимини ва Aльговер шок индексини аниқлаш.
• Ўз-ўзидан абортда икки қўлда қин-қорин текширувибачадоннинг ҳажми ва
консистенциясини, бачадон бўйни кенгайиш даражасини баҳолаш имконини беради.
• Қоринни пайпаслаганда бачадон шаклидаги ўзгаришлар баҳоланади, унинг тонуси, оғриғи, олд қуйи қисмининг табиати аниқланади.
Йўлдошни таклиф қилганда, очиқ операция хонасисиз вагинал ёки ректал текширув кўп миқдорда бачадон қон кетишининг ривожланиш хавфи туфайли
қатъиян ман қилинади.

🟢Ёрдам бериш:
• Aйланма қон ҳажмини (ОЦК) тўлдириш ва аёлнинг ҳолатини
барқарорлаштириш.
• 0,9% натрий хлорид эритмаси ёки 500-1000 мл рингер лактати томирга юбориш.
• Яққол оғриқ синдромида 2 мл дозада анальгиннинг 50% эритмаси буюрилади.

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#ҚОРИН БЎШЛИҒИНИНГ ЧУРРАСИ

📌Клиник манзара
Чурранинг сиқилиши ўткир, тўсатдан пайдо бўлади. Чурра сиқилишининг хос маҳаллий белгилари:
• чурра соҳасида ёки бутун қорин бўшлиғида ўткир оғриқ; чуррани киритишни иложи йўқ;
• чурра чиқишининг таранглиги ва оғриғи;
• йўтал турткисиининг чурра чиқишига ўтмаслиги.
• Оғриқ энг кўп чурра чиқиши соҳасида сезилади.
• чурра чиқишидан бир неча соат ўтгач, сиқилган органнинг некрози пайдо бўлганда, оғриқнинг жадаллиги пасайиши мумкин, бу эса ҳолатнинг
яхшиланиши тўғрисида сохта тасаввур ҳосил қилади. Касалликнинг ушбу босқичида чурра халтасида жойлашган органларнинг функцияси бузилиши белгилари биринчи ўринга чиқади. Касалликнинг кейинги даврида, перитонит ривожланиши билан, қорин оғриғи қайта бошланади ва ўткир қорин манзараси пайдо бўлади.
• Нажас тутилиши хос бўлган кекса беморларда чурра чиқиши соҳасидаги оғриқ аста-секин кучаяди, ҳажми катталашади, зич ва таранг бўлади.

🔸Берилиши шарт бўлган саволлар
• Оғриқ қачон бошланган? Тўсатданми ёки аста-секинми? Вақт ўтиши билан оғриқнинг жадаллиги ўзгарадими?
• Оғриқ йўтал, зўриқиш ёки кескин жисмоний ҳаракатдан кейин пайдо бўлганми?
• Илгари чурранинг чиқиши эркин кирганми?
• чуррани ўзингиз киритишга ҳаракат қилдингизми?
• Сиз кўнгил айниш, қусиш, ич келиши ва ел тутилишидан азият чекасизми?

📍Кўрик ва жисмоний текширув
• Умумий ҳолат ва ҳаётий функцияларни баҳолаш: онг, нафас олиш, қон айланиши.
• Пульс ва юрак уриш тезлигини ўлчаш, қон босимини ўлчаш.
• Визуал текшириш: чурра мавжудлиги.
• Пальпация: чурра чиқиши соҳасида таранглик ва оғриқ.
• Сиқилган чурра белгиларини аниқлаш:
• илгари эркин кирган чурра чиқиши энди кирмай қолади;
• йўтал турткисининг салбий белгиси.
• Қорин девори зада бўлишининг белгиларини баҳолаш (мушакларнинг таранглашуви ва Шчеткин-Блумбергнинг ижобий белгиси - босим ҳосил қилувчи қўлни кескин тортиб олиш пайтида оғриқнинг кучайиши).

✅✅✅Ёрдам бериш
• Беморнинг ҳаётий функцияларини кузатиб бориш ва уларни умумий реанимация тамойилларига мувофиқ сақлаш.
• чурранинг сиқилишига озгина шубҳа туғилса, беморни дарҳол касалхонанинг жарроҳлик бўлимига ётқизиш кўрсатилади.
• Максимал қулайлик ва минимал оғриқни таъминлаш учун замбилда ташиш.

❗️❗️❗️Кўп учрайдиган хатолар
• Ҳар қандай анальгетиклар ва спазмолитикларни тайинлаш.
• Чиққан чуррани киритишга уринишлар (йўл қуйиб бўлмайди!).
• чурра ҳудудига иссиқлик бериш.

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#ОШҚОЗОН ЯРАСИ (ПЕПТИК ЯРА)

📌Клиник манзара
Тешилган яралар қуйидагилар билан тавсифланади:
• Эпигастрал соҳада ёки ўнг қовурғаостида тўсатдан ўткир ва доимий (“ханжар”) оғриқ, кўпинча қориннинг ўнг тарафи бўйлаб (95%) тезда қорин бўшлиғига тарқалади,.
• Қорин олд девори мушакларининг таранглашуви "тахтасимон" қорин (92%).
Беморлар қоринга сиқилган оёқлари билан чалқанча ёки ўнг ёнбош мажбурий ҳолатни эгаллайдилар.

📌Aнамнез:
• ошқозон яраси (80%).
Касаллик даврида қуйидагилар мавжуд:
• шок даври (касаллик бошланганидан 6 соатгача);
• сохта сиҳатлик даври (перфорациядан 6-12 соат ўтгач);
• прогрессив перитонит даври (перфорациядан кейин 12-24 соат).
Эхтимолий асоратлар:
• Энг кўп учрайдиган асорат перитонитдир. Ёпиқ тешилишда қорин бўшлиғи хўппози (абсцесс) шаклланиши мумкин.
• Дифференциал диагностика. Қорин бўшлиғи органларининг барча ўткир касалликлари, шунингдек, миокард инфаркти, пастки соҳа ўнг тарафлама
пневмония билан амалга оширилади.
Берилиши шарт бўлган саволлар
• Оғриқ қачон бошланган?
• Қориннинг қайси қисми оғрияпти?
• Оғриқнинг туси қандай?
• Анамнезда ошқозон яраси борми?
• Бир кун олдин ортиқча овқатланганмисиз ва/ёки спиртли ичимликлар
ичганмисиз?
• Оғир жисмоний иш қилдингизми?
Диагностика
• ярали анамнез мавжудлиги;
• қорин олд деворининг мушаклари таранглашуви.
• "ханжар" оғриқлари;
Кўрик ва жисмоний текширув
• Умумий ҳолат ва ҳаётий функцияларни баҳолаш: онг, нафас олиш, қон
айланиши.
• Визуал баҳолаш: оёқлар қоринга сиқилиб чалқанча ёки ўнг ёнбошда мажбурий ҳолатда ётиш, юзида жабрли ифода, тери совуқ тер билан қопланган.
• Пульсни ўрганиш, юрак уриш тезлиги ва қон босимини ўлчаш (тахикардия, гипотония).
• Пальпацияда қорин тараш, тахтасимон.
• Қорин олд деворининг перкуссияси: жигарда тўмтоқлик йўқ.
• Ошқозон ва ўн икки бармоқли ичак ярасининг тешилиш белгиларини аниқлаш:
• Шчеткин-Блумбергнинг ижобий белгиси. Ёдда тутиш лозимки, 70 ёшдан ошган беморларда меъда ва ўн икки бармоқли ичак яраси тешилган 50% ҳолларда оғриқ кучли эмас, ўткир бошланмайди, қорин пальпация қилинади
қорин олд деворининг мушаклари таранг эмас).

📌Ёрдам бериш:
• Беморни касалхонанинг жарроҳлик бўлимига шошилинч ётқизиш.
• Венага киришни таъминлаш лозим
• Беморнинг ҳаётий фаолияти мониторинги.
• Гипотония белгилари бўлса: томир ичига натрий хлорид 0,9% эритмаси - 400 мл

📌Касалхонага ётқизиш учун кўрсатмалар.
• Тешилган яраси бўлган беморлар шифохонанинг жарроҳлик бўлимига
шошилинч ётқизишни талаб қилади.
• Максимал қулайликни таъминлаш учун бемор замбилда ташилади.

📍📍📍Умумий хатолар
• Наркотик анальгетикларни тайинлаш.
• Ошқозонни ювишга уриниш

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#ЎТКИР ПАНКРЕАТИТ

📌Шикоятлар:
• Ўнг қовурғаостида кучли доимий оғриқ, кўпинча ўнг елкага, куракка, ўнг умровусти соҳасига тарқалади
• Кўнгил айниши, қусиш

📌Aнамнез
• оғриқнинг жойлашуви ва туси, оғриқнинг бошланиши ва давомийлиги
• беморнинг овқатланишига (овқатланиш, диетага) эътибор бериш, илгари шунга ўхшаш хуружлар бўлганми
• қусиш, ваража, ҳарорат қайд этилганми
• сурункали касалликларнинг мавжудлиги (беморларнинг 80 фоизида анамнезда
ўт тоши касаллиги бор).

📌Текшириш, диагностика
• Умумий ҳолат ва ҳаётий функцияларни баҳолаш: онг, нафас олиш, қон айланиши.
• Тери рангини (оқишлик, сарғишлик), кўринадиган шиллиқ пардаларни (склера сарғиши, сариқ карашли қуруқ тил) визуал баҳолаш.
• Пульсни ўрганиш, юрак уриш тезлигини ва қон босимини ўлчаш (тахикардия,гипотония),

📌Қорин пальпацияси:
• қоринни чуқур пайпаслашда ўнг қовурғаостида маҳаллий оғриқ ва нафас олишда оғриқнинг кучайиши;
• баъзи беморларда қоринни чуқур пайпаслашда катталашган, оғриқли ўт пуфаги аниқланади.

📌Ўткир панкреатитнинг белгилари:
• Кёрте - кўндаланг йўғон ичак бўйлаб маҳаллий шиш ва олд қорин девори мушакларидаги таранглик.
• Мейо- Робсон - чап қовурға-умуртқа бурчакда оғриқ;
• Воскресенский - қорин аортасида пульсация йўқ;
• Шчеткин-Блумберг (перитонит) - босим ҳосил қилувчи қўлни кескин тортиб олиш вақтида оғриқ кучаяди.
• боғлиқ симптомларнинг мавжудлиги: қусиш, гипотония, метеоризм, анурия.
• Қорин девори зада бўлиши белгилари (Шчеткин-Блумберг симптоми) - қорин
мушакларининг таранглашуви ва қўлнинг тез тортилиши билан оғриқнинг кучайиши.

📌Ёрдам бериш:
• Беморни касалхонанинг жарроҳлик бўлимига шошилинч ётқизиш.
• Венага киришни таъминлаш лозим
• Беморнинг ҳаётий функцияларини кузатиб бориш ва уларни умумий реанимация тамойилларига мувофиқ сақлаш.
• Гиповолемия (қуруқ карашли тил, тахикардия, гипотония), яққол интоксикация (иситма, титроқ), "ўткир қорин" ривожланиши билан деструктив
панкреатит белгилари бўлса (Шчеткин-Блумбергнинг ижобий аломати):
- инфузион терапия (800 мл ёки ундан кўп) вена ичига томчилатиб:натрий хлорид 0,9% эритмаси - 400 мл, глюкоза 5% эритмаси - 400 мл.
• венага киришни таъминлаш, ҳаётий функцияларни кузатиш ва сақлаш (умумий реанимация тамойилларига мувофиқ).
• оғриқсизлантириш (қон босимининг эҳтимолий пасайиши туфайли инфузион терапия бошланганидан сўнг).
• Ўртача жадалликдаги оғриқлар билан спазмолитиклар қўлланилади:
дротаверин томир чига секин, 40-80 мг (2% эритма - 2-4 мл). Нитроглицеринни тил остига таблетка (0,25 мг ёки ярим таблетка) ёки спрей (400 мкг ёки 1 доза) билан қабул қилишга йўл қўйилади.
• Кучли оғриқ синдромида гиёҳванд бўлмаган анальгетиклар қўлланилади:вена ичига метамизол 500-1000 мг.
• Ўткир панкреатит чалинган беморни жарроҳлик шифохонасига ётқизиш
лозим. Замбилда ётган ҳолда кўчириш.

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#Ўткир холецистит

📌Шикоятлар:
• Ўнг қовурғаостида кучли доимий оғриқ, кўпинча ўнг елкага, куракка, ўнг умровусти соҳасига тарқалади. Кўнгил айниши, қусиш

📌Aнамнез:
• оғриқнинг жойлашуви ва туси, оғриқнинг бошланиши ва давомийлиги
• беморнинг овқатланишига (овқатланиш, диетага) эътибор бериш, илгари шунга ўхшаш хуружлар бўлганми
• қусиш, ваража, ҳарорат қайд этилганми
• сурункали касалликларнинг мавжудлиги (беморларнинг 80 фоизида анамнезда ўт тоши касаллиги бор).

📌Текшириш, диагностика
• Умумий ҳолат ва ҳаётий функцияларни баҳолаш: онг, нафас олиш, қон айланиши.
• Тери рангини (оқиш, сарғишлик), кўринадиган шиллиқ пардалар (иктерик склера, сариқ карашли қуруқ тил) визуал баҳолаш.
• Пульсни ўрганиш, юрак уриш тезлигини ва қон босимини ўлчаш (тахикардия,гипотония),
• Қорин пальпацияси:
• қоринни чуқур пайпаслашда ўнг қовурғаостида маҳаллий оғриқ ва нафас олишда оғриқнинг кучайиши;
• баъзи беморларда қоринни чуқур пайпаслашда катталашган, оғриқли ўт пуфаги аниқланади.

🔸Aломатлар:
• Ортнер симптоми - ўнг қовурға ёйи бўйлаб кафт қирраси билан урилганда оғриқ пайдо бўлиши;
• Мерфи симптоми - чуқур нафас олиш вақтида ўт пуфагини пайпаслаганда оғриқнинг кучайиши.
• Қорин пардаси зада бўлиши белгилари (Шчеткин-Блумберг симптоми) - қорин мушакларининг таранглашуви ва қўл тез тортилганда оғриқнинг кучайиши.

✅Ёрдам бериш:
• Беморни касалхонанинг жарроҳлик бўлимига шошилинч ётқизиш.
• Венага киришни таъминлаш лозим
• Беморнинг ҳаётий функцияларини кузатиб бориш ва уларни умумий реанимация тамойилларига мувофиқ сақлаш.
• Гиповолемия (карашланган қуруқ тил, тахикардия, гипотензия), яққол
интоксикация (иситма, титроқ), "ўткир қорин" ривожланиши билан деструктив холецистит (Шчеткин-Блумбергнинг ижобий белгиси) белгилари бўлса: томир
ичига глюкоза 5% эритмаси - 400 мл.
• Ўткир холецистит чалинган беморни жарроҳлик шифохонасига ётқизиш
лозим.
• Замбилда ётган ҳолда ташиш

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#Ўткир ичак тутилишининг белгиларини аниқлаш:

• Вааля – буралиши туфайли ичак ҳалқасининг маҳаллий шишиши ва унинг устидаги юқори тимпанит;
• Склярова - қорин олд деворининг бир оз тебраниши билан тўлиб кетган ингичка ичакда суюқликнинг чайқалиш товуши эшитилади.
• боғлиқ аломатлар мавжудлиги: кўнгил айниши, қусиш, ел тутилиши, ич тутилиши.

📌Ёрдам бериш:
• Ўткир ичак тутилишида тез тиббий ёрдамнинг асосий вазифаси беморни касалхонанинг жарроҳлик бўлимига шошилинч ётқизишдир.
• Венага киришни таъминлаш, беморнинг ҳаётий функцияларини кузатиш лозим.
• ташишда томчилатиб: натрий хлорид 0,9% эритмаси - 400 мл, глюкоза 5% эритмаси - 400 мл.

🔸Касалхонага ётқизиш учун кўрсатмалар.
• Ўткир ичак тутилишига чалинган бемор шошилинч равишда касалхонанинг жарроҳлик бўлимига ётқизилади.
• қорин соҳасидаги оғриқнинг жадаллигини камайтирувчи максимал ҳаракатчизликни таъминлаш учун беморни замбилда ташиш.

🟢Кўпинча учрайдиган хатолар
• Ҳар қандай анальгетикларни тайинлаш,
• Ошқозонни ювиш.

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#СПОНТАН ПНЕВМОТОРАКС

📌Шикоятлар:
- нафас етишмаслиги, нафас қисилиши;
- чуқур нафас олиш, йўтал ва ҳаракат қилинганида кучаядиган бўйин, қўлда ирридация билан кўкракнинг тегишли ярмида ўткир оғриқ.

📌Кўрик ва симптомлар:
- Пулсни текшириш, ЮҚЧни ўлчаш, АБни ўлчаш (тахикардия, артериал гипотензия).
- Кўкрак қафасини текшириш: қовурғалараро бўшлиқларнинг кенгайиши, кўкракнинг шикастланган ярмида нафас олишнинг кечикиши, бачадон бўйни томирларининг шишиши ва пулсацияси, тери ости эмфиземаси кузатилиши
мумкин.
- Палпация ва перкуссия: шикастланган томонда овоз титрашининг заифлашиши ёки йўқлиги, тимпаник товуш (пастки бўлимларда плевра бўшлиғида суюқлик тўпланиши туфайли кучсизлик аниқланади), энг юқори уришининг силжиши ва юракнинг соғлом томонида кучсизлик чегаралари.
- Аускултация: зарарланган томонда нафаснинг заифлашиши ёки йўқлиги.
- нафас қисилишининг кучайиши (НОЧ > 24 дақиқада, тез нафас олиш)
- цианоз, тахикардия (ЮҚЧ дақиқада > 135)
- парадоксал пулс
- артериал гипотензия (шокгача)
- умуртқа ва кўкрак қафасининг соғлом томонга силжиши
- бўйин томирлари шишиши

📌Ёрдам:
- гипоксияни тузатиш - кислородли терапия.
- оғриқ синдромини бартараф этиш - наркотик бўлмаган аналгетиклар -метамизол в/и 500-1000 мг, дозани камида 15 сония олдин юбориш керак
(мушак ичига юбориш мумкин, бунда аналгетик таъсир 30 дақиқадан сўнг ривожланади).
- Кучли оғриқ синдромида наркотик аналгетикларини қўллаш мумкин - морфин 1% - 1 мл, 0,9% натрий хлорид эритмаси билан 20 мл гача суюлтирилади (1 мл ҳосил бўлган эритмада 0,5 мг фаол модда мавжуд) ва бўлиб-бўлиб вена ичига ҳар 5-15 дақиқада 4-10 мл (ёки 2-5 мг) фракционел дозаларда оғриқ синдроми ва нафас қисилиши бартараф этилгунга қадар ёки
ножўя таъсирлар пайдо бўлгунча (артериал гипотензия, нафас олиш қийинлашиши, қусиш) юборилади.
- Кучли пневмотораксда соғлиқ учун торакосентез кўрсатилади: энг катта игна (4,5 см дан қисқа бўлмаган) плеврал бўшлиғига иккинчи қовурғалараро
бўшлиқда нафас олиш бутунлай йўқ ёки заифлашган томондан ўрта клавикуляр чизиқ бўйлаб киритилади. Ҳаво игна орқали чиқа бошлаганда, уни шу ҳолатда
маҳкамланг.
Бронхоспазм ривожланишида - Салбутамол 2,5 мг небулайзер орқали 5-10 дақиқа давомида. Агар таъсир қониқарсиз бўлса, 20 дақиқадан сўнг ингаляцияни такрорланг.
- гемодинамика параметрларни ва қоннинг кислород билан
тўйинганлигини назорат қилиш, ҳаётий функцияларни сақлаш

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#ПНЕВМОНИЯ

📌Шикоятлар:
Иситма, йўтал, нафас қисилиши, кўкрак оғриғи, заифлик, чарчоқ, бош оғриғи,анорексия, кўнгил айниши, қусиш, кечаси кучли терлаш.

📌Анамнез:
- Эпидемиологик тарихни йиғиш керак
- Балғамда қон борми, қонли йўтал ҳолатлари кузатилганми?
- Ҳарорат қанча вақт олдин ва нечагача кўтарилди, қалтираш, қаттиқ терлаш ҳолатлари борми?
- Нафас қисилиши, астма ҳуружлари, кўкрак қафасида "ҳуштак" овози борми?:

📌Кўрик ва симптомлар:
- терининг рангсизлиги;
- акроцианоз;
- герпетик тошмалар;
- кўкрак қафаси зарарланган томонининг нафас олиш актида кечикиши;
- ўпканинг зарарланган ҳудудида перкутор товушининг қисқариши
(хиралашиши);
- бронхофониянинг кучайиши ва овознинг титраши;
- аускултатив - чекланган ҳудудда нафас олишнинг заифлашиши, маҳаллий эшитилган бронхиал нафас, майда пуфакчали тошмалар ёки инспиратор
крепитация фокуси.

📌Ёрдам:
1. Намланган кислородни бурун катетери орқали 4-6 л/дақ тезликда ингаляция қилиш.
2. Гипертермия билан: Парацетамол ичкарига 500 мг -1000 мг кўп миқдорда
суюқлик билан (максимал бир марталик доза 1 г, максимал суткалик доза 4 г).
3. Салбутамолни бронхиал обструкция (хириллаш)да 1-2 дозада (100-200мкг) аерозол ёки небулайзер орқали (2,5-5 мг) ингаляциялаш
4. Оғир пневмония ва артериал гипотензияда (АБ

#БРОНХОСПАЗМ

Бронхоспазм бронхиал астма, сурункали бронхит, сурункали обструктив ўпка касаллиги каби турли касалликларнинг натижаси бўлиши мумкин. Кўрик хириллаш ва нафас олишнинг узайишини кўрсатади. Респиратор дистресс
қуйидаги оғирликларга бўлинади:

• Минимал дистресс: хириллаш ёки стридороз шовқинсиз нафас олиш ишининг бироз кучайиши.

• Ўртача дистресс: хириллаш ва стридороз билан нафас олиш ишининг сезиларли даражада ошиши, шунингдек, патологик нафас шовқинлари.

•Оғир дистресс: нафас олиш ишининг ҳаддан ташқари кўпайиши (ретраксия)
ва ўпка устидаги товушларнинг пасайиши, жумлаларни тўлиқ сўзлар билан гапира олмаслик, летаргия.

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#Ўткир миокард инфаркти

📌Симптомлар:
− терининг рангпарлиги, гипергидроз (баъзан пешонада "совуқ тер"),кескин умумий заифлик, ҳаво етишмаслиги ҳисси.
− миокард инфаркти учун ЭКГ мезонлари:
− Ўткир шикастланиш: СТ-сегментининг ёйсимон кўтарилиши юқорига
қараб, мусбат Т тўлқини билан бирлашади ёки манфий Т тўлқинига ўтади (пастга бўртиб чиққан СТ сегментининг ёйсимон депрессияси кузатилиши мумкин).
− Жараённинг фазасини ва чуқурлигини аниқлашга имкон бермайдиган миокард инфарктининг билвосита белгиси Гис тўпламининг оёқлари
ўткир блокадаси (кўпинча чапда).
− типик клиник кўринишнинг йўқлиги миокард инфаркти йўқлигининг исботи бўла олмайди.

📌Ёрдам:
− Беморни қулай жойга жойлаштиринг.
− Кислородни ниқоб орқали юборинг.
− Кардиомонитор ва пульсоксиметрни уланг.
− 12 ўтказгичли ЭКГни олинг.
− Венага кириш имкониятини яратинг ва физиологик секин натрий хлорид туз эритмасини томизишни бошланг.
− Агар систолик АБ 100 мм симоб устунидан юқори бўлса, тил остига 1 таблеткадан нитроглицерин буюринг. Оғриқ камайгунча ёки систолик АБ
100 мм симоб устунига тушгунча, ҳар 5 дақиқада, максимал 3 мартагача такрорланиши мумкин.
− 1 таблетка Аспирин (325 мг) оғиз орқали беринг ёки беморда Аспиринга аллергияси бўлмаса, чайнаб юборсин.
− вена ичига Морфин 1-2 мл 1% эритма ёки промедол 1-2 мл 2% эритма ёки м/и омнопон 1-2 мл 2% эритма (максимал доза - 10 мг 1 соат) ёки бошқа гиёҳванд аналгетиклари.
− доимий ёки кучли кўкрак оғриғи учун нитроглицеринни томир ичига томчилатиб юборинг.
− антикоагулянт терапия: гепарин в/и 10 000 ХБ.
− Аниқланган аритмияларни тегишли протоколларга мувофиқ даволаш.
− Вазият барқарорлашгандан сўнг кардиологик шифохонанинг реанимация бўлимига замбилда ташиш ва эҳтиёткорлик билан касалхонага ётқизиш
(систолик босим камида 90 мм симоб устуни).

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#Ўткир миокард инфаркти

📌Шикоятлар:
− кўкрак суяги орқасида ва юрак соҳасида босувчи ёки сиқиб чиқарадиган характердаги кучли оғриқ (интенсивлик стенокардиянинг оддий ҳуружига
қараганда аниқроқ).
− Ҳужум ғайриоддий узоқ, 15 дақиқадан кўпроқ давом этади.
− Чап ёки ўнг қўл, бўйин, пастки жағ, чап курак остида, эпигастрал соҳада мумкин бўлган нурланиш.
− Бемор асабий, безовта, ўлим қўрқувини қайд этади.

📌Анамнез:
Сублингвал нитратлар қабул қилиш самарасиз ёки оғриқни тўлиқ бартараф этмайди ёки оғриқ қисқа вақт ичида қайтади.

📌Кўрик:
− Умумий ҳолат ва ҳаётий функцияларни баҳолаш: онг, нафас олиш, қон
айланиши.
− Визуал баҳолаш: терининг ранги оқарган, намлик юқори, бўйин
томирларининг шишиши мавжудлиги - прогностик жиҳатдан ноқулай симптомни аниқланг.
− Пульсни текшириш (тўғри, нотўғри), ЮҚЧ ҳисоблаш (тахикардия, брадикардия).
− ЮҚЧни ҳисоблаш: нафас қисилишининг кучайиши прогностик жиҳатдан
ноқулай симптом.
− Иккала қўлда АБни ўлчаш: гипотония прогностик жиҳатдан ноқулай симптомдир.
− Перкуссия: юракнинг нисбий ўтмаслик чегараларининг кучайиши (кардиомегалия).
− Палпация (оғриқнинг интенсивлигини ўзгартирмайди): энг юқори уришни, унинг локализациясини баҳолаш.
− юрак ва қон томирлари аускултацияси (тонусларни баҳолаш, шовқин борлиги): III юрак товуши ёки IV юрак товушининг мавжудлиги; янги
юрак шовқинининг пайдо бўлиши ёки илгари мавжуд бўлганининг
кучайиши.
− Ўпка аускултацияси: нам хириллашлар прогностик жиҳатдан ноқулай
симптомдир.
− Шуни инобатга олиш керакки, кўп ҳолларда физикал текширувда
меъёрдан оғишлар аниқланмайди.

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103

#Қоринча тахикардияси

📌Шикоятлар:
− Юрак соҳасида оғриқ
− юрак уриши
− заифлик
− нафас қисилиши.

📌Анамнез:
Юрак нуқсонлари, тиреотоксикоз, ЮИК, аритмия, гипертония.

📌Кўрик:
− тери ва шиллиқ пардаларнинг оқариб кетиши ва цианоз;
− совуқ тер
− юрак қисқаришлари ритмининг нотекислиги;
− нур артерияларда пульс етишмовчилиги

📌Клиник тасвир:
− Бу кўпинча ўткир миокард инфарктининг асоратидир.
− ЭКГда - ҚРС деформацияланган, 0,12 с дан ортиқ кенгайган, ЮҚЧ 140-250/мин дан ортиқ.

📌Ёрдам беринг:
Барқарор гемодинамика шароитида дори терапияси кўрсатилади:
− Лидокаин - қоринча тахикардиясини бартараф этиш учун танланган дори
– в/и болюсли тарзда 1-1,5 мг/кг (2% 4-5 мл) дозада 3-5 дақиқа давомида юборилади. Агар керак бўлса, 5-10 дақиқадан сўнг дозани қайта киритинг
(умумий дозаси 3 мг / кг гача)
− Амиодарон - 10-20 дақиқа давомида 40 мл 5% декстроз эритмасида 150 мг(3 мл) томир ичига инфузия шаклида.
− магний сулфат - 1000-2000 мг (10% 10-20 мл, 20% 5-10 мл ёки 25% 4-8мл) в/и ишлатилади (биринчи 3 мл 3 дақиқа ичида) 10-15 дақиқа давомида аста-секин юборилади. Агар таъсир бўлмаса, қайта киритиш 30 дақиқадан сўнг амалга оширилади.
− Беқарор ҳолатда: гипотензия, кичик қон айланиш доирасида тиқилиши,юрак етишмовчилиги, ўткир миокард инфаркти, кўкрак оғриғи, нафас қисилиши, онг даражасининг пасайиши, ЮҚЧ 150 дан юқори, шошилинч
кардиоверсия кўрсатилади.
− Седативлар: диазепам 5 мг в/и болюсли (ҳушидаги беморлар)
− 100 Ж дан бошланг; таъсири йўқ - 200 Ж; таъсири йўқ 300 Ж; таъсири йўқ 360 Ж

Сиз кутган тиббий блог:
━━━━━━━━━━━━━━━  @Tez_tibbiyyordam_103